Dit artikel benadrukt het belang van historisch redeneren als onderdeel van het geschiedenisonderwijs in Nederland: geschiedenis gaat namelijk niet alleen over jaartallen en gebeurtenissen, maar over het leren nadenken en redeneren aan de hand van historische bronnen.
DOCUMENT
Hogeschool KPZ experimenteert al enige jaren met de inzet van schurende en naburige teksten (Jongstra & Van den Ende, 2021). Het gaat om een domeinoverstijgende methodiek; er wordt integraal gewerkt aan meerdere doelen zoals het versterken van leesmotivatie, mondelinge taalvaardigheid, leesvaardigheid en kennisvergroting in vakgebieden. De teksten vullen elkaar op inhoud aan, spreken elkaar enigszins tegen of kennen andere perspectieven. De teksten zijn fragmenten die uit rijke jeugdliteratuur komen. Deze literatuur wordt door de leraar gepromoot waardoor leerlingen verder kunnen lezen bij stillees momenten. Belangrijke onderdelen van de methodiek zijn het samenwerkend leren en de interactie over de tekst. Leerlingen werken in groepen en iedere leerling is verantwoordelijk voor het ontsluiten van zijn eigen tekst, maar de leerlingen hebben elkaar nodig om tot dieper begrip te komen door met elkaar in gesprek te gaan over de gelezen teksten.
DOCUMENT
Het werken met rijke, schurende en naburige teksten lijkt motiverend te zijn voor leerlingen, studenten én hogeschooldocenten. Een groeiende repertoirekennis van rijke, jeugdliteraire teksten is wel een voorwaarde. Naast kennis van jeugdliteratuur is bewustwording over eenieders aandeel bij het versterken van de student als leesbevorderaar een voorwaarde.
DOCUMENT
Opbrengsten van een project, waarin samenwerking tussen werkveld en lerarenopleiding rondom de inzet van jeugdliteratuur centraal staat. Het laat zien wat de kracht kan zijn van bekroonde jeugdliteratuur voor het opgroeiende kind, de (aankomende) leraar en de lerarenopleider. In het project participeren drie hogeschooldocenten geschiedenis, vier hogeschooldocenten taal en vier leraren in een professioneel leernetwerk (PLN). Daarnaast participeren 23 leraren en 374 leerlingen uit de midden- en bovenbouw van de vier betrokken scholen. Na uitvoer van het onderzoek kan op basis van de resultaten worden verondersteld dat door het lezen van rijke, schurende en naburige teksten verwondering optreedt, wat leidt tot een cognitief conflict. Dit conflict wordt opgelost door interactie gericht op samenwerkend leren. De opbrengst is een verdieping in de concepten, wat zorgt voor een leesmotivatiestimulans. Het aansturen op het laten ontstaan van een cognitief conflict is een krachtige strategie bij leren. De aanpak is daarom beloftevol voor het lees- en geschiedenisonderwijs. Een voorwaarde hierbij is dat de leraar kan functioneren als leesbevorderaar.
DOCUMENT
Het artikel behandelt een onderzoek naar twee niveaus van leren. Het eerste niveau houdt in dat geschiedenis wordt geleerd als een verhaal, kortom: wat is er gebeurd en hoe komt dat? Om dit te begrijpen moeten leerlingen een causaal model in hun hoofd hebben. Het tweede niveau gaat meer over het interpreteren en redeneren aan de hand van bronnen. Hier verwijzen de onderzoekers ook naar het onderzoek van Wineburg. De onderzoekers willen aantonen dat deze twee niveaus met de juiste aanpak elkaar niet in de weg hoeven te zitten. Om dit te bewijzen hebben zij twee onderzoeken gedaan. Het eerste onderzoek wordt de leerstudie genoemd. Het tweede onderzoek wordt de documentenstudie genoemd. Beide studies gaan uit van het gebruik van meerdere teksten. Dit zou volgens de onderzoekers zowel het leren van de stof als het historisch redeneren bevorderen
DOCUMENT
![[Review of: Perfetti A.C., Britt, A., Rouet, J., Georgi, M.C., Mason, R. (1994). How students use texts to learn and reason about historical uncertainty]](https://publinova-harvester-content-prod.s3.amazonaws.com/thumbnails/files/previews/pdf/20250619195928125678.ents_use_texts_to_learn_and_reason_-_recensie_Josja_van_-thumbnail-400x300.png)
In dit artikel past Bain de principes van „How People Learn‟ toe in het geschiedenisonderwijs. Het boek „How People Learn‟, voor het eerst uitgegeven in 1999, is het resultaat van een onderzoek naar de stand van zaken op het gebied van leren en onderwijzen in de Verenigde Staten door wetenschappers uit verschillende disciplines. Het boek stelt dat het onderwijzen van geschiedenis gericht moet zijn op het aanleren van een andere denkmethode dan die studenten van nature geneigd zijn te gebruiken. Een goed hulpmiddel hierbij is het zelf onderzoek doen. Hervormers hebben betoogd dat historisch onderzoek een onderdeel van het geschiedenisonderwijs moet zijn. Docenten zien dit vaak als iets marginaals of als een vervanging voor traditioneel onderwijs. Bain beroept zich op zijn 25 jarige onderwijservaring en komt in dit stuk met een andere benadering: binnen het traditionele curriculum en de traditionele pedagogiek/didactiek plaatst hij het doen van onderzoek centraal in het onderwijs. Hij laat zien hoe hij traditionele thema’s en onderwerpen opwerpt als historische problemen en laat deze door zijn studenten bestuderen. Dit artikel geeft suggesties aan docenten op welke manieren zij historisch gereedschap kunnen ontwerpen om studenten te helpen geschiedenis te leren binnen het bestaande curriculum. Bain geeft ook aan op welke manier je lessen en tekstboeken kunt gebruiken als steun voor studenten bij het omgaan van historische problemen en bij het historisch redeneren.
DOCUMENT
Een themanummer over Taalstimulering in het tijdschrift Veerkracht van Hogeschool KPZ.
DOCUMENT
In 2017 is er onder KPZdocenten een onderzoek uitgevoerd naar de inzet van jeugdliteratuur op de pabo (Reiling, 2017, Reiling et al., 2019). In een case study (N=10) is aan docenten uit verschillende vakgebieden gevraagd hoe ze jeugdliteratuur inzetten in hun modules en welke verbeterkansen ze voor zichzelf zagen. Negen van de tien opleidingsdocenten van Hogeschool KPZ gaven in die studie aan dat jeugdliteratuur explicieter te willen verbinden met meerdere vakken, bijvoorbeeld het benutten van dezelfde bekroonde informatieve boeken door zowel hogeschooldocenten taal als wereldoriëntatie. Ook zouden ze graag kennis over jeugdliteratuur met opleidingsdocenten van verschillende vakgebieden willen delen.
DOCUMENT
Geschiedenisonderwijs draagt bij aan burgerschapsvorming. Dan moeten leerlingen wel uitgedaagd worden om te redeneren en argumenteren in historische en hedendaagse contexten. Hoe doe je dat? Carla van Boxtel en Dick van Straaten* geven tips en voorbeelden van opdrachten.
DOCUMENT
