Nieuwe stellingnames, erfgoedworkshops als ruimtelijke ontwikkelmethode voor gemeenten en ontwerpopleidingen

Het (mee)denken over de toekomst van ons erfgoed is inmiddels een breed maatschappelijk debat. Ideeën over de definities, het behoud en het waarderen van erfgoed veranderen snel. Tijdens hun opleiding ontwikkelen masterstudenten een mening in dit debat in een theorievak (AR1LA061) van de mastertrack Landscape architecture (TUD). In het vervolgvak (AR3LA011) wordt de studentenworkshop ingezet om een locatie specifieke ontwerpvisie te ontwikkelen, als vorm van ‘research-by-design’. Het doel is om studenten lokale vragen te leren uitwerken. Deze locatie specifieke ontwerpvisies leveren na analyse ook nieuwe generieke informatie op, die begeleiders van studentenworkshops nog onvoldoende gebruiken in meer theoretische vragen over het definiëren, waarderen en transformeren van erfgoed. Dit onderzoek wil bijdragen aan het gebruiken van ontwerpvisies voor verbetering van de algemene erfgoedkennis van eigenaren, gemeenten en landschapsarchitectuuropleidingen. Dit onderzoek wil voorzien in handvatten om dergelijke analyses te onderbouwen en zo bij te dragen aan een rijke leeromgeving.

Het doel van het voorgestelde onderzoeksproject is om met handvatten te komen hoe de ontwerpvisies van studentenworkshops kunnen worden benut in het verzamelen van kennis over definiëren, waarderen en transformeren van (landschappelijk) erfgoed. Dit onderzoek kent drie pijlers; een literatuurstudie naar dergelijke studentenworkshops in onderwijs (design charettes), een analyses van twee eerdere workshops (op basis van interviews met betrokkenen) en het toepassen van inzichten uit de eerste twee pijlers in een nieuw te organiseren workshop voor het living lab Zuiderwaterlinie in de Landschapstriënnale 2020. De Zuiderwaterlinie is een linie van forten, steden en inundatievelden door heel Noord-Brabant (afbeelding 1). Tegenwoordig is deze militaire verdedigingslinie een drager voor een nieuw te ontwikkelen recreatief en vitaal erfgoedlandschap. Breda heeft vitaliteit als speerpunt aangewezen in City Deals Kennis Maken. In dit onderzoek werkt de TU Delft samen met de gemeente Breda, het projectbureau Zuiderwaterlinie, Staatsbosbeheer en de universiteit Wageningen.