Dit artikel behandelt ketensamenwerking en de vraag of dit containerbegrip wel tot structurele voordelen heeft geleid. Het stuk is grotendeels gebaseerd op het proefschrift ‘Work Floor Experiences of Supply Chain Partnering in the Dutch Housing Sector’.
MULTIFILE
Ketensamenwerking werkt! Uit het uitwisselingsproject blijkt dat verschillende vormen van ketensamenwerking tussen woningcorporaties en bedrijven tot voordelen heeft geleid als kortere doorlooptijden, grotere bewoners- én medewerkerstevredenheid, een betere prijs-kwaliteitverhouding van de gerenoveerde woningen, en meerwaarde op de langere termijn. We kunnen op basis hiervan gerust stellen dat ketensamenwerking succesvol kan zijn. Dit neemt niet weg dat er nog veel werk verzet moet worden om de prestaties als gevolg van ketensamenwerking ook kwantitatief te meten. Betrokkenen in dit uitwisselingsproject en andere ervaringsdeskundigen wijzen er ook op dat ketensamenwerking pas echt vruchtbaar is, als het een structureel, projectoverschrijdend karakter heeft en zich uitstrekt over alle bouwprocesfasen. Het eerste houdt in dat de selectie van bedrijven (consortia) voorafgaat aan de selectie van projecten. Het tweede betekent dat ook de beheer- en exploitatiefase van de woningen in de ketensamenwerking is betrokken. Een groeiend aantal woningcorporaties omarmt de denkwijze van het sturen op levensduurkosten of ‘total costs of ownership (TCO)’ van woningen, in plaats van sturing op initiële investeringen en beheer-, energie- en onderhoudskosten. Het koppelen van de beheer- en onderhoudsperiode aan initiële ingrepen leidt naar verwachting tot lagere levensduurkosten en hogere prestaties gedurende de levensduur van woningen. Ook komen consortia van aanbodpartijen met concepten op de markt voor de renovatie van referentiewoningtypen. De verwachte exploitatieduur van deze concepten is niet duidelijk. Investeringen in nieuwe bouwproducten en technologieën als deel van deze concepten kunnen zich pas terugverdienen in de exploitatiefase.
DOCUMENT
De transitie naar een circulaire economie is in volle gang. Maar circulaire ondernemers lopen tegen verschillende belemmeringen aan die moeilijk of niet alleen zijn op te lossen. Er is redelijk veel bekend over belemmeringen op maatschappelijk (macro-economisch) niveau. Inzicht in hoe individuele ondernemers met deze belemmeringen moeten omgaan om hun circulaire onderneming zo succesvol mogelijk te maken is echter veel minder beschikbaar. Vooral voor startups in de circulaire economie zijn de vraagstukken groot. Hun praktijkvraag is: Hoe kan ik als circulaire startup samenwerken met circulaire ondernemers en andere relevante partijen in mijn directe omgeving om bovengenoemde belemmeringen over wet- en regelgeving, procesorganisatie en strategische samenwerking op te lossen? In de Regio Zwolle zoeken ondernemers elkaar op om die vraagstukken op te lossen waardoor ecosystemen van circulaire startups ontstaan, maar hoe ze dit moeten aanpakken blijft een groot vraagteken. Deze nieuwe ecosystemen van circulaire startups staan centraal in dit onderzoeksproject en we onderzoeken vier ecosystemen in de regio Zwolle, t.w. De Herfte in Zwolle, The Green East in Raalte, het iLab van GreenPAC in Zwolle, en Hibertad in Hardenberg. Samen met circulaire startups, circulaire ondernemingen en netwerkorganisaties wordt in dit onderzoeksproject gewerkt aan de volgende onderzoeksvraag: ‘In hoeverre kunnen ecosystemen van circulaire startups een bijdrage leveren aan de transitie naar een circulaire economie?’. Het onderzoeksproject wil bijdragen aan de innovatieve kracht van deze ecosystemen zodat de transitie naar de circulaire economie in de Regio Zwolle versneld wordt. Het project levert ontwerpprincipes voor ecosystemen van circulaire startups, systematisch beschreven in een handboek voor deze vier èn voor nog te vormen ecosystemen van circulaire startups in Nederland. Daarnaast levert het onderzoek ook inzicht in de uitdagingen en belemmeringen waar circulaire startups mee te maken hebben, en willen we de kennisresultaten ook toegankelijk maken voor het onderwijs binnen en buiten Windesheim.
Met de grote groei aan inwoners staat de stad Utrecht voor een flinke opgave voor woningbouw en verduurzaming van bestaande vastgoedvoorraad. Bij demontage komt veel materiaal vrij wat aanleiding is tot het lokaal organiseren van hergebruik in de stad. Om die reden heeft Utrecht een sterke beleidsfocus op het promoten van circulariteit middels samenwerking in de bouwketen.
Het gebruik van plastic en plastic afval staan in de belangstelling op Terschelling. Plastic afval komt niet alleen uit zee, maar ook van gebruik op het eiland. Horeca en verblijfsaccommodaties op het eiland proberen daarom hun plasticgebruik terug te dringen en de transitie naar het toepassen van biologisch afbreekbaar plastic en circulair materialengebruik te maken. NHL Stenden, RUG Groningen, Van Hall en Friesland College ontwikkelen samen met de gemeente Terschelling de Victoria campus voor innovatieve projecten en onderwijs. Vooruitlopend hierop wordt in het Maritiem Instituut Willem Barentsz op Terschelling reeds nu een innovatielab ingericht waar partners uit bedrijfsleven, overheid, onderwijs en maatschappelijke organisaties samen aan oplossingen voor vraagstukken op het eiland werken. Het vraagstuk rondom het thema circulaire plastics op Terschelling past goed in dit innovatielab. De onderzoeksvraag is hoe reductie, hergebruik en recycling van kunststoffen op Terschelling tot stand gebracht kunnen worden door middel van ketensamenwerking en systeem verandering om meer duurzaam te gaan opereren op het gebied van verpakkingen en kunststofgebruik, gezonde voeding en het tegengaan van voedselverspilling. Het lokale platform Plasticvrij Terschelling wordt in deze aanvraag vertegenwoordigd door 3 ondernemingen, namelijk Hostel Stayokay Terschelling, Hotel De Walvisvaarder en Vakantiepark Tjermelan. Daarnaast neemt een landelijke leverancier van horeca producten, Bidfood, als partij uit de waarde keten deel. Uit het netwerk van de verschillende deelnemende lectoraten van NHL Stenden, namelijk lectoraat Circular Plastics, Lectoraat Sustainability in Hospitality & Tourism en Lectoraat Open Innovatie en het netwerk gelieerd aan de Victoria Campus worden waar nodig partijen betrokken die relevant zijn voor de oplossingsrichtingen. Innovaties worden ontwikkeld op het gebied van duurzame alternatieven voor wegwerpplastics in de keuken en het verminderen van grote plastic verpakkingsafval door een gezamenlijk, lokaal systeem van hergebruik en recycling.
