Het hoger beroepsonderwijs heeft de afgelopen 20 jaar veel veranderingen meegemaakt. De geschiedenis van het onderwijsbeleid van de Hogeschool van Amsterdam is te verdelen in twee periodes: ‘Leren-Leren’ (midden jaren ’90) en ‘Competentiegericht Opleiden’(vanaf 2000). Wat in deze periodes van onderwijsbeleid opvalt, is dat de stem van de docent niet is gehoord. Wat voor onderwijs gaven en geven docenten? Wat zou er in dat onderwijs verbeterd kunnen worden? Uit onderzoek is bekend dat de opvattingen van docenten over onderwijzen een cruciale rol spelen bij de acceptatie van onderwijs-vernieuwingen. Beleid gericht op het verbeteren en vernieuwen van onderwijs heeft de medewerking van docenten nodig. Daarbij is het niet vanzelfsprekend dat de doelen van het onderwijsbeleid ook de persoonlijke doelen van docenten zijn. Om te weten te komen in hoeverre het onderwijsbeleid aansluit bij de persoonlijke doelen van docenten is het nodig om inzicht te hebben in de manier waarop docenten aan de HvA feitelijk hun onderwijs vormgeven en hoe ze met veranderingen omgaan. Daarom is dit onderzoek gericht op de wijze waarop docenten hun onderwijs in de praktijk vormgeven en hoe ze veranderen en met veranderingen omgaan. Twee hoofdvragen staan in dit onderzoek centraal. Wat willen docenten studenten leren en hoe doen ze dat? Zijn de opvattingen van de docenten over onderwijzen veranderd? Zo ja, hoe en onder invloed waarvan? Bij de laatste onderzoeksvraag is onder andere gevraagd hoe docenten zijn omgegaan met de twee grote onderwijsvernieuwingen aan de HvA
Al geruime tijd is er brede steun voor de opvatting dat hogescholen naast hun onderwijstaak ook een onderzoekstaak hebben. Met de installatie van lectoraten en lectoren in 2001 in het hoger beroepsonderwijs, inmiddels ruim 5002, is aan die taak zowel in organisatorisch als in uitvoerend opzicht een belangrijke en omvangrijke impuls gegeven.
Mijn promotieonderzoek betreft een ontwerp- en praktijkgericht actieonderzoek in een vijftal projecten bij uiteenlopende schoolorganisaties: voor Speciaal Onderwijs (SO en VSO), drie scholen voor Voortgezet Onderwijs en projecten binnen Fontys HBO. Op basis van de resultaten reik ik managers handvatten aan om hun personeelsbeleid zo vorm en inhoud te geven dat hun personeel zich gemotiveerd wil inzetten om zich verder te ontwikkelen en zo de kwaliteit van de school te helpen verbeteren. Managers, loopbaanprofessionals en organisatieadviseurs bied ik een ‘Human Dialogue Development’ (HDD) interventietheorie waardoor maatwerk per school mogelijk is en concrete tips om dit professionaliseringsproces te begeleiden en te monitoren.
Dominante onderwijsbenaderingen zien de school als plaats waar je wordt voorbereid op later. Echter, de student leeft nu en in een complexe wereld waarin voorbereiding nooit af is. Wat betekent dat inzicht voor de docent-student-relatie?Doel Met dit onderzoek willen we bijdragen aan een verdere emancipatie van de leerling. Dit behelst dat we ruimte willen vergroten voor de existentiële vragen en ervaringen die de leerling bezig houden en de wijze waarop ze al op jonge leeftijd actief kunnen bijdragen aan de samenleving. Door dit te verbinden aan de rol van de leraar en praktijkervaringen van leraren leggen we de focus op de docent-student-relatie. Resultaten Koen verdedigt op 24 juni 2022 zijn proefschrift "Pedagogy of entanglement: a response to the complex societal challenges that permeate our lives" ("Pedagogiek van verstrengeling: een antwoord op de complexe maatschappelijke uitdagingen die ons leven doordringen…") aan de Universiteit Utrecht. Populaire samenvattingen van zijn proefschrift zijn te vinden onder deze links: populaire samenvatting Nederlands en populaire samenvatting Engels. De wetenschappelijke samenvattingen zijn eveneens te downloaden (zie hieronder). Een pdf of fysieke versie van het proefschrift zijn op te vragen bij Koen (k.r.wessels@uu.nl) Eerdere impressies van zijn onderzoek: Digitale HU-lezing juni 2020 en/of Podcast september 2020 rondom thema "Verstrengeling". Looptijd 01 maart 2018 - 28 februari 2022 Aanpak In de context van het onderzoek gaan we samen met docenten op zoek naar nieuwe manieren om leerlingen en de eigen rol als docent te zien. Hiertoe doet Koen biografische interviews en focusgroepen met een groep docentonderzoekers. Ook doet Koen literatuurstudie en bouwt hij voort op casuïstiek afkomstig uit zijn eigen projectmatige werk in het onderwijsveld verbonden aan De Bildung Academie.