Lectorale Rede van Harmieke van Os, woensdag 17-09-2025: In mijn rede heb ik uiteengezet dat het lectoraat Innovatie in de oncologische (netwerk)zorg zich richt op persoonsgerichte essentiële zorg door verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Die zorg start in de zorgrelatie. Verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten staan voor complexe opgaven: de zorgvraag neemt toe, terwijl er minder verpleegkundigen zijn, de impact van kanker op patiënten en hun naasten is groot en gezondheidsverschillen spelen een rol. Om persoonsgerichte zorg te bieden werken zij nauw samen in netwerken, zetten ze in op preventie en een gezonde leefstijl en maken ze gebruik van (digitale) innovaties. Het lectoraat wil via praktijkgericht onderzoek bijdragen aan de kwaliteit van leven en sterven van patiënten met kanker, en aan de professionalisering van verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Ik heb een schets gegeven van drie met elkaar samenhangende onderzoeksthema’s: • Interprofessionele samenwerking in (netwerk)zorg; • Preventie door leefstijlverpleegkunde; • Innoveren in de oncologische zorg. Samenwerking is hierin essentieel. Ik heb het belang toegelicht van samenwerking met patiënten, verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, professionals uit zorg- en aanpalende domeinen, docenten en studenten. Samen werken we aan persoonsgerichte zorg!
DOCUMENT
Background: Palliative care patients desire more symptom management interventions that are complementary to their medical treatment. Within the multi-professional team, nurses could help support pain management with non-pharmacological interventions feasible for their practice and adaptable to palliative care patients’ needs.Objectives: The objective was to identify non-pharmacological interventions feasible in the nursing scope of practice affecting pain in palliative care patients.Design: A systematic review.Data sources and methods: A defined search strategy was used in PubMed, CINAHL, PsycINFO, and Embase. Search results were screened double-blinded. Methodological quality was double-appraised with the Joanna Briggs Institute Critical Appraisal Tools. Data were extracted from selected studies and the findings were summarized. The methodological quality, quantity of studies evaluating the same intervention, and consistency in the findings were synthesized in a best-evidence synthesis to rank evidence as strong, moderate, limited, mixed, or insufficient.Results: Out of 2385 articles, 22 studies highlighted non-pharmacological interventions in the nursing scope of practice. Interventions using massage therapy and virtual reality demonstrated most evidentiary support for pain management, while art therapy lacked sufficient evidence. Mindful breathing intervention showed no significant reduction in pain. Hypnosis, progressive muscle-relaxation-interactive-guided imagery, cognitive-behavioral audiotapes, wrapped warm footbath, reflexology, and music therapy exhibited promising results in pain reduction, whereas mindfulness-based stress reduction program, aromatherapy, and aroma-massage therapy did not.Conclusion: Despite not all studies reaching significant changes in pain scores, non-pharmacological interventions can be clinically relevant to palliative care patients. Its use should be discussed for its potential value and nurses to be trained for safe practice. Methodologically rigorous research for non-pharmacological interventions in nursing scope of practice for pain relief in palliative care patients is necessary.
DOCUMENT
