Leden van de kenniskring “Professionalisering van Leraren en Lerarenopleiders” (Fontys Lerarenopleiding Tilburg) zijn voornemens een intervisiegroep op te zetten waarin opleiders met elkaar van gedachten wisselen over het begrip modelling: het voordoen, expliciteren en legitimeren van wat het zou kunnen betekenen om docent te zijn en bepaalde didactische en pedagogische keuzes te maken. Aan de hand van een door Powell (2015) opgesteld kijkkader willen zij zich ontwikkelen in hun professionele rol als “leraar van leraren”. Hoe deze intervisiegroep te werk gaat, wie er aan deelnemen, welke vragen en dilemma’s centraal staan, en wat de beoogde of mogelijk onverwachte leeropbrengsten kunnen zijn, zal in deze bijeenkomst samen met de aanwezige congresdeelnemers verkend worden. Uitwisseling van ervaringen met modelling en met professionele ontwikkeling op dit gebied zullen centraal staan; congresdeelnemers worden van harte uitgenodigd hun praktijkvoorbeelden te delen. Doel van de bijeenkomst is te komen tot een concretere invulling van dit intervisietraject, waarmee opleiders in hun eigen context aan de slag kunnen.
DOCUMENT
Studenten aan de Hogeschool Utrecht, Instituut Theo Thijssen (ITT), voeren in het derde studiejaar een onderzoek uit en beschrijven dit onderzoek in een onderzoeksverslag. Tijdens deze onderwijseenheid krijgen de studenten van hun docent schriftelijke feedback op een tussenproduct van het onderzoeksverslag. Om zicht te krijgen op de inhoud van de feedback, is op basis van het artikel van Hattie en Timperley (2007) een kijkkader geconstrueerd. Dit kijkkader blijkt een waardevol instrument te zijn om schriftelijke feedback te karakteriseren en kan (als dat nodig is) gebruikt worden als eerste stap ter verbetering van de feedback.
DOCUMENT
In dit artikel doen we verslag van een onderzoek naar het vakmanschap van de vmbo-docent in de bovenbouw. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van het innovatiearrangement Professional in Beeld (PiB) waarin drie vmbo-scholen en de lerarenopleiding Archimedes van de Hogeschool Utrecht gewerkt hebben aan het ontwikkelen van opleidings- en professionaliseringsactiviteiten gericht op de ontwikkeling van het vakmanschap van de vmbo-docent. In het onderzoek zijn negen praktijksituaties gefilmd en zijn met de betreffende docenten de praktijksituaties volgens de Stimulated Recall-methode nabesproken. De observaties en reflecties zijn getypeerd aan de hand van een daarvoor ontwikkeld kijkkader. De resultaten konden vertaald worden in vijf vignetten die de kern van het vakmanschap van de vmbodocent samenvatten: pedagogisch aansluiten, didactisch aansluiten, beroepsgericht werken, contextgericht werken, aandacht voor doorlopende leerlijnen en toekomstperspectief. Het artikel is als volgt opgebouwd. Eerst schetsen we de aanleiding en kader van het onderzoek. Daarna beschrijven we achtereenvolgens het kijkkader (onze operationalisering van het vakmanschap), de onderzoeksvraag, de onderzoeksgroep, de onderzoeksmethode en de dataverzameling en -analyse. Vervolgens gaan we in op de resultaten. We sluiten af met conclusies en aanbevelingen voor de lerarenopleiding
DOCUMENT
Als relatief nieuw begrip in de context van e-learning krijgt ‘mobile learning’ steeds meer aandacht, wat ten dele kan worden verklaard door de ontwikkeling en verspreiding van mobiele technologie. Als we de pleitbezorgers van ‘mobile learning’ moeten geloven, dan wordt deze vorm van leren belangrijker en is het denkbaar dat sommige leerprocessen in de toekomst volledig op die wijze vormgegeven zullen worden. Probleem is dat een eenduidige definitie van ‘mobile learning’ nog altijd ontbreekt, dat er meningsverschillen zijn over de technologie die tot het domein van ‘mobile learning’ behoort, en dat er betrekkelijk weinig resultaten zijn van succesvolle inzet van mobiele technologie in leerprocessen. Daarbij wordt onder succesvol verstaan dat het heeft bijgedragen aan de effectiviteit van het leren, en daarmee aan een beter leerresultaat en een efficiënter leerproces, waarbij onder het laatste verstaan wordt dat het maximale leereffect wordt bereikt met een beperkte inzet van mensen en middelen. Deze notitie beoogt enige duidelijkheid te scheppen in de definitiekwestie en in de visies op leren die een rol spelen bij ‘mobile learning’. Vanuit dat perspectief wordt vervolgens ingegaan op kenmerken van mobiele technologie en ontwikkelingen die daarin verwacht worden. Aansluitend wordt er dieper ingegaan op leerprocessen en de rol die mobiele technologie daarin zou kunnen vervullen, waarna de notitie wordt afgesloten met een kijkkader om de mogelijke inzet en betekenis van ‘mobile learning’ in onderwijssituaties te kunnen duiden en beoordelen.
DOCUMENT
Het afstudeerprogramma is een belangrijk onderdeel van elke hbo-opleiding. Het Protocol Afstuderen biedt een kijkkader waarin beroepsbekwaamheid centraal staat. Vanuit de visie op beroepsbekwaamheid wordt bepaald welke beroepsopdrachten en prestaties een student moet leveren. Beroepsbekwaamheid staat centraal bij de integrale beoordeling van de beroepsopdrachten en prestaties.
DOCUMENT
In het middelbaar beroepsonderwijs worden hybride leeromgevingen, waarin de contexten van school en werk worden geïntegreerd, gezien als een veelbelovende manier om onderwijs en praktijk beter op elkaar aan te laten sluiten. Er is weinig bekend over het duurzaam ontwerpen van deze integratieve leeromgevingen binnen een mbo-instelling als geheel, waarbij het gaat om leeromgevingen van verschillende sectoren. In deze meervoudige, tweejarige case study zijn 45 integratieve leeromgevingen op de grens van school en werk, verspreid over zes sectoren binnen één onderwijsinstelling in kaart gebracht. Deze leeromgevingen zijn in focusgroepen geanalyseerd op 1) waar zij zich bevinden op de dimensie school-werk, 2) de ontwerpkenmerken inhoudelijk, sociaal, temporeel, instrumenteel en ruimtelijk, en 3) bevorderende en belemmerende factoren bij het ontwerpen en uitvoeren van integratieve leeromgevingen. Dit onderzoek geeft inzicht in hoe deze leeromgevingen zijn ontworpen en welke factoren daarbij van belang zijn. Integratief samenwerken met het werkveld blijkt in alle sectoren mogelijk. De ontwerpkenmerken inhoudelijk, sociaal en ruimtelijk worden vaker als integratief ervaren dan het ontwerpkenmerk temporeel. Vanuit het temporele perspectief blijken vooral kaders van school leidend en komen daarmee naar voren als een belangrijke factor in het succesvol opschalen en verduurzamen van leeromgevingen.
MULTIFILE
Lectoraten van Hogeschool Utrecht, Hogeschool van Amsterdam en Fontys Hogeschool sloegen, in opdracht van Zestor, de handen ineen om onderzoek te doen naar de professionele ontwikkeling van hbo-docenten in teamverband. De praktijkkwestie die het vertrekpunt voor het onderzoek vormt, is: Hoe kunnen docententeams gezamenlijk leren om hun vakbekwaamheid en professionele identiteit te versterken?
DOCUMENT
José Beijer volgde een half jaar lang vier studenten en hun begeleiders op de lerarenopleiding in de zogenoemde werkervaringsreflectie bijeenkomsten. Hierin komen de twee belangrijke pijlers van de opleiding samen: opleiding en leren op de werkplek. Dat biedt de mogelijkheid om de betrokkenen van zowel opleiding als werkveld in het onderzoek te betrekken. Een onderzoek als dit geeft de mogelijkheid om het brede onderwerp, aandacht voor studenten uit etnische minderheidsgroepen in de lerarenopleiding, in te perken en concrete, gedetailleerde en herkenbare beschrijvingen te maken van de studenten en hun functioneren in onderwijssituaties. Het doel is om inzicht te krijgen in de factoren die van invloed zijn op hun studiesucces en de rol van alle betrokkenen daarbij. Gegeven het risico op uitval van deze studenten staat de vraag centraal welke behoeften wensen en verwachtingen zij hebben en de manier waarop die in het onderwijs aandacht kunnen krijgen. Daarmee wordt met dit onderzoek een begin gemaakt.
DOCUMENT
De impact van COVID-19 op het beroepsonderwijs is enorm, zo blijkt uit recente consultaties en studies van de Inspectie van het Onderwijs, het Nederlands Jeugdinstituut, Cedefop, Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven en uit onderzoek onder Nederlandse studenten en docenten in het mbo en hbo (Grijpstra-Hanekamp et al., 2020; Rutten, 2020; Custers et al., 2020). Het beroepsonderwijs (mbo en hbo) is sterk verweven met de beroepspraktijk. Beroepspraktijkvorming, stages, leerbedrijven, werkplekleren en uiteenlopende leeromgevingen op de grens tussen school en beroepspraktijk vormen een belangrijk deel van een beroepsopleiding. Daar ontstaan nu problemen: er zijn minder stageplekken beschikbaar, praktijkleren is lastig omdat moeilijk afstand kan worden gehouden. Dit roept de vraag op: zijn er online en op 1,5 meter afstand nog wel voldoende mogelijkheden voor leren handelen in een complexe en dynamische beroepspraktijk?
DOCUMENT
Competentie-ontwikkeling is gebaseerd op het doorontwikkelen van bestaande competenties. Voor beginnende leraren is de bestaande opvatting over de rol van de leraar de beginsituatie. De wijze waarop studenten van de lerarenopleiding hun opleidingsschool percipiëren is van invloed op de mate waarin zij traditionele of meer ontwikkelingsgerichte competenties ontwikkelen.
DOCUMENT
