In het najaar van 2018 is een verkennend onderzoek gedaan naar vroegsignalering van personen met verward gedrag in de wijk Rauwenhof. Dit rapport beschrijft het onderzoeksproces, de uitkomsten van een aanpak op hoofdlijnen. Het onderzoek maakt deel uit van de pilot De wijk uit de War, een subsidietraject dat valt onder het Actieprogramma lokale initiatieven mensen met Verward Gedrag van ZonMw. In oktober 2018 zijn in Rauwenhof met behulp van open interviews verhalen verzameld van inwoners, professionals, vrijwilligers en ondernemers. De resultaten van het onderzoek zijn gebaseerd op 20 individuele interviews, 3 focusgroepen en 9 aanvullende telefonische interviews. Uit de analyse van de interviews is een aantal overstijgende inzichten gedestilleerd in de vorm van vraagpatronen. Een vraagpatroon bevat de overkoepelende thema’s uit individuele interviewgesprekken, de samenhang in vragen, behoeften en redeneringen. Dat betekent dat de vraagpatronen in meerdere gesprekken met of focusgroepen aan bod kwamen. In deze samenvatting worden alleen de vraagpatronen schematisch weergegeven. Lees voor de uitgebreide resultaten en de conclusies van het rapport. Dit rapport wordt samen opgeleverd met een plan van aanpak t.b.v. vroegsignalering bij personen met verward gedrag.
Verandering en innovatie zijn een zaak van lange adem. Ook bij praktijkgericht onderzoek in het sociaal domein vergt de introductie van nieuwe manieren van werken vaak geduld en tijd. In ons dagelijks werk ervaren wij dat bestaande perspectieven op onderzoek nog beperkt ruimte bieden aan de mogelijkheden die de kunsten kunnen creëren. Tegelijkertijd is er in de Angelsaksische literatuur een “nieuwe loot” aan de (praktijkgerichte) onderzoekstam ontsproten: ‘Arts-Based Research (ABR)’. Volgens ons krijgt ABR als praktijkgericht onderzoek nog niet de aandacht die het verdient. In Nederlandstalige rapportages en literatuur over praktijkgericht onderzoek vinden we er weinig over terug. Binnen het onderwijs en de beroepspraktijk in het brede sociaal domein bestaat er echter wel een lange traditie van het werken met kunst en creativiteit. Het gaat dan bijvoorbeeld om creatief agogisch werken, projecten en activiteiten gericht op sociaal-culturele participatie of kunst- en cultuureducatie in school of wijk. Het is zaak het praktijkgericht onderzoek hierop aan te sluiten, met als inzet het opleiden tot de onderzoekende creatieve sociale professional van de 21e eeuw. Dat is een professional met onderzoekend vermogen (Greve, Munneke & Andriessen, 2015) die steeds weer doet wat nodig is in de specifieke context. Door de inzet van Arts-Based Research bij sociale vraagstukken wordt onzes inziens een nieuw perspectief toegevoegd dat andere mogelijkheden creëert om een bijdrage te leveren aan verandering in de complexe praktijk van het brede sociaal domein
Er is een toename van het aanbod van e-health-toepassingen in Nederland, dat blijkt onder meer uit de e-health monitor 2016 (www.e-health-monitor.nl). Eén van de aanbevelingen uit deze monitor is dat meer onderzoek moet plaatsvinden naar veilige en effectieve e-health-toepassingen. In dit artikel bundelen onderzoekers van verschillende kenniscentra hun ervaringen en beschrijven de door hen geleerde lessen die zijn gebaseerd op diverse onderzoeksprojecten.
In dit project wordt onderzoek gedaan naar de 21st century skills van de verzorgende en begeleider in de zorgsector. Het zijn beroepen waarin de tekorten snel oplopen én waar tegelijkertijd een terugloop van het aantal studenten voor de opleidingen is. Op opleidingsniveau heeft o.a. Da Vinci college een brede opleiding gerealiseerd met drie uitstroomprofielen. Hierdoor worden studenten breder opgeleid en kunnen na de opleiding flexibeler ingezet worden. Bovendien hoeven ze pas later een keuze te maken, hetgeen o.a. de uitval vermindert. Maar ook het werk zelf verandert, mede als gevolg van een veranderende visie op gezondheid en nadruk op meer zelfregie. Dit betekent dat het beroepsbeeld (beroepshandelingen, beroepsproducten en gevraagde competenties), ook verandert. Er ligt meer nadruk op de 21st century skills. Hoe ziet het nieuwe beroepsbeeld er uit? Voor opleidingen en ook voor zorgorganisaties die hun verzorgenden en begeleiders willen bijscholen of nieuwe medewerkers willen aantrekken is het zaak om zicht te krijgen op wat er precies verandert in de beroepsprofielen en hoe de bijbehorende 21st century skills er uit zien. Dit onderzoek beoogt een realistisch, concreet én ook aantrekkelijk beroepsbeeld te genereren, door de 21st century skills te koppelen aan actuele (kritische) beroepshandelingen en -producten. Dit beeld wordt gerelateerd aan de (veranderende) context én -in een narratief- gekoppeld aan een persoon. Daarmee werken we voorbeelden uit van breed opgeleide zorgmedewerkers in de beroepspraktijk, inclusief les-/voorlichtingsmateriaal, om geïnteresseerde scholieren, studenten en professionals daar zo goed mogelijk op voor te bereiden en een gefundeerde keuze te bevorderen. Bovendien is dit project een voorbeeld hoe maatschappelijke organisaties en onderwijs samen kunnen werken aan vernieuwing van functieprofielen én aan toekomstbestendig opleiden tbv de veranderende arbeidsmarkt. Het is tevens voorbeeld voor andere beroepen, vandaar de parallelle aanvraag Crossovers in de techniek (ook Inholland en De Haagse Hogeschool).
Coachingsgeprekken rond spiritueel – ritueel geladen handelen in de residentiele jeugdhulp. Vraagstukken rond jeugd, gezin en opvoeding zijn blijvend actueel. De vraag hoe het leven van jongeren eruit ziet en hoe zij voor hun leven en rol in de maatschappij worden gevormd, is daarbij wezenlijk. In mijn promotieonderzoek heb ik verslag gedaan van het dagelijks leven van adolescenten in de residentiele jeugdhulp en de rol van pedagogische medewerkers daarbij (Vierwind, 2019). Het perspectief van waaruit dat gebeurt is dat van de ritual studies. Naast dagelijkse- en overgangsrituelen worden in dit onderzoek ‘rituelen met een spirituele dimensie’ blootgelegd. De jongeren vertellen in de interviews hoe zij in situaties van tegenslag en verdriet overgaan tot spirituele handelingen waaraan zij moed en kracht ontlenen. Eerder onderzoek toont dat de adolescentietijd, onafhankelijk van eigen al of niet spirituele opvoeding, voor meerdere jongeren een periode van spiritueel ontwaken is. Religie en spiritualiteit blijken als coping mechanisme een bron van veerkracht. Een van de bevindingen in mijn onderzoek is dat pedagogisch medewerkers zeggen dat zij weten dat jongeren bij tegenslag en verdriet spirituele handelingen verrichten, maar daarbij expliciet benoemen dat ze in mentorgesprekken daar niet op afstemmen. Als een reden daarvoor wordt genoemd dat dit niet aansluit bij de eigen visie en levensrichting. Deze bevinding sluit aan bij eerder onderzoek waarin wordt geconcludeerd dat het kunnen hanteren van de eigen voorkeurstijl door pedagogisch medewerkers blijvend aandacht vraagt. Ook de door jongeren in eerder onderzoek uitgesproken behoefte om met hun begeleiders ‘echte gesprekken’ te kunnen hebben, is in dit verband noemenswaardig. Het hier voorgestelde onderzoek richt zich op de vraag hoe pedagogisch medewerkers in mentorgesprekken die binnen de residentiele jeugdhulp worden gevoerd kunnen afstemmen op het spiritueel handelen van jongeren. De resultaten van dit onderzoek zijn ook voor aanpalende beroepsgroepen van belang (Verpleegkunde, Onderwijs, Theologie).
In dit project zal ArtEZ onder leiding van onderzoeker Pauline van Dongen samenwerken met het Next Nature Network, UNStudio, AMOLF en het Ecomimicry Instituut aan kennisontwikkeling en -deling m.b.t. het potentieel van shape-changing textiles voor de bevordering van duurzaam gedrag en een duurzame omgeving. Shape-changing textiles zijn stoffen die actief van vorm kunnen veranderen in interactie met de drager of de omgeving. Door hun adaptieve, responsieve en interactieve eigenschappen gaan deze stoffen een andere relatie aan met de gebruiker, wat mogelijkheden biedt voor duurzame gedragsverandering. ArtEZ en de consortiumpartners verbinden hun state-of-the-art kennis vanuit ecologisch-, technisch- en designperspectief om door middel van ontwerpend onderzoek nieuwe kennis te ontwikkelen over hoe deze innovatieve materialen kunnen bijdragen aan verduurzaming van gedrag en omgeving. Aan de basis van dit onderzoek ligt een expliciete praktijkvraag van MKB-ondernemingen, die we op basis van een uitgebreid vraagarticulatieproces als volgt geformuleerd hebben: Hoe kunnen shape-changing textiles, ontwikkeld en ontworpen op basis van ecologische principes en processen, een andere relatie tot de drager/gebruiker en zijn/haar omgeving genereren om duurzaamheid te bevorderen? We willen deze hoofdvraag en een aantal deelvragen beantwoorden door in drie werkpakketten met het consortium te inventariseren welke relevante kennis er op dit moment beschikbaar is. Deze kennis zullen we door middel van ontwerpend onderzoek toetsen en verder ontwikkelen, waarna we de opgedane inzichten vervolgens analyseren en duiden om voor de MKB-partners en ons breder netwerk toepasbare kennis te genereren. Concrete voorbeelden hiervan zijn onder andere prototypes die getest kunnen worden met gebruikers (AMOLF en UN Studio) en de basis kunnen vormen voor een samplebibliotheek van shape-changing textiles. Daarnaast ontwikkelen we met Next Nature Network een speculatief toekomstscenario dat gepubliceerd en gedeeld kan worden met een breder publiek.