Hoofdstuk 5 in Schakelsin de buurt. 5.1 De wijk Schothorst 5.2 Kwetsbare burgers 5.3 Het schakelteam Schothorst 5.4 Het leerproces in Schothorst 5.5 Beeldvorming en (zelf)stigmatisering 5.6 De wijk als gastvrije plek
Professionals in zorg en welzijn hebben te maken met nieuwe vraagstukken rond de zorg en ondersteuning van mensen met ernstige psychische, sociale en lichamelijke beperkingen (RMO, 2001a). Aan de ene kant gaat het om basale ondersteuning in de woonsituatie, aan de andere kant betreft het de bevordering van participatie van deze burgers in de samenleving. Zorg en welzijn kunnen niet langer gescheiden van elkaar aangeboden worden. Het vereist een nieuwe geïntegreerde individuele én wijkgerichte aanpak. Deze aanpak vraagt om professionals die zowel kunnen werken aan de kant van individuele ondersteuning als aan de kant van sociale samenhang en maatschappelijke participatie.
In dit boekje vindt u de oratie, zoals die ongeveer is uitgesproken bij de aanvaarding van het bijzonder hoogleraarschap ‘Grondslagen van het maatschappelijk werk’ aan de Universiteit voor Humanistiek. Daar heb ik twee hoofdstukken aan toegevoegd. In hoofdstuk 2 ‘Op zoek naar het maatschappelijk rendement’ verantwoord ik gebruikte getallen in de oratie en geef ik argumenten om te investeren in eerstelijns ondersteuning in het sociaal functioneren van mensen in een steeds complexere samenleving. In hoofdstuk 3 ‘Een aanzet tot een raamwerk voor een sociaal werk theorie als voorbeeldige praktijkdiscipline’ werk ik een inzicht in en uitzicht op een samenhangend kennis- en handelingsdomein sociaal werk uit. Sociaal werk is de omvattende term voor het brede kennis- en handelingsdomein waar sociale professionals van verschillend pluimage zich inzetten voor het sociaal functioneren. Binnen sociaal werk is maatschappelijk werk een kernberoep met een lange en indrukwekkende geschiedenis. Het raamwerk dat ik hier presenteer zal mijn werk aan de Universiteit voor Humanistiek en mijn samenwerking met collega’s in het hoger onderwijs en de praktijk inkaderen.
Inclusie van mensen met een verstandelijke beperking in de wijk Vathorst (Amersfoort) is in de praktijk niet vanzelfsprekend. Hoe kunnen professionals samen met bewoners en andere partijen in de wijk dit realiseren?Doel We willen mensen met een verstandelijke beperking in de wijk Vathorst (Amersfoort) ondersteunen om mee te doen aan activiteiten in de wijk of de stad. Het doel daarbij is om (langdurige) zorg, welzijn en maatschappelijke ondersteuning beter op elkaar aan te laten sluiten. Om te zorgen dat deze mensen er bij gaan horen in de wijk, willen we werkwijzen ontwikkelen om hen te stimuleren aan activiteiten mee te doen. Ook willen we een lokaal samenwerkingsverband versterken tussen: medewerkers van Amerpoort, Humanitas DMH en Abrona; de genoemde zorgorganisaties en de wijk, zoals Indebuurt033 en Wijk en Participatie; de zorgorganisaties en andere zorg- en welzijnsorganisaties die actief zijn in de wijk. We willen op alle niveaus het netwerk verbeteren en de mogelijkheden die er zijn beter benutten. Resultaten Beoogde resultaten: Volwaardige participatie in en van de wijk, en daarmee tevens vergroting sociale netwerken bewoners (middelen o.a.: meer vrijwilligers in contact met bewoners, meer contacten met organisaties in de buurt); dit leidt tot grotere satisfactie en Kwaliteit van Leven. Professionalisering. Medewerkers zijn gericht op participatie en inclusie en zijn daarmee ‘sociale ondernemers’ Medewerkers benutten elkaars kennis, faciliteiten en inzet. Er is een innovatieve samenwerkingsconstructie welke aansluit op het toekomstbeeld van de participatiesamenleving. De eerste fase van deze OWP is afgesloten met een publicatie met daarin de belangrijkste bevindingen op de bovenstaande doelstellingen. Tevens zijn in deze publicatie 'Vathorst inclusief. Samen werken aan inclusie' de opbrengsten van het studentonderzoek opgenomen. De OWP Vathorst inclusief is nu onderdeel geworden van het promotietraject van Jeroen Knevel waar inclusiegerichte praktijken centraal staan. Looptijd 01 februari 2017 - 01 november 2020 Aanpak Het betreft hier een actie-onderzoek waar onderzoekers samen met professionals nieuwe werkwijzen ontwikkelingen; de zogenaamde Ontwikkelwerkplaats (OWP). Dit is een model waarbij een groep enthousiaste mensen met elkaar aan de slag gaat om de doelstellingen te realiseren. Het is een proces van leren, ontwikkelen en uitproberen waarbij we plannen maken en activiteiten ondernemen om verbindingen tot stand te brengen. Idealiter bestaat een OWP uit (vertegenwoordigers van) alle belangrijke doelgroepen, zoals cliënten, familieleden, professionals en buurtgenoten. De groep is tussen de acht en twaalf personen groot en krijgt begeleiding van een 'facilitator' van de hogeschool. Dit is iemand die het proces begeleidt, zorgt voor een goede leeromgeving en voor kennis en inspiratie. De OWP heeft verschillende functies: Creatieve initiatieven ontwikkelen; Een enthousiasmerende aanjaagfunctie naar medewerkers, medecliënten en medeburgers; Mogelijkheden voor betrokkenheid en oplossingen voor belemmeringen onderzoeken. Hierbij gaan we ervan uit dat energie die partijen in dit project steken, van beide kanten komt. In de OWP van dit onderzoek zijn medewerkers van Abrona, Amerpoort en Humanitas DMH vertegenwoordigd. Daarnaast is door studenten onderzoek uitgevoerd ten behoeve van het ontwikkelproces van de OWP. De eerste fase van deze OWP is afgesloten met een publicatie met daarin de belangrijkste bevindingen tot noch toe. De OWP Vathorst inclusief is nu onderdeel geworden van het promotietraject van Jeroen Knevel waar inclusiegerichte praktijken centraal staan.
