De voorliggende voortgangsrapportage betreft een weergave op hoofdlijnen van de eerste fase van het onderzoek naar de ontwikkeling van nieuwe vormen van integraal wijkgericht werken. In de onderzoeksopzet formuleerden we dat we in deze fase door middel van literatuuronderzoek en verkenningen van de actuele beleidscontext binnen vier gemeenten (Utrecht, Nieuwegein, Wijk bij Duurstede, Zeist) in kaart brengen welke uitgangspunten leidend zijn bij de ontwikkeling richting (meer) integraal wijkgericht werken. We willen in beeld brengen binnen de vier gemeenten welke opdrachten voor de teams, die hierbinnen actief zijn, nu worden geformuleerd en welke vragen en dilemma’s deze teams in de praktijk tegenkomen. We focussen daarbij ook op de gevolgen voor bestaande organisaties, op hun huidige teams van professionals en op de positie en kwaliteiten van individuele professionals.
DOCUMENT
De Werkplaatsen Sociaal Domein ondersteunen in opdracht van het Ministerie van VWS de transformaties in het sociaal domein met kennis en onderzoek. In veel van deze werkplaatsen werken hogescholen in samenwerking met lokale partners aan het (door)ontwikkelen van een wijkgerichte aanpak in het sociale domein. Hierdoor krijgen de werkplaatsen steeds beter inzicht in de kwesties die zich bij het wijkgericht werken voordoen. Met deze bundel willen de Werkplaatsen Sociaal Domein de lessen die in de praktijk worden geleerd overdraagbaar maken voor diegenen die zich willen verdiepen in de wijkteampraktijk.
DOCUMENT
In het onderzoeksproject Kansrijk Poelenburg: Samenwerking tussen jeugdprofessionals en jonge rolmodellen in wijkgericht werken onderzochten onderzoekers van het lectoraat Jeugd en Samenleving samen met professionals en jongeren in de wijk Poelenburg (Zaanstad) hoe actieve, getalenteerde jongeren met een voorbeeldfunctie (rolmodellen) de drempel tot het professionele jeugdwerk (jongerenwerk en Jeugdteam) voor jongeren uit de wijk kunnen verlagen. In dit onderzoek is gebruik gemaakt van het concept ‘keten van vertrouwen’ om erachter te komen wat de zwakke schakels zijn in het bereiken van jongeren uit de wijk. Dit zijn enerzijds een gebrek aan vertrouwen in het professionele jeugdwerk onder jongeren, anderzijds zien we dat het (medewerkers van) verschillende organisaties aan vertrouwen in elkaar ontbreekt. Jongeren die het moeilijkst worden bereikt hebben het meeste vertrouwen in ‘tussenpersonen’. Dit zijn specifieke jonge mensen uit de wijk waarvan jongeren weten dat ze dezelfde problemen hebben gekend als zij, en daar op een positieve manier mee om hebben leren gaan en nu hun leven op orde hebben. Tussenpersonen hebben geen specifiek talent en/of genieten niet altijd bekendheid binnen of buiten de wijk, maar vormen een inspiratie op basis van hun levenservaring en positieve houding. Daarnaast is het belangrijk dat tussenpersonen geen professionele rol vervullen en niet op zoek gaan naar oplossingen. Een tussenpersoon is een vriend, die luistert, zonder oordeel. Een tussenpersoon kan een jongerenwerker zijn, maar jongerenwerkers missen strategieën om deze rol te pakken en/of om andere jongeren in de wijk te ondersteunen in het pakken van deze rol.
DOCUMENT
Lectorale rede van Wilma Swildens, uitgesproken op maandag 29 maart 2021: De zorg voor mensen met ernstige psychische problemen in Nederland speelde zich het grootste deel van de vorige eeuw voornamelijk af in grote, meestal afgezonderde psychiatrische ziekenhuizen (Gijswijt-Hofstra, 2005). Zelf was ik al jong regelmatig op ziekenhuisterreinen te vinden omdat mijn beide ouders als psychiater in zo’n instelling werkten. Bij wijze van alternatieve kinderopvang ging ik mee naar het werk en later werkte ik er als vakantiehulp in de verpleging. Patiënten verbleven in paviljoens en recreatieruimtes en werkten soms in ploegen aan productiewerk. De negatieve gevolgen van het leven in deze gemeenschap voor de opgenomen mensen, beschreven door Goffman (1961), waren goed zichtbaar. Pas vanaf de jaren zeventig kwamen er steeds meer moderne units waar mensen gesprekstherapieën kregen, en creatieve of sociotherapie. Sinds het einde van de twintigste eeuw is de-institutionalisering of ambulantisering het credo (Kroon et al., 2019). Het nieuwe ideaal is leven in de samenleving met de benodigde zorg toegankelijk en nabij: wijkgerichte zorg. In Nederland zou het echter nog een tijd duren voordat echt tempo werd gemaakt met het afbouwen van intramurale voorzieningen. Pas sinds enkele jaren trad hierin een aanzienlijke versnelling op.
DOCUMENT
De Werkplaatsen Sociaal Domein ondersteunen in opdracht van het Ministerie van VWS de transformaties in het sociaal domein met kennis en onderzoek. In veel van deze werkplaatsen werken hogescholen in samenwerking met lokale partners aan het (door)ontwikkelen van een wijkgerichte aanpak in het sociale domein. Hierdoor krijgen de werkplaatsen steeds beter inzicht in de kwesties die zich bij het wijkgericht werken voordoen. Met deze bundel willen de Werkplaatsen Sociaal Domein de lessen die in de praktijk worden geleerd overdraagbaar maken voor diegenen die zich willen verdiepen in de wijkteampraktijk.
LINK
Hoofdstuk 4 in Handboek Werken in de Wijk. 4.1 Inleiding 4.2 Over André, Aicha en de deelnemers aan Taal & Ontmoeting 4.3 Werken aan samenredzaamheid, empowerment en activering 4.4 Wat zien bewoners van de sociaal makelaars? 4.5 Werken aan lichte netwerken 4.6 Logica van het activeren 4.7 Groepsgerichte activering 4.8 Wat maakt sociaal makelaars bijzonder?
LINK
Deze inspiratiebundel laat zien hoe vanuit een sociaal perspectief in verschillende vormen en op verschillende niveaus wordt gewerkt aan gezondheid in de regio waar de Werkplaats actief is. Verspreid over achttien gemeenten staan tien leerrijke praktijken centraal. De variëteit is hoog: van kleine initiatieven en lokale projecten tot grotere pilot, campagnes en samenwerkingsprogramma’s. In deze inspiratiebundel gaan we met betrokken professionals in gesprek om te achterhalen wat werkt in de praktijk. De bundel wordt afgesloten met een korte analyse en aanbevelingen voor beleid en praktijk. De tien leerrijke praktijken laten zien dat zij een brede definitie van gezondheid hanteren, waarbij welzijn een prominente plaats krijgt om (zwaardere) zorg te voorkomen of uit te stellen. De praktijken introduceren nieuwe functies om verbindingen tussen domein aan te jagen en nieuwe samenwerkingsverbanden om van en met elkaar te leren. De praktijken zijn veelal lokaal ingebed en wijkgericht. De inspiratiebundel laat zien op welke uiteenlopende wijzen vanuit het sociaal domein wordt gewerkt aan gezondheid in de regio. Deze inspiratiebundel is een gezamenlijke uitgave met de Werkplaats Sociaal Domein Zuid-Holland Zuid en het Kenniscentrum Talentontwikkeling Hogeschool Rotterdam.
MULTIFILE
