Samenvatting

In het hier beschreven onderzoek is de focus gericht op etnische ondernemers met een Turkse of Marokkaanse afkomst.
De volgende probleemstelling is als uitgangspunt geformuleerd voor het onderzoek:

'Wat is de invloed van de cultuur van Turkse en Marokkaanse ondernemers op hun ondernemerschap in een multiculturele westerse samenleving en hoe beïnvloedt de culturele achtergrond de uitwisselingsrelaties binnen relevante netwerken in het bijzonder met betrekking tot banken?

De culturele achtergrond van etnische ondernemers en de donorgroep waartoe zij behoren, heeft invloed op hun oriëntatie op waarden, belangen en normen. Natuurlijk geldt dit niet alleen voor etnische ondernemers. Betekenistoekenning vindt vooral plaats vanuit een culturele en sociale context waarbinnen geldende waarden en normen leidend zijn voor het handelen in het algemeen en voor uitwisselingsrelaties in het zakelijke verkeer in het bijzonder

We constateren dat de drive om een onderneming te starten door de culturele achtergrond van de etnische ondernemer wordt beïnvloed. Sociale hulpbronnen zijn in het netwerk van de ondernemer dominant aanwezig op het niveau van het primaire segment: gezin, familie en vriendenkring. Ook een tweede niveau in het sociaal kapitaal, de collega etnische ondernemers en de overige ondernemers met eenzelfde culturele achtergrond vormen een bron van informatie en steun.
Het tertiaire segment, de instituties zoals de banken, Kamer van Koophandel, de gemeente en de overheid vormen een minder relevante groep waarbinnen uitwisseling plaats vindt.De relaties met de banken blijken nog niet te vlotten. Het imago van de banken is niet altijd even goed in de ogen van de etnische ondernemers. De dienstverlening is zeker nog niet even optimaal. De etnische ondernemer verwacht veel maar verwachtingen worden veelal niet waargemaakt.

De grote afstand tot de bank heeft allerlei redenen. Etnische ondernemers uit ons onderzoek zijn van mening dat er te veel regels en procedures zijn, dat er te bureaucratisch gewerkt wordt, dat de bank niet altijd begrijpt welke behoeften de ondernemers hebben en dat de adviseurs te weinig doen om een goede relatie op te bouwen en de ondernemer onvoldoende respecteren.
De ondernemers verwachten soms (te) veel van de adviseurs omdat zij denken dat deze autonoom werken en omdat zij te weinig oog hebben voor de criteria die de bank stelt met betrekking tot kansrijk ondernemerschap. Adviseurs beseffen dat de cultuur van de etnische ondernemers hierin een rol speelt, maar weten dit nog niet te benutten ten dienste van een goede uitwisselingsrelatie. Verkeerde beeldvorming, verschillende verwachtingen, verschillen in de communicatie zijn zaken die de uitwisselingsrelatie bemoeilijken.

Meerwaarde in dienstverleningsrelaties kan pas bereikt worden als door beide partijen de relatie wordt gezien als een uitwisseling op basis van gelijkwaardigheid waarbij wederzijds voordeel is te behalen. Dit vraagt voor alle betrokkenen een groter bewustzijn van culturele verschillen.