Om de ambities van burgerparticipatie waar te kunnen maken is diversiteit van de deelnemers een belangrijke voorwaarde. Tegelijkertijd is uitsluiting van groepen burgers, waaronder kritische burgers, onlosmakelijk verbonden met burgerparticipatie. In dit artikel in de serie ‘Lokale democratie doorgelicht’ vragen de auteurs zich af wat de uitsluiting van kritische burgers betekent voor het proces en de uitkomst van burgerparticipatie. Via twee empirische studies bij een ruimtelijke ingreep in verschillende gemeenten hebben ze onderzocht hoe deelnemers aan een participatieproces spreken over kritische burgers en hun manifestaties. De resultaten laten zien dat de manier waarop over kritische burgers wordt gesproken, uitsluiting legitimeert dan wel kritisch ter discussie stelt. Het legitimeren van uitsluiting doet afbreuk aan het draagvlak voor de ruimtelijke ingreep. Het problematiseren van uitsluiting resulteert in een responsieve benadering van kritische burgers, wat zowel het verloop van het proces als het draagvlak voor de ruimtelijke ingreep ten goede komt.