© 2024 SURF
Nederland 100% circulair is de doelstelling voor 2050 vanuit het Grondstoffenakkoord. Eén van de uitgewerkte transitieagenda’s om daar te komen is die voor de bouwsector. Het streven is om de reststromen (al dan niet uit de bouwsector) uit verschillende processen zo hoogwaardig mogelijk te hergebruiken. Tijdens dit project is een receptuur voor pleisterwerk ontwikkeld met de uit de (afval)watersector herwonnen grondstoffen Kaumera® en Aquaminerals (calciet) en de uit andere sectoren herwonnen grondstoffen Topcrete (op NHL kalk gelijkend kalkprodukt) en kurk. Omdat deze stoffen vrijkomen bij andere bestaande processen en daardoor geen nieuwe cement gebaseerde grondstoffen geproduceerd of gewonnen hoeven te worden wordt ook een forse impact geleverd in reductie van de CO2-voetafdruk.
Het ontwikkelde pleisterwerk is een aantrekkelijk pleisterwerk met een lichte kleur. Het lichtgewicht pleisterwerk smeert makkelijk en is aantoonbaar niet-brandbaar. Testen op een buitenmuur laten zien dat het product weerbestendig is, mits het een dak een overhang heeft. De hardheid van het pleisterwerk is lager (20%) dan die van een vergelijkbaar commercieel (niet duurzaam) product. Verbeteringen aangaande de hardheid van het product door middel van estrificatie van glycerol en citroenzuur leverden een 2x harder product op. Het pleisterwerk werd door deze behandeling wel donker van kleur.
Innovatiemodellen en onderzoek laten zien dat voor particulier gebruik het pleisterwerk op het gebied van prijs, smeerbaarheid en hardheid vergelijkbaar moet zijn met commercieel pleisterwerk. Grote kansen voor het in de markt zetten voor het product worden gezien door differentiatie van het product (e.g. akoestisch pleisterwerk). Ook de mogelijkheid voor projectontwikkelaars om duurzaam pleisterwerk te kunnen aanbieden bij grote aanbestedingen wordt door projectontwikkelaars als groot voordeel gezien.
Huidig pleisterwerk op cementbasis heeft een enorme CO2-voetafdruk. De resultaten in dit KIEM-project zijn een goede start om verdiepend onderzoek te starten naar een circulair pleisterwerk.
De bouwsector heeft een flinke opgave vanuit zowel het Grondstoffenakkoord als het Klimaatakkoord, vanwege het grote aandeel minerale stromen dat in de sector wordt gebruikt met bijbehorende CO2-emissie. Vanuit een circulaire economie neemt de vraag naar hernieuwbare materialen toe, waarbij eigenschappen van de producten dienen te voldoen aan normen en eisen vanuit de markt. Dit betreffen bijvoorbeeld eisen ten aanzien van sterkte, afwerking, brandveiligheid en samenstelling. Maar ook steeds vaker worden eisen gesteld ten aanzien van een duurzame productieketen en mogelijkheden voor hergebruik.
De ontwikkeling van materialen en producten waarbij mineraal gewonnen grondstoffen en/of grondstoffen met een hoge CO2-emissie (zoals cement) worden vervangen door duurzaam herwonnen grondstoffen heeft sterk de aandacht. Vanuit de watersector kunnen aanzienlijke volumes grondstoffen worden herwonnen. Echter, voor veel grondstoffen geldt dat de kennis en ervaring daarvan met de toepassing in de bouwsector nog gering is.
Saxion heeft vanuit de markt de vraag ontvangen nader onderzoek te doen naar de ontwikkeling van een duurzaam en biobased bouwmateriaal op basis van biomassa (m.n. hennepvezel en/of herwonnen kurk), herwonnen kalk (grondstof vanuit de drinkwaterwereld) en de nieuwe grondstof Kaumera (grondstof vanuit de afvalwaterzuivering). Dit materiaal kan in potentie worden toegepast als pleisterwerk, vloerafwerking en als basis voor bouwblokken. Dit als vervanger van stucwerk, nieuwe afwerking vloeren en mogelijk vervanger van beton, kalkzandsteen of als alternatief op kalkhennep, waarin tot op heden mineraal gewonnen (hydraulische - NHL) kalk wordt gebruikt.