Kennis voor Verdienvermogen: Cash naar de Kringloop

De noodzaak van voedseltransitie naar kringloop-landbouw staat onherroepelijk op de kaart. Maar tot een
daadwerkelijke doorbraak leidt het niet. Hoe komt dat? En wat kunnen we er aan doen?
Duurzame ondernemers concurreren nu nog onvoldoende met gangbare, want maatschappelijke
meerwaarde resulteert niet per se in meerprijs. Daardoor biedt kringlooplandbouw voor veel boeren en
tuinders onvoldoende perspectief. Daarom hebben duurzame boeren en tuinders meer financiële zekerheid
nodig: de transitie naar kringlooplandbouw gebeurt pas als haar verdienvermogen voldoende concurreert
met het oude systeem. Zo krijgen ze meer concurrentiekracht, worden ze aantrekkelijker voor de rest van de
sector en versnellen ze de transitie: cash naar de kringloop!
In dit project onderzochten we manieren om verdienvermogen van kringlooplandbouw te versterken”
1. Wat boeren en tuinders zelf kunnen doen om hun verdienvermogen te versterken;
2. Hoe we via de keten verdienvermogen van de kringlooplandbouw kunnen versterken: Wat is de rol
van de ketenpartners en certificering; en
3. Hoe boeren, tuinders en hun gebiedspartners (overheden, LTO’s, milieuorganisaties) kunnen
bijdragen aan het oplossen van gebiedsvraagstukken en zorgen dat daar ook een beloning
tegenover staat.
En we hebben gerekend aan verdienvermogen. Hoe concurrerend zijn de businessmodellen van de
kringloop-landbouw vandaag? Hoezeer kunnen kringlooplandbouw-agrariërs hun verdienvermogen
vergroten? En wat betekent dat voor de transitie naar kringlooplandbouw?
We hebben belangrijke bouwstenen gevonden voor het realiseren van verdienvermogen voor
kringlooplandbouw:
1. Succesvolle toepassing van kringlooplandbouw vereist een ander soort ondernemerschap van de
boer/tuinder; Daarnaast wordt er een andere rol verwacht van partijen in het systeem:
2. Een veranderende ketenaanpak die meer gericht is op samenwerking tussen schakels op het
gebied van duurzaamheid en risicospreiding; en/of
3. Succesvolle uitvoer van gebiedsprocessen waarin de boer/tuinder beloond wordt voor geleverde
publieke waarden.
Door in breed verband deze drie bouwstenen verder te realiseren bouwen we aan de basis voor zwarte
cijfers op de agrarische jaarrekening.

Met de kringlooplandbouw-visie van het Ministerie van LNV staat de voedseltransitie onherroepelijk op de politieke kaart. Al jaren worden er innovatieprogramma’s opgezet om duurzame landbouw te ondersteunen. En heel wat kringlooplandbouw-bedrijven hebben inderdaad succes! Maar tot een daadwerkelijke doorbraak leidt het niet.
Duurzame ondernemers concurreren nog onvoldoende met gangbare: meerwaarde resulteert niet per se in meerprijs. Daardoor biedt kringlooplandbouw voor veel boeren en tuinders onvoldoende perspectief. De transitie naar kringlooplandbouw gebeurt pas als haar verdienvermogen voldoende concurreert met het oude systeem. Daarom is het belangrijk om het verdienvermogen van de businessmodellen van kringlooplandbouw te versterken. Zo krijgen ze meer concurrentiekracht, worden ze aantrekkelijker voor de rest van de sector en versnellen ze de transitie.
In dit project zoeken we kritische succesfactoren voor verdienvermogen van kringlooplandbouw en berekenen we de impact daarvan op het verdienvermogen. Ten eerste kijken we op het agrarisch bedrijf naar wat boeren en tuinders zelf kunnen doen om hun businessmodel te versterken. Ten tweede kijken we vanuit het perspectief van de keten, en dan met name de rol van de zakelijke dienstverlening: hoe kan zij de organisatiemodellen van de kringlooplandbouw versterken? Hoe neemt zij haar rol in het omgaan met de risico’s en financieringsvraagstukken van kringlooplandbouw? En ten derde kijken we vanuit een gebiedsbenadering. Hoe kunnen boeren, tuinders en hun gebiedspartners (overheden, LTO’s, milieuorganisaties) bijdragen aan het oplossen van gebiedsvraagstukken en zorgen dat daar ook een beloning tegenover staat?
We rekenen aan verdienvermogen. Hoe concurrerend zijn de businessmodellen van de kringloop-landbouw vandaag? Hoezeer kunnen kringlooplandbouw agrariërs hun verdienvermogen vergroten? En wat betekent dat voor de transitie naar kringlooplandbouw?
Ons project levert direct handelingsperspectief aan duurzame boeren en tuinders. Het levert ook inzicht aan zakelijke dienstverleners, overheden, organisaties, over hoe zij kringlooplandbouw verder kunnen versterken. Zo versnellen we de transitie naar kringlooplandbouw.