MORAL SMART CITIES Naar een inclusieve strategie voor techno-morele besluitvorming bij decentrale overheden

De groeiende belangstelling voor gemeenten in het transformeren van steden in Smart Cities, maakt
dat er in toenemende technologische ingrepen in het stedelijke weefsel plaatsvinden. Die ingrepen, vaak gericht op het efficiënter inrichten van logistieke, energie technische or ruimtelijke processen, hebben ook impact de sociale, culturele maatschappelijke structuren. Toch staan die ethische
aspecten van smart cities maar spaarzaam op de beleidsagenda. Dit terwijl landelijke schandalen,
waaronder de Toeslagenaffaire, nopen tot betere morele afwegingen rondom manieren waarop
technologie wordt ingezet ten aanzien van burgers. Er is een grote behoefte aan enerzijds minder
handelingsverlegenheid in decentrale bestuurslagen in het nemen van techno-ethische besluiten die
de slimme stad van de toekomst moeten voorzien van een moreel kompas. Anderzijds is er behoefte
aan methoden die ertoe kunnen leiden burgers op een betekenisvolle manier blijvend te betrekken
bij het vormen van zo’n ethisch kompas. In dit onderzoek bouwen we voort op opgedane inzichten
uit eerdere onderzoeksprojecten rondom ethiek, slimme technologie en slim en en verantwoord
bestuur. We bouwen aan een handzame doch genuanceerde strategie om burgers blijvend te laten
meedoen met inclusieve besluitvorming die de slimme stad van de toekomst moet vormgeven. Dit
doen we door stedelijke ethische commissies, moral labs en lokale bestuursorganen in negen grote
steden in Nederland, België, Zweden en Canada aan elkaar te koppelen. Hierdoor wordt expertise,
bestuurservaring en burger-expertise duurzaam met elkaar vervlochten. Het doel is om te komen tot
een levend, techno-moreel stadskompas waar burgers zich bij thuis voelen, en op basis waarvan
bestuurders inclusieve en maatschappelijk verankerde besluiten kunnen nemen. We kiezen daarbij
voor een combinatie van methodes waarbij linguïstische analyses, empirische ethiek en vergelijkende
methoden uit de sociale wetenschappen middels interventie-design verbinden. Dit doen we in een
internationaal ecosysteem van stedelijke gebieden met soortgelijke smart-city-uitdagingen, met een
focus op Nederland.