NetMobil

In kleine kernen in krimpgebieden in Nederland is sprake van bereikbaarheidsproblemen. Voorzieningen zoals scholen en winkels verdwijnen en openbaar vervoer is vaak onrendabel. Dit kan gevolgen hebben voor de leefsituatie in kleine kernen. Daarnaast is er de noodzaak om mobiliteit te verduurzamen.

Vraagafhankelijke digitale mobiliteitssystemen vormen onder de noemer van ‘Mobility-as-a-Service’ een kansrijke oplossing voor de bereikbaarheidsproblematiek van kleine kernen met als ultieme doel het terugdringen van vervoersarmoede en het verduurzamen van het vervoer.

Hierbij speelt particulier aanbod een belangrijke rol, zowel als het gaat om ritdelen als om vrijwilligersvervoerdiensten. Om een dergelijk mobiliteitssysteem te realiseren moet een aantal organisatorische, sociale, vervoerskundige en technische – kortom: sociotechnische – uitdagingen het hoofd worden geboden.

Netmobil heeft een vraagafhankelijk mobiliteitssysteem (‘Mobility-as-a-Service’) ontwikkeld, gebaseerd op bestaande open-sourcecomponenten aangevuld met in het project ontwikkelde componenten, waarbij het met name gaat om de integratie van ritdelen met een openbaarvervoerplanner en om het incentivemodel dat vraag en aanbod in het systeem stimuleert. Speerpunt van het project is de samenwerking met inwoners in de Achterhoek en met andere regionale stakeholders. Zowel de MaaS-oplossing als de aanpak om inwoners te activeren worden samen met de lokale gemeenschap ontwikkeld en geëvalueerd. Het systeem is in een – door coronavertragingen relatief korte – pilot getest en geëvalueerd binnen vier Achterhoekse gemeenten.

Het project heeft een open-source Mobility-as-a-Service-systeem opgeleverd dat beschikbaar is voor alle Achterhoekers, dankzij de samenwerking met de regio Achterhoek. Een marktpartij is ingehuurd voor de verdere doorontwikkeling en onderhoud van het systeem. Daarnaast hebben we de geleerde lessen in een praktijkboek vastgelegd, waarin de samenhang tussen software-ontwikkeling, gebruikersonderzoek, communicatie en communitybuilding en de samenwerking met regionale stakeholders centraal staan.

In kleine kernen in krimpgebieden in Nederland is sprake van bereikbaarheidsproblemen. Voorzieningen zoals scholen en winkels verdwijnen en openbaar vervoer is vaak onrendabel. Dit kan gevolgen hebben voor de leefsituatie in kleine kernen.

Vraagafhankelijke digitale mobiliteitssystemen vormen een kansrijke oplossing voor de bereikbaarheidsproblematiek van kleine kernen. Het succesvol matchen van vervoersvragen van inwoners met zowel professioneel als particulier aanbod biedt mogelijkheden voor een fijnmazige oplossing in tijd en ruimte voor mobiliteit van inwoners van kleine kernen.

Er bestaat een aantal uitdagingen voor het realiseren van dergelijke mobiliteitssystemen die mobiliteitsdiensten combineren, van leenfiets en taxi tot openbaar vervoer en meerijden met een dorpsgenoot. Juist voor kleine kernen speelt het particuliere aanbod een belangrijke rol door een tekort aan openbaar vervoer. Het type mobiliteitssyteem dat geschikt is voor kleine kernen is daarom sterk socio-technisch van aard. Dit zorgt voor extra uitdagingen. Om een mobiliteitssysteem voor kleine kernen te realiseren moet daarom een aantal organisatorische, vervoerskundige, en technische vraagstukken geadresseerd worden. Netmobil richt zich op het oplossen van deze vraagstukken.

Organisatorische vragen gaan onder meer over community-building in kleine kernen en samenwerking tussen aanbieders. Vervoerskundige vragen gaan over de analyse van de individuele vervoersvraag en het beschikbare en/of mogelijke aanbod, onder andere op basis van databronnen (‘big data’). Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de analyse van de actuele en de potentiele vervoersbehoefte voor verschillende mobiliteitsdiensten. Technische vraagstukken gaan over het vinden van vraag/aanbod-matches op basis van dynamische data en over manieren om mens en technologie optimaal te laten samenwerken aan het succesvolle matches.

Netmobil beoogt een vraagafhankelijk mobiliteitssysteem gebaseerd op bestaande componenten van projectpartners aangevuld met componenten die nieuw worden ontwikkeld op basis van de genoemde vragen. Het systeem wordt getest en geëvalueerd binnen twee pilots waarvoor de regio Achterhoek als living lab dient.