Ruimte voor eenzaamheid. Samen ontwerpen aan eenzaamheidsvriendelijke omgevingen.

Twee op de vijf Nederlanders voelt zich eenzaam. Dit is een probleem dat aangepakt moet worden, want eenzaamheid heeft een ernstige impact op gezondheid die vergelijkbaar is met de schade van het roken van vijftien sigaretten per dag.

Eenzaamheid wordt niet alleen beïnvloed door persoonlijke kenmerken en sociale netwerken, maar ook door de fysieke leefomgeving waarin we wonen, werken en recreëren. Zo weten we bijvoorbeeld dat eenzaamheid samenhangt met aanwezigheid van groen, voetgangersvriendelijkheid, kwaliteit van woningen, aanwezigheid van voorzieningen, sociaal-economische status van de buurt, veiligheid, sociale cohesie en stedelijke dichtheid.

Toch is er nog te weinig bekend over hoe we omgevingen kunnen ontwerpen die eenzaamheid kunnen verminderen of die bijdragen aan een prettige beleving voor mensen die zich eenzaam voelen. Hiervoor zijn richtlijnen en voorbeelden nodig van concrete ruimtelijke interventies in de leefomgeving, zoals wandelroutes voor terloopse ontmoetingen, voortuinen als overgangszones tussen openbaar en privé, en elementen (kunst, bankjes, speeltoestellen, water) die aanleiding geven om langer te blijven, te kijken en een praatje te maken. In dit project wordt ontwerpkracht ingezet om samen met bewoners en ontwerpers ruimtelijke interventies te ontwikkelen die bijdragen aan het verminderen of meer draaglijk maken van gevoelens van eenzaamheid.

In co-design workshops met groepen bewoners van Eindhoven gaan we omgevingen ontwerpen en visualiseren die zij prettig vinden om te bezoeken als ze zich eenzaam voelen. Dit kunnen omgevingen zijn die bijdragen aan ontmoeting en interactie, of omgevingen waar mensen zich prettig, veilig, en thuis voelen, waar ze zich kunnen ontspannen en kunnen reflecteren op hun gevoelens van eenzaamheid, of waar ze zich verbonden voelen met de omgeving. De resultaten van de workshops worden vervolgens samen met creatieve professionals vertaald naar concrete ontwerpprincipes voor (openbare) ruimtes die eenzaamheid verminderen of waar eenzame mensen zich prettig voelen. Op deze manier draagt dit project bij aan eenzaamheidsvriendelijke omgevingen.