workshop waarin met deelnemers wordt gekeken naar opbrengsten van informeel leren
DOCUMENT
Vaak wordt bij professionalisering gedacht aan het volgen van een (na)scholing of cursus, oftewel formele vormen van leren. Er vindt echter ook veel professionele ontwikkeling plaats in- en door het werk, het in de literatuur genoemde 'workplace learning' ook wel informeel leren genoemd. Veel van dit leren gebeurt ongemerkt: het leerproces en de opbrengst worden niet geëxpliciteerd door de lerende. In het lectoraat 'Professionaliteit van de beroepsgroep leraren en lerarenopleiders' onderzoeken we hoe dit ongemerkte leren geëxpliciteerd kan worden en op welke manier en wat er dan geleerd wordt. In dit artikel beschrijven we een kleinschalig onderzoek waarin is geprobeerd de bewustwording van ongemerkt leren te realiseren door middel van het bijhouden van een leer-logboek. In het onderzoek is ook gekeken naar de manier waarop deelnemers leren en wat ze leren. De deelnemers geven aan dat het logboek hen heeft geholpen zich bewust te worden van hun eigen leren. Verder blijkt uit de resultaten dat er vooral veel samen met anderen wordt geleerd en dat veel leerervaringen buiten de directe werksfeer worden opgedaan. Er wordt geleerd over allerlei onderwerpen en het geleerde omvat zowel kennis als vaardigheden als inzichten. We besluiten het artikel met aanbevelingen voor lerarenopleiders en -opleidingen om (bewustwording van) informeel leren te stimuleren door toepassing van leerlogboeken.
DOCUMENT
Op basis van een kwalitatief onderzoek onder 30 peergroups, waarbij gebruik gemaakt werd van focus group interviews, wordt de volgende vraag beantwoord: Welke functies vervullen peer groups voor de individuele leden bij het leren onderhandelen metleeftijdgenoten, ouders en docenten? Welke sociale competenties worden in de peergroup verkregen en hoe gaan peer groups om met de risico's van de moderne samenleving? Het artikel geeft inzicht in de onderscheiden onderhandellingsstrategieen van meisjes en jongens met verschillende opleidingsachtergronden. Uit de gegevens blijkt dat jongeren binnen de context van de peergroup een betekenisvolle werkelijkheid creëren die hen belangrijke oriëntaties biedt voor de huidige samenleving. Peergroups leren elkaar bijvoorbeeld de gevolgen van hun handelen in te schatten en op een verantwoordelijke manier met de moderne risico's om te gaan. Jongeren uit een peergroup steunen elkaar bij moeilijke beslissingen inzake studie- beroeps- en relatiekeuzes waarvan gevolgen niet altijd zijn te overzien. In multiculturele contexten dient de peergroup als een platform voor discussies waarmee jongeren een balans zoeken tussen tegenstrijdige waarden en levenswijzen thuis, op school en in de vriendengroep. En tenslotte: De peergroep stimuleert informeel jeugdcultureel leren en creativiteit. Als zodanig zijn scholen waar leeftijdgenoten veel tijd doorbrengen niet alleen een broedplaats voor het verkrijgen van schools (leer) kapitaal, maar vooral ook van jeugdcultureel kapitaal. Voor jongeren (vooral jongens)met een problematische onderwijsloopbaan vervult de peer group vooral de functie van het verdragen van frustraties die zij op school en in hun buurten ondervinden. Vanuit deze peer groups krijgen agressie en criminele handelingen vorm.
DOCUMENT
Hoe ziet een leven lang nieuwsgierig eruit? In een reeks portretten genaamd Nieuwsgierige Types wordt een gezicht gegeven aan nieuwsgierigheid, ondernemendheid, informeel en non-formeel leren. Ter voorbereiding van een nog te publiceren boek over nieuwsgierigheid worden personen geïnterviewd van verschillende achtergronden en leeftijden over hun nieuwsgierigheid, fascinaties en hoe deze bijdragen aan hun ondernemendheid.
LINK
Mensen leren voortdurend. Niet alleen in een didactische omgeving, maar veel meer nog daarbuiten. Soms is leren een geleidelijke verandering, soms een ingrijpende herziening van opvattingen en handelwijzen. 'Leren en veranderen' definieert leren als betekenisgeving waarbij de sociale omgeving een belangrijke rol speelt. De hoofdstukken in het boek betreffen 1) de varieteit van spontane leerprocessen en formeel leren, 2)de relaties tussen leren en (sub)cultuur en leren in een botsing van culturen 3) leren op de werkplek in stages en als werkende 4) de ontwikkeling van het leervermogen ofwel leercompetenties in educatieve settings en daarbuiten; en 5) een 'naslag'hoofdstuk over leertheorieën waarnaar in eerdere hoofdstukken regelmatig wordt verwezen.
DOCUMENT
Lectoraten van Hogeschool Utrecht, Hogeschool van Amsterdam en Fontys Hogeschool sloegen, in opdracht van Zestor, de handen ineen om onderzoek te doen naar de professionele ontwikkeling van hbo-docenten in teamverband. De praktijkkwestie die het vertrekpunt voor het onderzoek vormt, is: Hoe kunnen docententeams gezamenlijk leren om hun vakbekwaamheid en professionele identiteit te versterken?
DOCUMENT
In dit artikel wordt de literatuur verkend op het terrein van een meer sociaalparticipatieve benadering van actief burgerschap. In deze literatuur wordt de ontwikkeling van burgerschap verbonden met de noodzaak zicht te ontwikkelen op handelingscontexten die voor zowel burgers als sociale professionals van belang zijn. We verkennen relevante literatuur van onder andere De Tocqueville, Dewey, Putnam, Lichterman en Biesta. Door aandacht te besteden aan burgerschap als praktijk beogen we dichter op de huid van het werk van sociale professionals te kruipen, waardoor de huidige ontwikkelingen rondom de bevordering van actief burgerschap bevraagd kunnen worden. Wat deze literatuurverkenning in beeld brengt is dat actief burgerschap niet tot bloei komt vanuit een opgelegde moraal, maar verbonden dient te worden met het dagelijkse handelen van burgers, waarin het “al doende leren” samen op gaat met de ontwikkeling van betekenisvolle praktijken. Sociale professionals hebben vooral tot taak dit type praktijken te ondersteunen en te faciliteren.
DOCUMENT
Het onderzoek behandelt informeel leren in coöperatieve kunstpraktijken. Het beschrijft hoe kunstenaars en gedreven amateurs samenkomen, cultuur produceren en daarmee vorm en inhoud geven aan hun eigen publieke leven. De kunstpraktijken van deze "gemeenschappen van creatieve burgers" vormen op verschillende manieren een interruptie van de gewoontes van doen, denken en betekenis geven van onze formele samenleving die gebaseerd is op economisch functionalisme, technologische logica en de medialisering van publieke relaties. De interrupties dagen uit tot het verder bevragen van deze gewoontes en het ontwikkelen van een alternatief handelingsrepertoire dat uitgaat van subjectieve relaties tussen mensen, dingen en de wereld. Bovendien bieden deze interrupties de betrokkenen de gelegenheid om zichzelf als subject publiekelijk te manifesteren, daarmee ook zichzelf ter discussie te stellen en uiteindelijk daarvan te leren.De dissertatie opent met een oriënterende literatuurstudie naar de macht van de verbeelding, de manier waarop aan kunst ontwikkelingskracht wordt toe geschreven en de rol die drama, symboliek en esthetiek spelen in onze huidige westerse samenleving. Vervolgens wordt gekeken naar de manier waarop wij kunst kunnen begrijpen als een sociale praktijk die menselijke groei en ontwikkeling teweeg kan brengen. Na een methodologische verantwoording volgt een verslag van een drietal casussen van door kunstenaars geïnitieerde informeel lerende en cultuur producerende gemeenschappen. De sociale settings van deze casussen worden geanalyseerd aan de hand van hun sociologische kenmerken en vervolgens door een pedagogisch theoretische lens bekeken. Het proefschrift sluit af met een advies voor kunstenaars, kennisinstellingen en bestuurders die de ontwikkelingskracht van kunst willen bevorderen.
DOCUMENT
Leren is niet alleen een psychologisch proces, maar ook een tijd- en plaatsgebondenproces. Om zicht te krijgen op dit proces zijn kwalitatieve onderzoeksmethodes nodig, betoogt Evert Bisschop Boele. In dit artikel laat hij zien wat het narratief biografisch interview als onderzoeksinstrument ons vertelt over het leren musiceren. Zijn conclusie is dat de scheidslijnen tussen formeel en informeel leren minder hard zijn dan gedacht en dat het zinvoller is te denken in termen van een meervoudig continuüm.
DOCUMENT
