De stikstofdiscussie is nauwelijks weg te denken uit het nieuws en het einde ervan is nog altijd niet in zicht. De polarisatie in de discussie tekent zich vooral af tussen de agrariër en de natuurbeschermer. In deze ‘What about soil’ leggen we de focus op stikstof in de bodem en het grondwater. Wat doet stikstof in de bodem? En wat moet de grondwaterbeheerder hiermee?
LINK
De Nederlandse veestapel moet krimpen. Maar een eenzijdige focus op stikstof en het uitkopen van boeren brengen echt duurzame landbouw niet dichterbij, zeggen PJ Beers, Frederike Praasterink en Annelli Janssen. Ga boeren betalen voor publieke diensten, zoals CO2-opslag en natuurbeheer. Businessmodellen onder druk? Stikstofprobleem? Beloon boeren voor de oplossing!
LINK
Nederland belandde in de zomer van 2019 in een ‘stikstofcrisis’. De Raad van State besloot toen dat het Nederlandse stikstofbeleid niet deugt. Wat daarop volgde? Radicale boeren die protesteren tegen de stikstofregels. Protesten tegen de verbreding van de A27. Een boze bouwsector, omdat ze niet meer kunnen bouwen. Groene Gesprekken vraagt zich af: hoe zijn we zo ver gekomen? En hoe werkt stikstof nou eigenlijk? Dat vragen we aan Dimitri Lamers. Als docent milieukunde aan de HAS in Den Bosch weet hij heel veel over schone (en vieze) lucht. In deze podcast spreken Richard van Galen en Linda van Berkel hem over verschillende stikstofbronnen en de effecten van stikstofuitstoot en -neerslag. Natuurlijk vragen we Dimitri ook wat hij vindt van de huidige maatregelen en vragen we hem naar oplossingen.
LINK
De bouwsector staat voor de uitdaging grote hoeveelheden woningen te bouwen en bestaande voorraad te verduurzamen. Tegelijkertijd hebben we de opgave om CO2 uitstoot omlaag te brengen, heeft Nederland een stikstof probleem, is er of dreigt er een grondstoffentekort en willen we de afhankelijkheid van het buitenland verkleinen. Werken met lokale biobased bouwmaterialen kan hiervoor, naast andere voordelen, oplossingen bieden. Ondanks de voordelen van biobased bouwmaterialen, blijft acceptatie achter door onbekendheid en onjuiste en of incomplete beeldvorming bij bedrijven in de bouwketen, opdrachtgevers, gemeenten en eindgebruikers. Dit project onderzoekt hoe met creatieve ontwerpstrategieën, zoals storytelling, visualisatie en participatief ontwerp, een toolbox kan worden ontwikkeld die architecten kunnen inzetten voor een reële beeldvorming rondom en bredere acceptatie van gezonde en duurzame biobased bouwmaterialen door verschillende stakeholders. Onderzoekers van twee lectoraten van hogeschool Windesheim, lectoraat Netwerken in een Circulaire Economie (NiCE) en lectoraat Energietransitie, werken hierin samen met architecten, studenten en docent-onderzoekers. Door middel van praktijkgerichte workshops en co-creatiesessies wordt een toolkit ontwikkeld voor architecten om gezonde en duurzame biobased bouwmaterialen effectiever te positioneren en te communiceren. Dit project draagt bij aan de versterking van ontwerpkracht en versnelt de transitie naar een duurzamere bouwsector.
Het doel van dit project is fosfaat uit mest als grondstof te laten dienen voor biobased brandvertragers ten behoeve van het vlamvertragend maken van (bio)-textiel en materialen. Waarom is fosfaat als brandvertraging belangrijk in deze materialen? Op deze manier wordt fosfaat dat reeds als meststof gediend heeft nogmaals een tweede leven gegeven, zonder het nadeel dat het tot eutrofiering leidt en of weer in de bodem terecht komt en kostbare schaarse grondstof bespaart. Om dit mogelijk te maken hebben twee ondernemers zich gecommiteerd om enerzijds de chemische werking te ontwikkelen, die nodig is om de brandvertragende functie toe te kennen aan de textiele materialen en anderzijds een alternatieve bron, c.q. een reststroom (mest) daarvoor te gebruiken. Met deze Kiem-Vang aanvraag wordt ingespeeld op de vraag uit de samenleving voor meer bionased materialen, c.q. verwaarding van reststromen. De focus ligt op het verwaarden van stikstof en fosfor uit mest voor niet-agrarische toepassing. De ondernemers geven aan dat, als Nederland voorop wil blijven lopen als de agrarische en technologische hoofdstad van Europa, het nu tijd is voor actie. Doelstelling is om, in navolging van Jonker (2014), te komen tot een transitie van agrarische reststromen naar hoogwaardige restproducten voor chemie en voeding. Voor dit Biobrandvertragers project is de onderzoeksvraag of het mogelijk is om biobrandvertragers te maken uit mest welke circulaire business- en verdienmodellen er realiseerbaar zijn voor het verwaarden van daarvan. Om die onderzoeksvraag uiteindelijk te kunnen beantwoorden, zijn een aantal deelvragen geformuleerd: 1) Welke alternatieve bronnen voor fosfaat en stikstof uit mest zijn geschikt om toe te passen als brandvertrager? 2) Welke typen bio-brandvertragers kunnen worden ontwikkeld op basis van fosfaat en stikstof uit mest? 3) In welke markten kunnen kansrijke bio-brandvertragers worden afgezet? 4) Welke kansrijke business- en verdienmodellen zijn er voor brandvertagers op basis van mest
Verduurzaming van de chemische en landbouwsector is essentieel om de klimaat- en circulaire doelstellingen te halen. Eén van de mogelijkheden om de chemische sector te vergroenen is om hernieuwbare grondstoffen als feedstock voor productie te gebruiken. Met name laagwaardige reststromen uit de agrarische sector komen hiervoor in aanmerking. In dit project wordt beoogd om koeienurine, die gescheiden is opgevangen van de ontlasting, te valoriseren richting hoogwaardige componenten voor (fijn)chemie en meststoffen. De focus zal in eerste instantie liggen op de isolatie van hippuurzuur en hieruit te synthetiseren benzoëzuur en glycine en de verwaarding van de resterende fractie richting natuurlijke meststoffen (kalium en ureum) voor de akker/tuinbouw. Het verkregen groene benzoëzuur is een goed alternatief voor het huidige uit de petrochemie gesynthetiseerde zuur en kan bijvoorbeeld als natuurlijk conserveringsmiddel in mengvoeders worden gebruikt. In een latere fase zullen ook overige waardevolle componenten (allantoine, creatinine, creatine, etc.) uit urine van koeien worden geïsoleerd en gevaloriseerd. Een succesvol project draagt bij aan het verbeteren van de business case van veetelers en maakt de scheiding van urine en ontlasting in de stallen aantrekkelijker. Additionele revenuen die uit de bioraffinage van urine worden verkregen kunnen gebruikt worden om de gedane investeringen in het “koeientoilet” terug te verdienen. De scheiding van urine en ontlasting levert een significante reductie in ammoniak-emissies op en draagt hiermee bij aan het oplossen van het “stikstofprobleem”. Reductie van CO2 wordt o.a. bewerkstelligd door verminderd gebruik van kunstmest en vervanging van uit de petrochemie afkomstige chemicaliën (benzoëzuur) door synthese uit natuurlijke (hernieuwbare) grondstoffen.
