Hoofdstuk in wetenschappelijke boekeditie van internationaal vakblad Avant Garde Critical Studies
LINK
Fontys Hogescholen heeft in 2015 voor de 1e keer meegedaan met een duurzaamheidsmeting speciaal voor Universiteiten en Hogescholen. Binnen Fontys hebben drie opleidingen en een aantal diensten meegedaan. Dat leidde uiteindelijk tot het resultaat "Beste nieuwkomer"
LINK
Composietmaterialen zijn niet meer weg te denken uit de hedendaagse techniek. Niet alleen in de luchtvaart, maar ook in de bouwkunde, civiele techniek, transport en logistiek, scheepvaart, werktuigbouwkunde, en technische bedrijfskunde zal een (hbo) ingenieur vroeg of laat met deze materialen in aanraking komen. Dit boek geeft inzicht in de eigenschappen, vervaardigingsmethoden en ontwerpmethoden die onontbeerlijk zijn om volwaardige oplossingen vorm te geven door slim vezels en matrix te combineren.
DOCUMENT
Hoofdstuk 7 in Leren Transformeren. Transformatieleren komt niet uit de lucht vallen, maar heeft een lange geschiedenis in het sociale domein. Soms had dat te maken met nieuwe maatschappelijke situaties (na de Tweede Wereldoorlog, met de opkomst van de verzorgingsstaat en de mensweten¬schappen, of na de Koude Oorlog, met de opkomst van globalisering en het neoliberale marktdenken). In de Wmo-werkplaatsen is de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar de transformatie van praktijken in het sociale domein als gevolg van decentralisaties en nieuwe wetgeving. De kennis die zo ontstond vertaalden ze naar praktijk-, onderwijs- en wetenschapsontwikkeling. Dat laatste heeft geleid tot allerlei handelingstheorieën en -modellen. Dit hoofdstuk zet de belangrijkste principes van transformatieleren op een rij, als onderlegger voor verdere theorievorming. De drijfveer achter transformatieleren is hoop, bij voorbeeld op hoe het verkokerde sociale domein langs lijnen van integraal werken opnieuw ingericht kan worden. Maar ook door vrees. Er is het besef dat oude, vertrouwde manieren van leren niet voldoen, maar er is tegelijkertijd veel onzekerheid over hoe nu het beste gehandeld kan worden. Er zijn geen kant en klare oplossingen, ook niet in dit boek. De vrees is dat praktijken blijven hangen in een ‘double bind’-posi¬tie: deelnemers weten wel dat het op de oude wijze niet meer kan, maar het perspectief op een effectieve nieuwe benadering ontbreekt. Die situatie van onzeker weten kan er in het ergste geval voor zorgen dat men teruggrijpt op oude zekerheden waarvan men juist afstand wilde nemen.
DOCUMENT
Dit boek is het resultaat van het SIA Raak MKB project “Biocomposieten voor civiele en bouwkundige toepassingen; Biobased brug”. Het is geschreven voor bedrijfsleven en studenten van het MBO, het HBO en de universiteiten. Het project leverde een haalbaarheidsonderzoek van een volledig biocomposieten voetgangersbrug. Materialenonderzoek bij Inholland Composites en stijfheid en sterkte berekeningen toonden aan dat een volledig biocomposieten voetgangersbrug haalbaar was. De Dommelbrug is met succes door ruim 100 studenten gebouwd.
DOCUMENT
Bamboe is een hoogwaardig, zeer bestendig snelgroeiend natuurproduct waarvan de productie wordt gedomineerd door Azië. Het wordt al eeuwen toegepast in Europa als decoratief en constructief materiaal voor (interieur)architectuur en gebruiksvoorwerpen. Bamboe wordt beschouwd als een duurzaam alternatief voor de toenemende schaarste aan duurzame, inheemse (hard)houtsoorten. De huidige subtropische teelt en verwerking van bamboe, gekenmerkt door mono-culturele plantages, inefficiënt watergebruik tijdens het groeiproces en het gebruik van schadelijke conserveringsmiddelen bij verwerking van bamboevezels, ondermijnen het duurzaam potentieel. Bovendien veroorzaakt het vervoer van Azië naar Europa een CO2-uitstoot die de CO2-opname van bamboe tenietdoet. Om van Europees bamboe een duurzaam materiaal te maken onderzoekt het ArtEZ-lectoraat Tactical Design op verzoek van diverse MKB-partners hoe we een nieuwe, duurzame waardeketen kunnen ontwikkelen – van teelt tot product – op basis van Europees geteelde bamboe voor toepassingen in interieur en exterieur die zowel economisch als ecologisch kan concurreren met Aziatisch bamboe en Europees hout. Aanleiding is de aanplant in 2017 van de eerste bamboeplantage in Zuid-Portugal conform Europese en lokale regelgeving rondom biodiversiteit en watergebruik. In 2021 vindt op deze plantage de eerste oogst plaats. Het is daarmee de eerste poging bamboe op grote schaal, transparant en duurzaam in Europa te telen. De vraag is hoe deze bamboe duurzaam verwerkt en de reststromen meervoudig verwaard kunnen worden binnen Europa voor bouw, interieur, meubels en textiel met gebruik van zowel de bamboestam als van lignine (voor lijmproducten), vezels en cellulose (voor garens/textiel). Om deze vragen te beantwoorden is een consortium samengesteld van innovatieve bedrijven die representatief zijn voor en kunnen bijdragen aan een duurzame keten voor bamboeproducten zoals BambooLogic (bamboeproducent), Bambooder (vezelextractie), Inducoat (duurzame coating), Miscancell (cellulose-extractie) en BSM Factory (meubelproducent) die i.s.m. met kennisinstellingen (WUR, Stichting Hout Research), productontwerpers en ontwerpstudenten duurzame prototypes zullen ontwikkelen van halffabricaten, bouw- en interieurproducten met Europees bamboe.
Broedeieren worden door heel Europa standaard op kartonnen trays, gemaakt van papierpulp, vervoerd. Het aanbod van papierpulp neemt af, wat een verhoging van de prijs van papierpulp als grondstof tot gevolg heeft. Dit is echter niet de enige reden om de trays te innoveren en in te passen in een circulaire economisch profiel. Standaard trays zijn namelijk niet sterk genoeg, ze buigen door bij het verplaatsen en dat kan leiden tot schade aan de broedeieren. Dit heeft tot gevolg dat: 1) er minder eieren per tray worden vervoerd dan gewenst, 2) dat ventilatie van de lucht niet optimaal is, wat de gezondheid van de kuikens ‘to-be’ negatief beïnvloedt en, 3) ongeveer 10% van de broedeieren verloren gaat en er dus financiële schade is. Er is daarom behoefte aan een alternatief. Het versterken van de structuur en de ventilatieverbetering van de eiertrays stelt eisen aan de vervanger van de papierpulp. Het moet sterker zijn dan papierpulp en de vormgeving van de eiertrays moet dusdanig zijn dat voldoende ventilatie plaatsvindt. Bamboevezels met een biobased verbindingsmiddel zou hieraan kunnen voldoen. Concreet doel: De selectie van een betaalbaar bio-based en bio-afbreekbaar(circulair) bindmiddel voor bamboevezels en het maken van prototypen eiertrays voor broedeieren. Het doel van dit project is te onderzoeken welke combinatie van (bamboe) vezels en een biobased verbindingsmiddel (binders) een sterke en zeer lichte structuur oplevert. Het moet de potentie hebben om in bulk geproduceerd te worden, dat wil zeggen miljoenen trays per jaar binnen de EU. Het liefst wordt er gebruik gemaakt van bindmiddel uit afvalstromen. Uiteindelijk doel is de ontwikkeling van een nieuwe eiertray die sterk genoeg is om alle eieren te dragen, beter ventileert en (nice-to-have) eetbaar is voor de kuikentjes die uitkomen. Partners in het project: Bambooder, afdeling Biologie faculteit beta-wetenschappen Universiteit Utrecht Instituut Natuur & Techniek en Instituut Life Sciences & Chemistry, Hogeschool Utrecht.
Steeds meer bedrijven en consumenten streven naar meer Biobased producten en toepassingen. Het probleem begint vaak bij de grondstof: de conventionele materialen zijn veel goedkoper, overvloedig en gemakkelijk verwerkbaar dan de meeste Biobased alternatieven. Het is hierdoor dat Rodenburg en Avans de Initiatief nemen om materiaalonderzoek te verrichten met als doeleinde de Biobased materiaal assortiment op de markt positief te beïnvloeden. Er wordt gefocust op Biobased polyethyleen en polypropyleen als grondstof, waarin natuurlijke hout en bamboe vezels verwerkt worden om tot een nieuwe bio-composiet te komen. De belangrijkste aspecten van dit onderzoek zijn de menging tussen polaire vezels en apolaire polymeermatrix en de analyse van de recyclebaarheid van de composiet. Composiet ontwikkeling vindt in eerste instantie plaats op laboratorium schaal. Parallel daaraan wordt het materiaal mechanisch gerecycleerd, zodanig dat de werkelijke situatie wordt nagebootst. De materiaal eigenschappen worden gedurende de recycletesten gemonitord. De best presterende en geoptimaliseerde bio-composiet materiaal wordt opgeschaald door middel van spuitgietproductie van veel gebruikte artikelen. Uit dit project wordt een potentieel nieuwe Biobased alternatieve kunststof ontwikkeld met gereduceerde CO2-voetprint, die de kwaliteit en prijs van conventionele kunststoffen concurreert.
Tropisch hardhout voor bouw en interieur veroorzaakt veel schade aan kwetsbare tropische bossen (ontbossing, nutriënten-onttrekking, onvervangbare schade aan biodiversiteit en dierenleven, onwenselijke werkomstandigheden lokale arbeiders). Bamboe lijkt een goed alternatief, maar wordt nog voornamelijk geïmporteerd uit Azië met een negatieve impact op de footprint van bamboeproducten. Europees geteelde bamboe zou, als een bruikbaar alternatief voor de Aziatische bamboe en tropische hardhoutsoorten, de negatieve footprint aanzienlijk kunnen beperken. Het Centre of Expertise Future Makers van ArtEZ hogeschool voor de kunsten onderzoekt samen met bamboeproducent Bamboologic en ontwerper Floor Beckering of de in Portugal geproduceerde bamboe voldoende kwaliteit kan krijgen op basis van het natuurlijke bindmateriaal lignine. Belangrijke partner hierbij is Stichting Hout Research (SHR) die veel kennis heeft op het gebied van Aziatische bamboe en zeer geïnteresseerd is om de kwaliteiten van Europees bamboehout te testen en mee te denken over interessante toepassingsgebieden. Masterstudenten van Future Makers vaste onderzoekspartner Wageningen Universiteit & Research zullen deelonderzoeken voor hun rekening nemen. Het project past binnen de ambities ‘Nederland Circulair in 2050’ en sluit aan op de transitieagenda’s van ‘Bouw’ en ‘Consumptiegoederen, vooral waar het gaat om duurzame houttoepassingen in bouw, interieurafwerking en meubels. De uitkomsten van het onderzoek zijn dan ook relevant voor de gehele bouw- en interieursector. Deze KIEM-aanvraag hoopt een eerste aanzet te zijn in vervolgonderzoek naar mogelijke productie en implementatie van bamboe en bamboeproducten.
