Voorwoord bij IZ Neutraal: "een nieuwe uitgave bij de IZ waarin fabrikanten en leveranciers inzicht geven in hun nieuwe producten die een belangrijke rol kunnen spelen om gebouwen energieneutraal te maken, in één keer of in stappen".
LINK
In deze notitie wordt onderzocht waar en hoe een maximale impact van individuele warmtepompen op de verduurzaming van de warmtevoorziening in de gebouwde omgeving kan worden gerealiseerd. Vervolgens wordt er gekeken welk onderzoek nog gewenst is om het potentieel maximaal te ontplooien.
Uit de Veluwe zijn talrijke sagen afkomstig. Om binnen het Veluwe-op-1-belevingsgebied Veluws Verleden vorm te geven aan de beleving van deze sagen heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar de mogelijkheden voor een sagenroute. Dit onderzoek vond plaats binnen het kader van een stage. De eerste stap was een onderzoek naar plaatsgebonden sagen in het onderzoeksgebied, bestaande uit de gemeenten Apeldoorn, Ermelo, Epe, Putten en Nunspeet. Dit resulteerde in een verzameling van 83 volksverhalen. Hierna zijn er door middel van interviews criteria verzameld voor het verloop en de locatie van de route. Beoordeling van locaties en mogelijke routescenario’s door de onderzoeker, gevolgd door een focusgroep met belanghebbenden leidde uiteindelijk tot één fietsroute van circa 50 kilometer waarbij 10 sagen worden gepasseerd. Tenslotte wordt nog aandacht besteed aan de beleving en overdracht van deze sagen.
MULTIFILE
Toepassing van zonnecellen doet steeds vaker zijn intrede in de consumentenelektronica, denk b.v. aan tuinlampjes en deurbellen. De kwaliteit is echter veelal bedenkelijk en ook is de cel meestal niet fraai in het productontwerp verwerkt, maar wordt deze er simpelweg op geplakt (add-on). Toepassing van flexibele, dunne film zonnecellen kan een oplossing bieden vanwege hun robuustheid, buigbaarheid, verwerkbaarheid en gewichtsbesparing. Composiet- en kunststofverwerkende mkb bedrijven zijn om die reden op zoek naar slimme praktische methoden om flexibele zonnefolies te integreren in composiet en polymeer voorwerpen. Waar mogelijk met gebruik van bestaande materialen en productieprocessen. Specifieke uitdagingen liggen er op het terrein van interconnectie-technologie om de zonnecellen te kunnen verbinden met elektrische circuits. Daarnaast is levensduur van het product en energie-rendement een belangrijk thema. De bedrijven willen samen met Avans Hogeschool, NHL en kennisinstelling Solliance/TNO op zoek naar praktische oplossingen. Toepassingen zijn bijvoorbeeld kunststof dakpannen, computermuizen, fietswielcovers, vrachtauto spoilers, kunststof autodaken en fietsspatborden. De centrale onderzoeksvraag van het project luidt: Hoe kunnen flexibele dunne film zonnefolies efficiënt en effectief geïntegreerd worden verwerkt in composiet- en kunststof-halffabrikaten? Het SEPAC project (Solar Embedded Polymers and Composites) zal mkb-bedrijven praktisch inzicht verschaffen in de technische en economische haalbaarheid van het produceren en toepassen van flexibele zonnefolies in composiet- en kunststof- halffabrikaten. Het projectconsortium dat het onderzoek gaat uitvoeren bestaat uit: • 12 mkb bedrijven, Hogescholen Avans en NHL, Kennisinstelling, Solliance/TNO en Brancheverenigingen NRK PVT (kunststofverwerkers) en CarrosserieNL. Er zullen circa 15 (docent)onderzoekers van de hogescholen en ongeveer 150 studenten betrokken worden bij dit project, die in de vorm van onderwijsmodules, stages en afstudeeronderzoeken werken aan interessante vraagstukken direct afkomstig uit de beroepspraktijk. Naast genoemde meerwaarde voor het bedrijfsleven beoogt het project een verdere verankering van kennis en kunde in onderwijs en lectoraten en een vergroting van de kwaliteit van docenten en afstudeerders.
In het regeerakkoord uit 2017 wordt gesteld dat uiterlijk vanaf 2021 meer dan 30.000 woningen in Nederland per jaar aardgasvrij moeten worden gemaakt. Op dit moment heerst er echter veel onduidelijkheid over hoe de warmtevraag gasloos kan worden ingevuld. Warmtepomp systemen lijken de eerste oplossingsrichting. Zowel een warmtepomp met bodembron als een lucht/water (LW) warmtepomp hebben echter nadelen die grootschalige toepassing in de bestaande bouw beperken. In dit project wordt gekeken op welke manier zonne-warmte kan worden gebruikt om de prestaties van warmtepompen in de bestaande bouw te verbeteren. -Er is aandacht voor systemen die gebruikmaken van zonne-warmte als bron voor de warmtepomp. Deze bron is passief, stil en heeft weinig onderhoud nodig. De specifieke bijdrage van de zonne-warmtebron aan de warmtevraag in verschillende woningtypes wordt vastgesteld. Er worden meerdere typne zonne-warmtebronnen onderzocht als alternatief voor de buitenunit van de luchtwarmtepomp, elk met hun verschillende karakteristieken en toepassingsgebieden. -Daarnaast wordt onderzocht hoe opslag kan worden gebruikt om: *de gemiddelde COP van een warmtepomp te verbeteren [COP: Coëfficiënt of Performance = Geleverde warmte / Daarvoor benodigde elektrische energie]; *gelijktijdigheid tussen vraag en aanbod te realiseren; *beschikbare en gewenste temperaturen af te stemmen -Ook wordt de specifieke bijdrage die hoge temperatuur zonne-warmte kan leveren aan warmtepompsystemen in bestaande woningen. Er wordt een vergelijking getrokken tussen een vacuümbuis systeem en een innovatief multi-functioneel transparant systeem dat eerder bij de HAN is ontwikkeld en dat zonlicht bundelt om hogere temperaturen te bereiken en dat kan worden toegepast in transparante bouwdelen. -Ten slotte wordt een software tool doorontwikkeld die eindgebruikers en installateurs kan helpen tot een geschikte systeemconfiguratie te komen aan de hand van een gebruiksprofiel en bouwsituatie. Met dit project bouwen wij voort op de vele eerdere projecten rond warmtepompen, warmte-opslag en zonne-energie die bij de HAN zijn uitgevoerd.
