De Gedragscode MKB Financiers heeft ervoor gezorgd dat er een richtlijn bestaat waartoe non-bancaire mkb financiers zich verhouden. Hierdoor ontstaan best practices, maar worden ook verschillen tussen financiers duidelijk. Over een code moet worden gesproken en dat is momenteel aan de gang. In de markt signaleren non-bancaire financiers en financieel adviseurs van het mkb goed en minder goed gedrag. Dit is een grote en niet te onderschatten winst van de invoering van de code. De code leeft!
Toch is de gedragscode ook nog relatief onbekend en weinig dwingend. Er is weinig druk op non-bancaire mkb-financiers om hun werkwijze te verbeteren door twee redenen; (1.) mkb-ondernemers - de eindgebruikers - hebben weinig kennis van de complexiteit van non-bancaire financiering, doordat de meeste ondernemers maar beperkt met non-bancaire financieringsvragen in contact komen; (2.) doordat er weinig publieke schandalen zijn, staat de kwaliteit van non-bancaire mkb-financiers nog maar beperkt op de agenda bij politici en andere beleidsmakers. Politici op nationaal niveau hebben tot nu toe niet besloten tot verdere regulering of andere maatregelen om naleving van de code af te dwingen. Daardoor blijft er vrijblijvendheid bestaan.
Om de effectiviteit van de code te versterken kan worden gewerkt aan een betere governance van de Stichting MKB Financiering. Nu vertegenwoordigt de Stichting MKB Financiering verschillende belangen, zowel van financiers, adviseurs als de controle van de codes op dat gebied. Dit zou uit elkaar gehaald moeten worden. Een andere bestuursstructuur – mogelijkerwijs met verschillende organisaties, bijvoorbeeld een stichting en vereniging - maakt het versterken van de audit bij houders van het keurmerk veel beter mogelijk. Een sterkere onafhankelijke toetsing versterkt het gezag van de code. Hiervoor moeten dan wel financiële mogelijkheden worden gevonden. Momenteel heeft de Stichting MKB Financiering nog te weinig deelnemers1 - en daarmee te weinig financiële middelen - om dit goed te organiseren. Maar ook als de Stichting MKB Financiering veel meer deelnemers zou krijgen, is het zeer de vraag of de deelnemers - vaak zelf ook mkb-bedrijven - deze hele infrastructuur zelf kunnen betalen.
Verder zou kunnen worden gestreefd om de Gedragscode MKB Financiers en de Gedragscode Kort Zakelijk Krediet op termijn samen te voegen, mogelijk zelfs samen met de code die de Nederlandse Vereniging van Banken hebben ontwikkeld – Gedragscode Kleinzakelijke Financiering. Dit is een uitdaging, maar misschien zouden ministeries en toezichthouders hier een stimulerende rol in kunnen spelen.
Kortom, op beleidsmatig terrein is er nog veel winst te boeken om het effect van deze code te versterken. Op inhoudsniveau zou bijvoorbeeld een Uniform Krediet Overzicht (UKO) prominenter in de code mogen komen, een gestandaardiseerd overzicht van de kosten van een krediet. De Gedragscode Kortzakelijke Financiering is hier een best practice. Verder blijft er onduidelijkheid bestaan rond de kosten van financiering, met name aangaande provisies.
De code verwoordt het algemene maatschappelijke belang van een gezonde markt voor mkb-financiering. Toch dreigt voortdurend het risico dat het algemene belang niet verder wordt ontwikkeld door gebrek aan commitment van alle belanghebbenden, doordat het hen individueel aan macht of middelen ontbreekt. Mogelijk kan de overheid deze rol voor de lange termijn borgen.
