In opdracht van de Dorpsvereniging Westerbroek is onderzoek gedaan onder inwoners van Westerbroek (vanaf 6 jaar) hoe zij hun leefomgeving waarderen. In dit onderzoek zijn vier domeinen betrokken die bepalend zijn voor de beleving van leefbaarheid: het wonen en de woonomgeving, het voorzieningenniveau, het sociale klimaat en het organiserend vermogen van de dorpsgemeenschap. Het doel van dit onderzoek was om de Dorpsvereniging Westerbroek te adviseren over de actualisatie van de dorpsvisie. Die adviezen zijn te vinden in het rapport "Westerbroek 2012 - 2022. Adviezen voor een nieuwe dorpsvisie" van J. Rozema (2012
In opdracht van de Vereniging Dorpsbelangen Schouwerzijl is onderzoek gedaan onder alle inwoners van Schouwerzijl hoe zij hun leefomgeving waarderen. In dit onderzoek zijn vier domeinen betrokken die bepalend zijn voor de beleving van leefbaarheid: het wonen en de woonomgeving, het voorzieningenniveau, het sociale klimaat en het organiserend vermogen van de dorpsgemeenschap. Het doel van dit onderzoek was om de Vereniging Dorpsbelangen Schouwerzijl te adviseren over de inhoud van een nog op te stellen dorpsvisie. In het onderzoeksrapport staat het advies voor een zeer korte dorpsvisie met 10 belangrijke waarden en voorbeelden van uitvoeringshandelingen.
Aan de Vereniging Dorpsbelangen Niehove is advies uitgebracht over hoe zij voor Niehove een dorpsvisie kan ontwikkelen. Er zijn adviezen gegeven over het proces om een dorpsvisie tot stand te brengen en over de mogelijke inhoud van de dorpsvisie. Aan de basis van de adviezen lagen interviews met inwoners, de lokale overheid en maatschappelijke organisaties en een inwonersonderzoek. Van het inwonersonderzoek is een onderzoeksrapport verschenen (Rozema, J. en A. Tjeerdsma (2011). Niehove anno 2011. Hoe waarderen inwoners van Niehove hun leefomgeving? Kenniscentrum NoorderRuimte, Hanzehogeschool Groningen).
In het Nationaal Park Drentsche Aa startte in 2021 het driejarige programma “Energietransitie en participatie’. Hierin staan de opvattingen van bewoners en hun energie-initiatieven centraal: Wat vinden inwoners kwaliteiten op gebieds- en dorpsniveau? Hoe wil men hier in het kader van de energietransitie mee omgaan? Welke concrete projecten kunnen zij hieruit ontplooien? Voor de uitvoering van dit programma maken zij graag gebruik van de integrale methodiek zoals beschreven in het werkboek “WI’J DOONT! Samen energie steken in onze waardevolle gebouwen, dorpen en landschappen”. Met dit nieuwe werkboek kunnen lokale gemeenschappen zelf, vanuit de kracht van hun dorp en erfgoedkwaliteiten, een energievisie en concrete plannen ontwikkelen. Het werkboek is gereed voor toepassing in een pilot. Omdat binnen het programma geen ruimte is voor de (inhoudelijke) ondersteuning van het werkboek wordt in dit KIEM-project een training ontwikkeld voor gebruikers en procesbegeleiders. Dit KIEM-project heeft op verschillende manieren een vernieuwend karakter: - Lokale gemeenschappen zijn centrale besluitvormers over energieplannen en niet slechts een partij die inspreekt op een plan van overheid of energiebedrijven. - Verschillende disciplines werken samen: energie, gebouwd erfgoed en landschappelijk erfgoed. In de huidige praktijk werken deze vaak na elkaar. - Vanuit een theoretisch perspectief is het werkboek het eerste integrale instrument dat aansluit bij de ‘erfgoed als ruimtelijke vector-benadering’. In dit KIEM-project vindt de eerste toepassing plaats. - Met de training en begeleiding heeft dit KIEM-project een directe impact op de praktijk, wat de lokaal gedragen energietransitie ten goede komt. De consortiumpartners voor dit project zijn de Hanzehogeschool Groningen, de Drentse vereniging voor Dorpsbelangen en Dorpshuizen (BOKD), de Natuur- en Milieufederatie Drenthe (NMFD). Daarnaast zullen enkele externe partijen worden ingehuurd voor inhoudelijke ondersteuning van de lokale gemeenschappen (de deelnemers).
Experiment Krewerd bevindt zich momenteel aan het eind van de planvormingsfase en zal nog door een uitvoeringsfase en afrondingsfase gaan. Tot slot worden de projecten rond de dorpsvisie en energietransitie afgerond. Wat doen de verschillende fasen van het versterkingstraject met de inwoners van Krewerd? Hoe ontwikkelen zich hun gezondheid en de sociale relaties in het dorp over tijd? Welke factoren dragen bij aan de ervaren veerkracht? Welke rol speelt eigen regie hierin? Wat is ervoor nodig dat bewoners zich weer beter gaan voelen en de sociale relaties verbeteren? Dit zijn vragen waar longitudinaal onderzoek in het kader van experiment Krewerd antwoord op kan geven.
Dit project is de Studie Huidig Energiesysteem van het RVO programma Ondersteuning Nationale Parken - Energietransitie en Participatie Nationaal Park Drentsche Aa. Het project omvat een beleidsanalyse, enquête onder inwoners en gesprekstafels met inwoners over hoe cultuurhistorie en de energietransitie al dan niet samen kunnen gaan in het nationaal park. De visie vormt daarmee niet een beleidskader maar een handreiking naar overheden en ontwikkelaars. Deze gebiedsvisie vormt eveneens input voor een andere studie uit het genoemde programma waarbij lokale gemeenschappen uit acht dorpen in vervolgprojecten, begeleid door de NMFD en BOKD, aan de slag gaan met het ontwikkelen van energiedorpsvisies en concrete energieprojecten.
