In de loop van het leven wordt muziek voor de meeste mensen een drager van herinneringen en emoties. In de jeugd en vroege volwassenheid ontwikkelen we onze persoonlijke muzieksmaak. De muziek uit die tijd blijft ons het beste bij. Voor mensen met dementie, meestal 80 plussers, is dat ruim zestig jaar geleden. Daarom maakten de lectoraten Psychogeriatrie en Informatie, Technologie en Samenleving, in samenwerking met muziektherapeut Machgiel Bakker, een online muziekstation dat muziek uit die periode draait: Radio Remember. Een station om naar te luisteren, maar ook om in te zetten als psychosociale interventie om de kwaliteit van leven van mensen met dementie te verbeteren. In dit artikel wordt verslag gedaan van de eerste ervaringen en worden de volgende stappen van het project beschreven.
Dementie komt veel voor, vooral op hogere leeftijd neemt de kans aanzienlijk toe. Dementie is een syndroom dat wordt gekenmerkt door een duidelijke cognitieve achteruitgang ten opzichte van een eerder niveau van functioneren, in een of meer cognitieve domeinen (complexe aandacht, executieve functies, leervermogen en geheugen, taal, perceptueel-motorisch of sociaal cognitief). Dementie is een overkoepeldn verzamelbegrip met vele verschillende oorzaken. De meest voorkomende oorzaken zijn de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie, daarnaast komen frontotemporale dementie, parkinsondementie en de dementie met lewy lichaampjes (lewy-body dementie) voor. Naast een algemene inleiding over dementie wordt in dit hoofdstuk het fysiotherapeutische onderzoek en behandeling bij dementie besproken.
Het werkveld van de psychogeriatrie omvat de behandeling, begeleiding en zorg voor mensen die vanwege met veroudering samenhangende lichamelijke, sociale of psychologische processen, abnormale problemen ervaren of veroorzaken. In dit half uur wil ik u in vogelvlucht vertrouwd maken met dit werkveld om uiteindelijk het kader aan te geven waarin het Lectoraat en KennisKring PsychoGeriatrie aan de Haagse Hogeschool zich wil bewegen. Hoewel de term 'psychogeriatrie' staat voor meer dan enkel dementie, wil het Lectoraat zich de komende jaren vooral richten op de zorg voor mensen met dementie. In mijn navolgende betoog bedoel ik met de term 'zorg' impliciet behandeling en begeleiding. Allereerst geef ik een schets van de problematiek van mensen met dementie en hun familie, zowel in het algemeen als op individueel niveau, Van daaruit zal ik de contouren uitlijnen van de taak waar verzorgenden en andere hulpverleners dag in dag uit voor staan. Deze schets vormt de opmaat voor een andere kijk op de (verpleeghuis)zorg voor mensen met dementie en hun familie. Vanuit dit perspectief behelst deze zorg beduidend meer dan het leveren van zogenaamde basiszorg. Ten slotte zal ik een verbinding leggen tussen dit perspectief en de doelstelling van het Lectoraat en KennisKring PsychoGeriatrie, en zal ik aangeven hoe ik deze - vooralsnog binnen de regio - hoop te realiseren, samen met de leden van de huidige KennisKring, te weten Frans Hoogeveen, Britt Fontaine, Peter Bakens en Agnes Vernooy.
Op basis van kunstwetenschappelijke methode ontwikkelen van scenario’s voor hoe, in verpleeghuizen voor mensenmet dementie, om te gaan met een versoepeling van de lock down en met de situatie na de lock down.
Dementie is een wereldwijd gezondheidsprobleem, met enorme impact op de gezondheidszorg en economie. In Nederland is het aantal mensen met dementie de laatste jaren snel gegroeid en dit aantal zal door vergrijzing verder toenemen. De diagnose dementie is complex en vaak pas definitief na kostbaar en invasief onderzoek. Het introduceren van gemakkelijk uit te voeren tests in de eerstelijn kan bijdragen aan een verbeterde vroegtijdige herkenning en behandeling van dementie binnen de bredere bevolking. Een potentieel veelbelovende benadering is vroege detectie van retinale (netvlies) veranderingen in het oog met behulp van kunstmatige intelligentie (KI). Onderzoek toont aan dat neurale netwerken, een component van KI, subtiele afwijkingen in de retina kunnen detecteren die gerelateerd zijn aan dementie. Een algoritme, ontwikkeld door Cheung et al., toont veelbelovende resultaten op basis van retinale foto's. Het Geheugencentrum van het Jeroen Bosch Ziekenhuis heeft interesse in het gebruik van neurale netwerktechnologieën bij de diagnose van dementie. Het uitvoeren van een implementatieonderzoek gaat echter gepaard met uitdagingen op het gebied van dataverzameling, en daarnaast dienen zorgvuldige ethische overwegingen plaats te vinden. Om implementatieonderzoek in de toekomst mogelijk te maken, wil het Jeroen Bosch Ziekenhuis, samen met Biotactical BV en Avans Hogeschool verkennend onderzoek doen naar de nauwkeurigheid en praktische toepasbaarheid van het algoritme van Cheung et al., gebruikmakend van bestaande datasets. Daarnaast zal een juridisch en ethisch raamwerk worden ontworpen met richtlijnen voor een implementatieonderzoek van deze software in zorginstellingen. Het doel van dit verkennend onderzoeksproject is om vertrouwen op te bouwen bij belanghebbenden en 'lessons learned' op te nemen in een latere implementatiefase.
De afgelopen jaren hebben we veel kennis opgedaan over de samenwerking met informele zorgers. In dit project willen we dit verder onderzoeken en vertalen naar de curricula van de opleidingen Sociaal Werk en Verpleegkunde. Doel We willen de kennis over informele zorg in de opleidingen Sociaal Werk en Verpleegkunde en in de beroepspraktijk versterken, met als doel om: Interprofessionele crossovers te versterken (Toekomstige) beroepskrachten beter toe te rusten om samen met informele zorgers adequate ondersteuning te bieden aan mensen met chronische ziektes of beperkingen Te voorkomen dat informele zorgers zelf in de problemen raken Beoogde resultaten Een werkgroep waar ontmoeting plaatsvindt tussen (toekomstig) sociaal werkers en verpleegkundigen, informele zorgers en docenten. Een profiel met generieke en (discipline en sector) specifieke competenties die van belang zijn in de professionele samenwerking met informele zorgers. Concrete verbeteringen van de curricula van de opleidingen Sociaal Werk en Verpleegkunde. Een leergang of e-learning module voor deskundigheidsbevordering van docenten. Looptijd 01 oktober 2021 - 01 juli 2022 Aanpak In eerdere projecten zijn er competentieprofielen ontwikkeld waarin beschreven werd welke competenties van belang zijn in de professionele samenwerking met informele zorgers in situaties waarin sprake is van dementie, niet aangeboren hersenletsel of een licht verstandelijke beperking. In dit onderzoek bekijken we welke competenties generiek zijn. En welke competenties specifiek gelden voor de sociaal werker of de verpleegkundige. Deze inzichten gebruiken we om (kennis over) informele zorg in de opleidingen Social Work en Verpleegkunde te verstevigen.
