Werken aan meer inclusie en participatie van mensen met beperkingen blijkt in de praktijk weerbarstig. Wat is er nodig om aan inclusie te werken? Welke kennis en competenties hebben professionals nodig? Wat wordt van mensen met beperking zelf en hun netwerk gevraagd? Welke werkwijzen en activiteiten dragen bij aan meer inclusie? Antwoorden op deze vragen kan het meedoen en meetellen van mensen met een verstandelijke beperking in de samenleving een stukje dichterbij brengen.
Terwijl de bevolkingsontwikkeling in Europa stagneert, groeien steden nog steeds. Ze bieden immers een hoog voorzieningenniveau en de economische activiteiten concentreren zich daar steeds meer. Waar veel van deze activiteiten in het verleden aan een plek gebonden waren door lokale beschikbaarheid van grondstoffen of verkeersvoorzieningen, is dat tegenwoordig niet meer het geval. Nabijheid van relevante kennis en contacten, en een aantrekkelijk klimaat voor het personeel spelen daardoor meestal de hoofdrol bij locatiekeuzes. Steden consumeren meer energie en grondstoffen dan het platteland. Dat is merkwaardig, want door de kortere afstanden zouden allerlei voorzieningen in de stad juist efficiënter tot stand kunnen worden gebracht.Steden hebben ook stevige ambities m.b.t. klimaat en grondstoffenkringloop. Duurzame energie en recycling zijn daarvoor belangrijke middelen, maar ook het optimaal gebruik maken van mogelijkheden tot symbiose van infrastructuren mag hierin niet worden onderschat. Dit laatste is echter vaak ingewikkeld: technieken zijn niet op elkaar afgestemd, en organisaties die infrastructuren beheren, stellen hun eigen autonomie erg op prijs. Ook de politiek werkt niet altijd mee: met innovaties in de stedelijke infrastructuur kan veel mis gaan, en als dat gebeurt, heeft een verantwoordelijk wethouder erg veel uit te leggen. En wat valt er te winnen? Geld in de grond leidt tot weinig zichtbaarheid. Blame avoidance is dus een belangrijke hindernis. Toch moet er iets gebeuren: klimaatproblematiek en schaarste van grondstoffen dreigen. Groene innovatie die infra-systemen bij elkaar brengt, vraagt om gezamenlijk nadenken en constructief vormgeven aan de toekomst van de stad. Scenario’s kunnen helpen om deze creativiteit los te maken en grotere groepen van de bevolking te engageren. Het lectoraat Stedelijk Metabolisme ontwikkelt strategieën waardoor slimme oplossingen mogelijk worden voor een efficiëntere stad. Het richt zich vooral op toekomstbestendige infrastructuur: wegen, kabels, buizen, kanalen, railverbindingen en de systemen waar zij deel van uit maken.
Enschede helpen ‘wederopbloeien’. Dat beogen we met deze ‘impuls’. We starten een interdisciplinair project, waarin studenten van vier Enschedese kennisinstellingen samenwerken aan een aantal concepten dat initiatieven van bewoners stimuleert. Die concepten komen voort uit een ‘Design contest’ die vlak voor de zomer plaatsvond. In kwartiel 2 geeft een groep van 8-10 studenten daar verder vorm aan, en experimenteren ze er mee, in één of enkele Enschedese wijken. De vraag die we vlak voor de zomer stelden in het kader van die ‘Design Contest was: “Hoe kunnen we gebruik maken van de kennis en kunde van studenten bij het mobiliseren van ideeen en initiatieven op wijk/buurtniveau in Enschede?” Eén aanleiding daarvoor was de reflectie van de Wetenschappelijke Board Enschede op de impact van de Corona-crisis op de stad (dd 15 juni 2020). Zij concludeerde dat het voor de gemeente nodig is om ‘lokaal veerkracht’ te benutten en te zoeken naar een nieuw samenspel met inwoners. Dit met als doel te komen tot creatieve, gezamenlijke, lokale initiatieven (in buurten en wijken) die de stad helpen ‘wederopbloeien’ na de Corona-crisis. De drie winnende concepten van de contest gingen over: - een fysieke toolkit voor design thinking in de wijk - in te zetten mét bewoners, - een manier om via QR-codes input op te halen in de wijk en daar met een team studenten (vanuit een ideeen-bus) aan te werken, - een app om initiatiefnemers in wijken aan elkaar te koppelen om elkaars initiatieven te helpen slagen. Met deze Impuls willen we studenten uitdagen een rol te spelen bij die ‘wederopbloei’, door (enkele van) de winnende concepten van de contest werkelijk vorm te geven en er met inwoners mee te experimenteren. In de wijk, als plek waar initiatieven geboren worden en als rijke leeromgeving voor studenten.
