Steeds vaker werken onderzoekers in onderzoeksprojecten in het welzijns- en zorg domein samen met co-onderzoekers, mensen uit de onderzochte doelgroep. Ook bij verschillende hogescholen wordt ervaring opgedaan met het samenwerken met co-onderzoekers. In de literatuur wordt ook wel gesproken over peer onderzoekers, patiënt onderzoekers of ervaringsdeskundige onderzoekers, maar omdat in welzijn de term patiënt of ervaringsdeskundige minder herkend wordt en minder van toepassing is, gebruiken we in dit artikel de neutralere term co-onderzoeker. In dit artikel wordt de samenwerking met co-onderzoekers uitvoerig besproken en gaan wij in op drie praktijkvoorbeelden van collega’s en onszelf. We verkennen onder meer hoe het vormgeven van participatie verloopt, de vraag wanneer iemand een co-onderzoeker is en hoe hij/zij kan worden gefaciliteerd, dit alles met als doel de betekenis van deze vernieuwde inzet te verhelderen. Met dit artikel willen wij een aantal geleerde lessen delen en bijdragen aan het discours over nut van, randvoorwaarden voor en beperkingen aan de inzet van co-onderzoekers. Dit zal resulteren in een aantal tips en aanwijzingen voor onderzoekers die een samenwerking met co-onderzoekers ambiëren
DOCUMENT
Het lectoraat Co-Design van Hogeschool Utrecht doet met een systemisch-inclusieve ontwerpende aanpak praktijkgericht onderzoek, om complexe maatschappelijke vraagstukken te helpen oplossen. Binnen die onderzoeken stellen we vragen over het ontwerpproces en de mensen die daarbij betrokken zijn. Hoe kun je goed co-designen in de weerbarstige werkelijkheid? Wat kan helpen in die ontwerpende aanpak? Hoe kunnen mensen die niet zijn opgeleid als ontwerpers volwaardig meedoen in het ontwerpproces, en wat hebben zij daarvoor nodig aan ontwerpend vermogen? De kennis over ontwerpend vermogen die we de afgelopen vier jaar hebben opgedaan, delen we in dit boekje. We hebben dat proces getekend en beschreven als een reisverhaal van Co, die ons meeneemt op een boot over een rivier, door stroomversnellingen en langs landschappen. Met bijdragen van: Marry Bassa, Anita Cremers, Tanja Enninga, Anita van Essen, Christa van Gessel, Berit Godfroij, Joep Kuijper, Remko van der Lugt, Caroline Maessen, Lenny van Onselen, Dirk Ploos van Amstel, Karlijn van Ramshorst, Carolijn Schrijver, Fenne Verhoeven, Danielle Vossebeld, Rosa de Vries
DOCUMENT
Brain Power is een co-onderzoekersgroep bestaande uit zes mensen die leven met dementie. Zij werken mee aan onderzoek naar wat belangrijk is in het dagelijks leven van mensen met dementie.
In dit project wordt de sociale gezondheid, gericht op deelname aan zinvolle en sociale activiteiten (sociale participatie) van Turks-Nederlandse ouderen onderzocht. Een samenspel van meerdere factoren maakt dat de kwetsbaarheid van deze groep ouderen in de samenleving zorgwekkender is dan die van ouderen zonder migratieachtergrond. Met name Turks-Nederlandse ouderen voelen zich eenzaam door hun ongunstige gezondheid, sociaaleconomische status en lagere sociale participatie. Om deze groep te ondersteunen in hun sociale gezondheid, gaan we samen met Turks-Nederlandse ouderen en sleutelfiguren antwoord geven op de vraag: “Hoe ervaren Turks-Nederlandse ouderen hun sociale gezondheid en wat is er voor nodig om deze te verbeteren of te behouden vanuit het perspectief van de doelgroep zelf en sleutelfiguren binnen hun sociale netwerk en binnen de wijk waarin ze wonen?”. Met als doel om 1) inzicht te krijgen in de vraagstukken die er leven op het gebied van sociale gezondheid en 2) samen met de doelgroep en sleutelfiguren richtingen te vinden om de sociale gezondheid van Turk-Nederlandse ouderen te verbeteren. In het onderzoek wordt gebruik gemaakt van concept mapping, een methodiek om perspectieven en vraagstukken op het gebied van sociale gezondheid samen met leden van de doelgroep als co-onderzoekers in kaart te brengen. Vanaf het begin van het onderzoek wordt een beroep gedaan op aanwezige capaciteiten en vaardigheden van de doelgroep. Ook staat relatievorming centraal binnen de doelgroep én met sleutelfiguren in de wijk. Eindresultaten van deze postdoc zijn: artikelen in wetenschappelijke en vaktijdschriften, promotiefilm voor vervolgstappen, diverse kennisclips voor training en (vervolg)onderwijs (cultuursensitief werken, wijkgerichte aanpak en participatief onderzoek) en de start van een Community of Practice (CoP) bestaande uit een groep mensen (burgers, studenten, wijkprofessionals, docent- onderzoekers) die een gezamenlijke zorg of passie delen, van elkaar willen leren en interdisciplinair samenwerken aan doorlopende onderzoekslijnen die gerelateerd zijn aan vraagstukken van migrantenouderen in de wijk.
