Veel onderzoek naar de ontwikkeling van vakdidactische kennis is uitgevoerd bij studenten van universitaire lerarenopleidingen. Hbo-bachelor studenten hebben in tegenstelling tot deze groep geen vakinhoudelijke opleiding afgerond. In deze verkennende casestudy is daarom onderzocht hoe hbo-bachelor studenten van de lerarenopleiding aardrijkskunde van Fontys in Tilburg denken over hun vakdidactische ontwikkeling. In vijf groepsinterviews gaven twaalf studenten blijk van een praktische instelling, waarin ze vooral zeggen te leren van vakdidactische cursussen, het leren op de werkplek en van voorbeelden van lerarenopleiders. Bij het leren op de werkplek lijkt de werkplekbegeleider een sleutelpositie te hebben, maar studenten merken een grote variatie in kwaliteit van werkplekbegeleiding op. Tenslotte is opvallend dat deze hbo-bachelorstudenten pas na twee à drie jaar studie het nut van vakdidactiek inzien en dan behoefte krijgen aan meer verdieping.
In this study, we aimed to identify how the learning activities elicited in a lesson study project contributed to self-perceived change in supervisors’ pedagogical content knowledge (PCK). Lesson study is a method which combines both professional and educational development. During a lesson study project, teachers collaborate in a team and develop, teach, evaluate, and redesign a research lesson. During the 4-month lesson study project described here, four supervisors designed a protocol for research supervision meetings aimed at enhancing undergraduate students’ learning. During the project, they experimented with open questioning and giving positive feedback instead of giving instruction and explanations. A mixed-methods design was used in this study. Data on the supervisors’ learning activities and PCK were gathered using learner reports, video-recordings of meetings, and exit interviews. The analyses of these data showed that the lesson study project contributed to the development of the supervisors’ PCK on instructional strategies and student understanding. The learning activity that contributed most to these changes was reflecting on their own practice and that of their students.
MULTIFILE
PCK is seen as the transformation of content knowledge and pedagogical knowledge into a different type of knowledge that is used to develop and carry out teaching strategies. To gain more insight into the extent to which PCK is content specific, the PCK about more topics or concepts should be compared. However, researchers have rarely compared teachers’ concrete PCK about more than one topic. To examine the content dependency of PCK, we captured the PCK of sixteen experienced Dutch history teachers about two historical contexts (i.e. topics) using interviews and Content Representation questionnaires. Analysis reveals that all history teachers’ PCK about the two contexts overlaps, although the degree of overlap differs. Teachers with relatively more overlap are driven by their overarching subject related goals and less by the historical context they teach. We discuss the significance of these outcomes for the role of teaching orientation as a part of PCK.
In Nederland wordt onderwijs in de M&M- en de zaakvakken op verschillende manieren vormgegeven. Voor deze invulling zijn er twee uitgangspunten: de landelijke doelen en de doelen en overtuigingen van de docenten of school. De landelijke doelen voor het PO en de onderbouw van het VO zijn per leergebied geformuleerd in de Kerndoelen. Voor de bovenbouw van het VO zijn er examenprogramma’s per schoolvak. Het tweede uitgangspunt zijn de doelen en overtuigingen van de docenten, of de school. Deze maken, net als kennis van het leren van leerlingen, didactische strategieën, toetsing en curriculum deel uit van hun Pedagogical Content Knowledge (PCK). In ons onderzoek maken we veel gebruik van dit concept.Doel De onderzoeksgroep wil: Inzicht krijgen in de verschillende manieren waarop vakoverstijgende curricula voor de M&M- en zaakvakken zijn vormgegeven. Inzicht krijgen in hoe docenten (gezamenlijk) een vakoverstijgend curriculum ontwerpen. Inzicht krijgen in hoe docenten omgaan met frictie in de klas, als onderdeel van burgerschap als vakoverstijgend onderdeel van het curriculum. Inzicht krijgen in de ontwikkeling van de PCK van docenten en van studenten aan de lerarenopleiding, die deze (vakoverstijgende) curricula ontwikkelen en uitvoeren. Een visie ontwikkelen op vakoverstijgend werken binnen de M&M- en zaakvakken. Inzicht krijgen in hoe docenten vanuit het curriculum bijdragen aan inclusief onderwijs en het verkleinen van kansenongelijkheid in het onderwijs. Resultaten Dit onderzoek levert handreikingen op met beschrijvingen van (vakoverstijgende) curricula van verschillende scholen waar M&M- en zaakvakken worden vormgegeven. In de handreikingen staan ontwerp- en succescriteria waarmee docenten aan de slag kunnen gaan om (vakoverstijgend) onderwijs te ontwerpen en uit te voeren. Het bevat praktische handvatten aan de hand van voorbeelden van goed bruikbaar (les)materiaal. Looptijd 01 september 2021 - 09 januari 2025 Aanpak Het onderzoek wordt gezamenlijk uitgevoerd in verschillende deelprojecten op scholen en lerarenopleidingen. De deelprojecten leiden tot gedeelde inzichten die worden gebundeld.
In Nederland worden vakken zoals aardrijkskunde, geschiedenis en economie soms apart van elkaar gegeven, maar regelmatig ook geïntegreerd. In het primair onderwijs wordt gesproken van 'zaakvakken', in het voortgezet onderwijs van 'Mens- en Maatschappijvakken'. Redenen om deze vakken te integreren en manieren waarop dat gebeurt, zijn heel divers. De onderzoeksgroep doet onderzoek naar wat werkt als wordt samengewerkt.
