Een van de instrumenten voor de bepaling van de kwaliteit en van de aanwezigheid van opgetreden schade vormt het niet-destructief onderzoek (NDO), waarvan vele uitvoeringsvormen zijn ontwikkeld en waaraan binnen de kaders van de wetgeving en de in gebruik zijnde Codes zowel aan de apparatuur als aan de bediening eisen worden gesteld. Zo moeten ook de uitvoerders van NDO in de praktijk gecertificeerd zijn.
Soms is het nodig om röntgenonderzoek te laten doen. Met een röntgenonderzoek kunnen eventuele afwijkingen in het lichaam worden gevonden. Bijvoorbeeld met een röntgenfoto van je gebit bij de tandarts. Of een CT-scan van je buik om te kijken of hier een afwijking zit. Maar, is dit ook veilig wanneer je zwanger bent? Ongeboren kinderen zijn gevoeliger voor röntgenstraling dan volwassenen vanwege snel delende weefsels, vertelt onderzoeker en verloskundige Maria Dalmaijer. De risico’s lijken echter erg klein te zijn. Bovendien is de hoeveelheid straling die bij de baby komt verwaarloosbaar. Harmen Bijwaard, lector Medische Technologie aan Hogeschool Inholland legt uit dat röntgenonderzoeken tijdens de zwangerschap daarom veilig zijn. Bij een uitgebreidere CT-scan van de buik zal de arts bekijken of er andere onderzoeken mogelijk zijn.
LINK
Bij het 11e lustrum van de NVS is uitgebreid stilgestaan bij de zogenaamde stralingstaart, die weergeeft aan welke bronnen van ioniserende straling Nederlanders worden blootgesteld [Sla15]. De grootste taartpunt in die stralingstaart komt voor rekening van de medische diagnostiek. Het gaat daarbij met name om medische beeldvorming met röntgenstraling (röntgenfoto’s en CT scans) en in mindere mate om diagnostiek met radiofarmaca (nucleaire geneeskunde). Stralingsbelasting ten gevolge van radiotherapie en nucleair geneeskundige therapie wordt hier buiten beschouwing gelaten. Daarbij is straling voornamelijk het ‘medicijn’ en spelen mogelijke negatieve bijwerkingen een ondergeschikte rol. De stralingsbelasting ten gevolge van medische diagnostiek wordt bijgehouden in het Informatiesysteem Medische Stralingsbelasting (www.rivm.nl/ims). Daaruit blijkt dat die stralingsbelasting van jaar tot jaar toeneemt (zie Figuur 1). Dit wordt veroorzaakt door de toename in het aantal verrichtingen dat jaarlijks wordt uitgevoerd.
Dit project betreft de doorontwikkeling van eerdere projecten op het gebied van ontwerpen van producten met functionele oppervlakken. Het MKB heeft de sterke wens dat het reeds goed volwassen geworden Fablab Enschede uitgebreid wordt met een Expertisecentrum Functionele Oppervlakken voor kunststoffen. Dit expertisecentrum is een middel om toegepaste kennis te dissemineren onder zowel studenten als in het MKB. De reeds bestaande kennis zal in dit project worden uitgebreid met vier hoofdthema?s: " Kleinserie Statisch functionele oppervlakken " Grootserie Statisch functionele oppervlakken " Kleinserie Actief functionele oppervlakken " Grootserie Actief functionele oppervlakken Binnen ieder van deze hoofdthema?s wordt tenminste één toepassingscase onderzocht. Bestaande kennis op het gebied van Passief functionele oppervlakken, productietechnieken en basiskennis van bovenstaande thema?s zijn reeds in ruime mate voorhanden in o.a. het Fablab Enschede. Met beoogde ontwikkelingen wordt het mogelijk om producten met meer functionaliteit en meer intelligentie te ontwikkelen. Technologisch gezien passen de ontwikkelingen goed in de ambities van Saxion, HTSM ontwikkelingen en het mkb. Het resultaat van het project zal de oprichting zijn van een Expertisecentrum Functionele Oppervlakken, dat een uitbreiding wordt op het bestaande Fablab Enschede.
Aanleiding van project FUNCY is dat producten steeds kleiner worden en tegelijkertijd meer functies en elektronica bevatten. Voorbeelden van functies zijn zelfreinigend, esthetisch, elektrisch geleidend, antibacterieel en röntgenstraling-absorberend. Ook worden product vaak gepersonaliseerd naar wens van de gebruiker. Zo kan een product desgewenst van verschillende functies worden voorzien. Om de functies een plek te geven is in FUNCY toegepast onderzoek gedaan naar het ontwerpen en aanbrengen van functionele oppervlaktes. Door eigenschappen enkel aan te brengen daar waar ze nodig zijn, worden materiaal, volume en vaak kosten bespaard. Denk aan het direct aanbrengen van elektronische componenten op een behuizing, ter vervanging van een printplaat (PCB). Er is onderzocht welke technieken (binnenkort) beschikbaar zijn, en getest op applicatiemogelijkheden en eigenschappen. Er zijn verschillende bedrijfscases gedaan, waaronder een intelligente bouwhelm, een zelfreinigende security casing en gepersonaliseerde röntgenstraling-absorberende gezichtsbescherming. De kennis die is opgedaan in dit project is beschikbaar gekomen via www.funcy.nl en in het in dit project gerealiseerde OppervlakteLab. In dit OppervlakteLab kan men zelf aan de slag met de beschikbare onderzochte technieken om een eigen product van functionele oppervlakte te voorzien. De faciliteiten zijn onder andere een coronapen voor een verbeterde hechting op kunststof, een vapor smoother om 3D prints van ABS glad en glanzend af te werken, coatings om waterafstotende oppervlaktes te maken, elektrisch geleidende- folie en 3D print filamenten, een galvaniseer-set en een zeefdruk om geleidende inkt aan te brengen.
Katheterablatie is een medische ingreep om een abnormale elektrische verbinding te onderbreken of om een structuur in het hart zodanig te wijzigen dat geen ritmestoornissen meer optreden. Hartritmestoornissen kunnen leiden tot hartfalen of hartstilstand. Katheterablatie is een zeer effectieve methode om hartritmestoornissen te verhelpen die in Nederland gemiddeld 30 keer per dag uitgevoerd. Katheterablatie wordt uitgevoerd met röntgendoorlichting om de positie van de katheter te controleren. De röntgenstraling is schadelijk voor zowel de patiënt als de operateur. Het Haga ziekenhuis in Den Haag heeft een nieuwe unieke faciliteit waar ablaties uitgevoerd kunnen worden in een MRI scanner. Met dit project willen we onderzoeken hoe de positie en vorm van het uiteinde van de katheter ook tijdens een ablatie in de MRI real-time bepaald kan worden, zodat de operateur de operatie efficiënt kan laten verlopen. Optische sensoren lenen zich hier heel goed voor omdat ze niet verstoord worden door het sterke magneetveld van de MRI. Er bestaan systemen die met behulp van glasvezels de vorm en positie van katheters kunnen weergeven, maar deze zijn zeer kostbaar en niet toegespitst op het gebruik bij disposable ablatie-katheters in een MRI. In dit project onderzoeken wij de potentie van een voor deze toepassing specifieke glasvezel-gebaseerde oplossing, waarmee alleen de vorm van het uiteinde van de katheter wordt gemeten en gevisualiseerd, en die bruikbaar is in combinatie met een MRI. Het beoogde resultaat is een prototype van een systeem dat tegen lagere kosten met optische sensoren de vorm en positie van de katheter in een MRI kan weergeven. De projectpartners dragen met hun expertise bij aan de realisatie van dit prototype: fotonica in medische toepassingen (Haagse Hogeschool), sensoren gebaseerd op FBGs (VanderHoekPhotonics), en de medische praktijk en testfaciliteiten (Haga Ziekenhuis ablatiecentrum).
