Van Hall Larenstein is een duurzame University of Applied Sciences, waar studenten worden opgeleid tot ambitieuze en innovatieve professionals en praktijkgericht onderzoek wordt uitgevoerd om een belangrijke bijdrage te leveren aan een duurzame wereld. Samen met partners uit het werkveld draagt VHL met onderzoek en kennisvalorisatie bij aan innovatieve en duurzame ontwikkelingen. De focus ligt hierbij op circulaire landbouw, water, gezond voedsel & gezonde voeding, bodem en biodiversiteit. Vanuit de verschillende lectoraten zijn deze thema’s uitgewerkt in onderzoekslijnen. Thema’s die de uitdagingen raken die onderdeel zijn van dé internationale duurzaamheidsagenda voor 2030: de Sustainable Development Goals (SDG’s). In dit boekje staan diverse aansprekende en illustratieve voorbeelden van afgesloten en lopende projecten uit binnen- en buitenland die gekoppeld zijn aan de SDG’s. Resultaten leveren niet alleen een bijdrage hieraan, maar ook aan het onderwijs.
MULTIFILE
In de ontwerpstudio Spatial Narratives verkennen ruimtelijk ontwerpers en game-ontwikkelaars aan HKU de werking van het immersieve virtuele model in ruimtelijk ontwerp. Dit virtuele model is een performatieve ruimte in de manier waarop het door de bezoeker-ontwerper kan worden ingenomen en van binnenuit geactiveerd, maar het is ook performatief in de manier waarop de simulatie van ruimte tot stand komt. Wat kan dit model doen in de praktijk van ruimtelijk ontwerp?
Bedrijventerreinen hebben grote potentie als het gaat om de urgente transitievraagstukken van nu, zoals verduurzaming en de leefbaarheid van steden. En dat is nog los gezien van de bijdrage aan de werkgelegenheid en (circulaire) economie. Toch blijft de politiek veel te eenzijdig inzetten op woningbouw, constateert Cees-Jan Pen. Het verduurzamen van bedrijventerreinen is een gezamenlijke opgave, stelt John van Veen, die met PVB Nederland oplossingen dichterbij wil brengen. ‘Energyhubs kunnen een belangrijke rol gaan spelen in het energienetwerk van de toekomst.
LINK
Sinds de coronacrisis staat de modesector op z’n kop. De kwetsbaarheid en weeffouten van de globale mode-industrie zijn zichtbaarder dan ooit, en de maatschappelijke gevoeligheid voor de gebreken van het modesysteem lijkt toegenomen. We lijken in een nieuwe realiteit te leven: een digitale werkelijkheid met fysieke afstand; en een ongekende behoefte aan aanraking, menselijk contact, en persoonlijke verbinding. Modebedrijven en ontwerpers hebben in deze veranderende context nieuwe uitdagingen en urgente vragen: Hoe kunnen we deze situatie aangrijpen om alternatieve modepraktijken te ontwikkelen die ook op de lange termijn bijdragen aan een meer ethisch en duurzaam modesysteem? Om deze uitdagingen en vragen helder in kaart te brengen - en om daarmee de huidige situatie te benutten voor de transitie naar een duurzaam en solidair modesysteem - starten we een nieuw verkennend project. Deze veranderende context vraagt om een open, exploratieve, en speculatieve benadering, om richting te geven aan een helder toekomstperspectief om de noodzakelijke, maatschappelijke transformatie van modepraktijken te realiseren. We gaan uit van de vragen van designcollectieven en ontwerpend onderzoekers (creatief-MKB) die richting kunnen geven aan nieuwe concepten en praktijken die bijdragen aan een meer bewuste en ethische omgang met mode. Deze noodzaak tot systeemverandering was er al, maar deze vragen - met betrekking tot de sociaal-culturele en ethische kant van duurzame mode - zijn nu urgenter dan ooit. Dit KIEM-project ontwikkelt nieuwe kennis en inzichten m.b.t. de nieuwe uitdagingen en urgente vragen van het mode-MKB, en ontwikkelt d.m.v. design-gedreven onderzoek richtinggevende concepten, nieuwe verbeeldingen en mogelijke toekomstscenario’s voor duurzame, solidaire modepraktijken. Doelstelling van dit KIEM-project is concreet het ontwikkelen van de vraagarticulatie en netwerkvorming ten behoeve van een RAAK-MKB-aanvraag.
De praktijk van de ruimtelijk ontwerper is fundamenteel aan het veranderen: de ontworpen omgeving is in toenemende mate een technische omgeving, ontworpen om vorm te geven aan ervaringen en gedrag. Nieuwe ruimtelijke vraagstukken dienen zich aan op het vlak van openbare ruimte en social design, welzijn en interieur, storytelling en navigatie; vraagstukken waarbij zich nieuwe vormen van ruimte en interactie voordoen en technologie een snel groeiende rol speelt. Ruimtelijk ontwerpers staan voor de uitdaging om deze vraagstukken te verkennen en ideeën te ontwikkelen voor de ontworpen omgeving van de toekomst. Het postdoc project Spatial Narratives onderzoekt de inzet van Extended Reality (XR) om precies dit te doen. In de afgelopen jaren zijn narratieve ontwerpmethoden ontwikkeld die verbeelding en kritische reflectie als uitgangspunt nemen in het verkennen van ruimtelijke vraagstukken. Narratieve vormen en technieken stimuleren de verbeelding, helpen de ontwerper om zich in (hypothetische) situaties te verplaatsen en gebruikers bij het ontwerpproces te betrekken. Extended Reality biedt ontwerpers hierbij nieuwe kansen: de mogelijkheid om te experimenteren met immersieve interacties en representaties van ruimte maakt XR bij uitstek geschikt om aspecten van de ontworpen omgeving in een ervaarbare vorm te verbeelden en vanuit een directe, lichamelijke ervaring te verkennen. Met Spatial Narratives ontwikkelt de postdoc scenario’s voor omgevingsontwerp in Extended Reality. De postdoc organiseert een ontwerpstudio waarin wordt geëxperimenteerd met XR-tools en narratieve ontwerpmethoden naar aanleiding van concrete ruimtelijke vraagstukken uit het onderwijs en werkveld van HKU Design. Kennis op het grensvlak van ruimtelijk ontwerp, omgevingspsychologie en game design wordt bij elkaar gebracht in een onderbouwd conceptueel kader. Met de scenario’s schetst de postdoc nieuwe mogelijkheden in het ontwerpproces van de ruimtelijk ontwerper en biedt hij praktische handvatten voor de ontwerppraktijk.
HKU en Wintertuin geven met het onderzoeksproject Speculatieve scenario’s voor sociale robots in de zorg vorm aan een nieuwe visie op de impact die auteurs en kunstenaars in de 21e eeuw kunnen hebben op maatschappelijke problemen, doordat zij onderdeel worden van een transdisciplinair en co-creatief collectief.In deze KIEM-Creatieve Industrie aanvraag kiezen we een vernieuwend perspectief voor het onderzoek naar de rol van verbeelding en literaire verteltechnieken voor het gebruik van sociale robots in de zorg.We blikken samen met de Vrije Universiteit en met praktijkpartners vooruit op hoe de context van de zorg voor mensen met dementie er in de toekomst uit kan zien als sociale robots hier een serieuze rol in krijgen.Door een methode van speculatief onderzoek richten we ons op de verschillende mogelijke rollen van dit type robots en maken we door (literaire) verbeelding voorstelbaar en inzichtelijk wat dit in deze scenario’s betekent voor de mensen met dementie, voor de betrokken zorgmedewerkers en voor de naaste omgeving.Tegelijk laten we zien wat de impact hiervan op de organisatie van de zorg kan zijn: Hoe kunnen robots bijdragen aan transitieopgaves in de zorg als onderdeel van blended care? Waar de zorg vaak technologisch, praktisch en efficiënt gedreven is, onderzoeken wij juist de mogelijkheden die ervaringsgericht zijn, gaan over betekenisvolle interactie en kwaliteit van (samen)leven.Deelvraag hierbij is hoe schrijvers en ontwerpers met dit vraagstuk hun eigen artistieke en ontwerppraktijken kunnen (door)ontwikkelen en verrijken.We doen praktijkgericht onderzoek in de werkelijke leef- en werkomgeving van mensen zelf. Als onderzoeksvorm kiezen we voor residenties van een robot met ontwerpers en schrijvers op locatie in de zorgcontext: de zogenoemde living labs sessies.Het onderzoek leidt tot (toekomst)scenario's voor sociale robots in de zorg. Deze speculatieve scenario’s leiden tot inzichten en perspectief voor de verschillende betrokken professionele praktijken. SamenwerkingspartnersWintertuin, Vrije Universiteit, ArtEZ, Vitalis WoonZorgGroep en AxionContinuFinancieringNWO-SIA KIEM-GoCI
