In de jaren tachtig van de vorige eeuw trad de blaasmuziek uit de luwte van het dorpsplein en maakten veel blaasorkesten een stevige groei door. In het nieuwe millennium ziet de blaasmuzieksector er heel anders uit. Evenals in de rest van de cultuursector hebben zich in de wereld van de harmonieorkesten, fanfares en brassbands allerlei verschuivingen voorgedaan. Dirigenten zoeken naar manieren om de blaasmuziek te positioneren als volwaardige vorm van amateurkunst. In het werk van de dirigent zijn muzikale, docerende en meer persoonlijke rollen te onderscheiden. In dit artikel wordt beschreven welke rollen dit zijn en hoe dirigenten door middel van een geïntegreerde inzet van het gehele rollenportfolio een antwoord kunnen geven op veranderingen in de sector. Leiderschap en Lifelong Learning zijn daarbij belangrijke uitgangspunten.
MULTIFILE
Het Limburgse stadje Thorn kent sinds de negentiende eeuw een grote traditie op het gebied van de symfonische blaasmuziek. Er zijn twee toporkesten in dit genre. Het boek gaat in op de ontstaansgeschiedenis van de blaasmuziek in Thorn. In 1840 werd in Thorn het eerste harmonieorkest opgericht. In 1863 ontstonden na onderlinge strubbelingen uit dit Philharmonisch Gezelschap twee nieuwe orkesten. Een aantal mythen worden in dit opzicht ontzenuwd. Naast het historisch perspectief richt het boek zich vanuit een sociologisch en muziekwetenschappelijk perspectief op de ontwikkeling van een van de beide Thornse toporkesten: Harmonie-Orkest St. Michaël. Er wordt onder andere gekeken naar de ontwikkeling van het repertoire, de orkestsamenstelling en de organisatie van het orkest in de loop der jaren.
DOCUMENT
Het lectoraat Lifelong Learning in Music doet onderzoek naar de blaasmuzieksector, ook wel HaFaBra-sector genoemd. Verschillende actoren in de blaasmuzieksector signaleren dat de sector het moeilijk heeft, ondanks dat er ook orkesten zijn die het goed doen. In het deelonderzoek 'Focus op de dirigent' worden dirigenten uit de beroepspraktijk geïnterviewd om de aard van de problematiek te achterhalen en om te kijken in hoeverre de dirigent iets kan of moet betekenen in het toewerken naar oplossingen voor die problematiek. In het onderzoek gaan we op zoek naar de deelproblemen en het niveau waarop ze zich manifesteren. Ook kijken we naar de verschillende rollen die dirigenten uitoefenen in hun vak. Door een koppeling te maken tussen deelproblemen en deze rollen, willen we inzichtelijk maken op welke gebieden en in welke rollen dirigenten bij kunnen dragen aan het vinden van duurzame oplossingen voor de ervaren problematiek.
DOCUMENT
In de HaFaBra-sector wordt al langere tijd gesproken over ‘de problematiek’ in de sector maar uit datzelfde veld komen verschillende berichten over de stand van zaken. Veel muziekverenigingen kennen dalende ledenaantallen, maar er zijn ook orkesten die het heel goed doen. Wat is er nu precies aan de hand? Welke problemen zijn er te signaleren, waar liggen kansen en wat kunnen we van elkaar leren? Het lectoraat Lifelong Learning in Music doet onderzoek naar de situatie in de blaasmuzieksector en is begonnen met een inventarisatie en beschrijving van het veld in de provincies Friesland, Groningen en Drenthe. Hoeveel muziekverenigingen van het type harmonieorkest, fanfare en brassband tellen deze provincies per gemeente en hebben zij ook allemaal een jeugdorkest? In een tweede oriënterende fase is aan twintig muziekverenigingen in drie Friese gemeenten een enquête voorgelegd, gericht op de ervaringen van deze verenigingen. Hadden zij te maken met ledenterugloop? Zijn er in hun omgeving muziekverenigingen verdwenen? Welk type dirigent hebben zij en hoeveel publiek trekken hun concerten? De antwoorden op deze vragen helpen ons om meer inzicht te krijgen in wat er speelt in de sector. Voor de opleiding HaFaBra-directie aan het Prins Claus Conservatorium is dat van belang om de aankomende dirigent optimaal te kunnen voorbereiden op zijn rol(len) in een veranderende blaasmuzieksector. De inventarisatie werpt ook licht op belangrijke vragen voor vervolgonderzoek. Op de langere termijn beogen we daarmee zicht te geven op hoe de verschillende partijen in het veld samen kunnen bijdragen aan een duurzame toekomst voor de blaasmuzieksector.
DOCUMENT
Introduction to symposium on everyday culture participation/music at Onderzoeksconferentie Cultuureducatie en Cultuurparticipatie, LKCA, Utrecht, 23/11/2015.
DOCUMENT
Bij het bepalen van leerdoelen voor het muziekonderwijs is het belangrijk om niet alleen in cultureel, maar vooral in biologisch perspectief, de betekenis van muziek voor de ontwikkeling van het kind te bezien. De evolutionaire ontwikkeling van de muzikale aanleg blijkt o.a. uit de vondst van prehistorische muziekinstrumenten. De vele neurale en functionele overeenkomsten tussen het ‘muzikale’ en het ‘jagende’ brein kunnen de rol van het jagen bij de ontwikkeling van het muzikale brein verduidelijken, maar ook de rol van muziek in de evolutie van het jagende brein. Het verstaan van muziek als ‘spel’ (play) geeft verder inzicht in de functie van muziek bij de ontwikkeling van het kind en verduidelijkt tevens de betekenis van het muziekonderwijs bij het bevorderen van die ontwikkeling.
DOCUMENT
Ouderen die voor het eerst een instrument leren bespelen, blijken daar heel goed toe in staat te zijn. En muziek maken heeft ook nog eens een gunstig effect op het welzijn en de cognitieve vermogens van ouderen. De groeiende vergrijzing van onze samenleving en het gegeven dat ouderen langer gezond blijven maakt dat muziekles geven aan ouderen een vak in ontwikkeling is. Een vak dat kansen biedt voor de professionele muziekdocent. Hoe beïnvloeden muziek en de kunsten het proces van gezond ouder worden? Deze vraag wordt vanuit diverse invalshoeken onderzocht door het lectoraat Lifelong Learning in Music binnen de onderzoekslijn Healthy Ageing through Music & the Arts. De informatie die met Ouderen en Muziek werd verzameld is samengebracht in een Kennisbank die voor iedereen is te raadplegen op ww.hanze.nl/ouderenenmuziek Er bestaan nog vele vragen over het op een effectieve manier muziekles geven aan ouderen en over hoe je deze gevarieerde groep het beste kunt benaderen. In samenwerking met muziekdocenten uit de noordelijke regio is het lectoraat Lifelong Learning in Music met het onderzoeksproject Ouderen en Muziek op zoek gegaan naar mogelijke antwoorden op deze vragen. De resultaten zijn samengevat in deze brochure. De inhoudelijke lijn van het project wordt bewaakt door het Consortium Ouderen en Muziek.
DOCUMENT
Gesprek over esthetiek en organisaties waarbij gereflecteerd wordt op de muziek van John Cage.
DOCUMENT
Uit eerder onderzoek van het lectoraat Lifelong Learning in Music weten we dat in contact komen met muziek, en muziek maken van grote betekenis kan zijn voor het welzijn van mensen met dementie. In het project ‘Muziek in het Odensehuis’ stond niet alleen de rol van muziek voor mensen met dementie centraal maar ook de betekenis die het werken met mensen met dementie kan hebben voor de musici zelf.Het Odensehuis Groningen is een inloophuis voor mensen met beginnende dementie en hun naasten in de Korrewegwijk in Groningen. Het project had als doel een duurzame muziekpraktijk te starten in de Korrewegwijk waarbij musici woonachtig of werkzaam in de wijk structureel betrokken zijn bij het Odensehuis. Alumni en studenten van het Prins Claus Conservatorium componeerden en musiceerden in het najaar van 2015 drie maanden lang met de deelnemers van het Odensehuis. De groep deelnemers bestaat uit bezoekers van het huis, vrijwilligers en personeel. De composities werden uitgevoerd in het Odensehuis, op het Prins Claus Conservatorium en tijdens een ouderenfestival in het Groninger Forum.Deze brochure geeft inzicht in een aantal sleutelmomenten van het project en presenteert de belangrijkste thema’s en resultaten van het praktijkgerichte onderzoek dat aan het project gekoppeld was.
DOCUMENT
In de loop van het leven wordt muziek voor de meeste mensen een drager van herinneringen en emoties. In de jeugd en vroege volwassenheid ontwikkelen we onze persoonlijke muzieksmaak. De muziek uit die tijd blijft ons het beste bij. Voor mensen met dementie, meestal 80 plussers, is dat ruim zestig jaar geleden. Daarom maakten de lectoraten Psychogeriatrie en Informatie, Technologie en Samenleving, in samenwerking met muziektherapeut Machgiel Bakker, een online muziekstation dat muziek uit die periode draait: Radio Remember. Een station om naar te luisteren, maar ook om in te zetten als psychosociale interventie om de kwaliteit van leven van mensen met dementie te verbeteren. In dit artikel wordt verslag gedaan van de eerste ervaringen en worden de volgende stappen van het project beschreven.
DOCUMENT
