Brownfields is een container begrip voor verlaten, ondergebruikte, verloederde en her te gebruiken gebieden. Ze bestaan uit (voormalige) industriële, militaire, infrastructurele en commerciële terreinen. Brownfields kennen milieuproblemen als gevolg van (bodem)verontreiniging, vastgoedproblemen en/of sociale problemen, of het beeld bestaat dat deze problemen er zijn. De problematiek kan dus zowel reëel als vermoed zijn. Hergebruik van Brownfields vraagt om maatregelen. Brownfields zijn niet eenduidig en verschillen in omvang, problematiek, historie, sociale en fysieke omgeving. Brownfields zijn dus geen eenduidige gebieden, waardoor een eenduidige aanpak ook niet mogelijk is. Brownfields zijn veelal verweven in hun stedelijke omgeving. Zij hebben impact op deze omgeving, en de omgeving op hen. Herontwikkelen van voornoemde ‘klassieke’ brownfields vraagt dan ook per definitie een stedelijke gebiedsontwikkelingsaanpak. Een herontwikkeling van brownfields kan ecologisch, economische en sociale voordelen voor zijn omgeving hebben. Herontwikkeling vraagt minder gebruik van nieuwe infrastructuurwerken en een intensiever ruimtegebruik dan bij greenfields en kan daarom efficiënter in ruimtegebruik zijn. Ook kan een diensten-intensieve herontwikkeling van brownfields substantieel bijdragen aan de regionale en zelfs nationale economie. Een herontwikkeling van Brownfields is veelal niet zelfstandig rendabel: sluitende exploitatie op projectniveau is lastig. Investeren van publiek geld in Brownfields is echter wel aantrekkelijk: de private multiplier kan van een factor vijf tot zelfs het meervoudig oplopen.
MULTIFILE
Verdroging komt steeds vaker voor, waardoor er meer water aan de bodem wordt onttrokken dan aangevoerd. Dat brengt de toekomst van landbouw en natuur in Noord-Brabant in gevaar. Door duurzame landbouwvormen slim in te passen kan de productiviteit en natuurwaarde van Brabant worden behouden. De grond en het water bepalen welke gewassen er groeien. Begin bij de bodem. Zo ontstaat er een toekomstbestendig landschap waarin zowel natuur als landbouw tot bloei kan komen. “Wij benaderden het bodem-watersysteem in dit stroomgebied holistisch, zonder rekening te houden met landsgrenzen”, vertellen ze. “We brachten eerst het gebied in kaart: hoe ziet de bodem eruit, hoe is het gesteld met de biodiversiteit, waar lopen waterstromen, welke landbouwvormen zijn er? Vervolgens ontwikkelden we een visie voor de toekomst en kwamen daarmee tot ontwerpprincipes voor een klimaatrobuust landschap waarin landbouw en natuur beiden een plek krijgen. We gebruikten hierbij ook de resultaten van voorgaande afstudeeronderzoeken uit het samenwerkingsverband.” Vic en Peter maakten tot slot een bijzondere storymap: ‘Begin bij de bodem’.
LINK
In deze ‘What about Soil’ leggen we de focus op de urgentie van een levende bodem voor het verkrijgen van betere bodemkwaliteit. - Ad van Haperen geeft een overzicht van lopende onderzoekprogramma’s van de WUR, waarin onder andere de zoektocht naar parameters voor het vaststellen van bodemkwaliteit. - Cees Oele deelt de ervaringen van resultaten van Levende Bodem en andere soortgelijke projecten op verschillende grondsoorten in Nederland. - Judith van de Mortel geeft een toelichting over de rol van HAS Hogeschool in deze projecten.
LINK
Veel locaties in Nederland kennen permanente bodemverontreinigingen. Dit is een erfenis van ons industrieel verleden. Deze verontreinigingen worden met zogenaamde ‘nazorgmaatregelen’, zoals damwanden, grondwateronttrekkingen en/of monitoring, op hun plaats gehouden (‘beheerst’). In Nederland neemt de ruimtedruk vanuit diverse opgaven toe: woningnood, duurzame energievoorziening en klimaatverandering vragen om ruimte, de regering zet hier fors op in. Verontreinigde locaties blijven vaak uit beeld als ontwikkellocatie voor deze opgaven. Ontwikkeling lukt vooral op locaties waar de (woning)vraag hoog is, zoals in hoogstedelijke gebieden. De overige locaties vormen een onvervuld potentieel voor deze opgaven. Zij kunnen naar verwachting substantieel bijdragen, maar deze potentie is nauwelijks in beeld. Met dit onderzoeksvoorstel ontwikkelen we concrete inzichten en werkwijzen die locatie-eigenaren/beheerders, bodemprofessionals en gebiedsontwikkelaars helpen om de ontwikkeling van verontreinigde locaties succesvol te realiseren en daarmee bij te dragen aan urgente maatschappelijke opgaven. We ontwikkelen inzicht in de potentie van deze locaties, inzicht in de kansen en belemmeringen om tot ontwikkeling te komen en we ontwerpen concrete werkwijzen en methoden om deze ontwikkeling te realiseren. Dit onderzoeksvoorstel sluit aan bij bestuurlijke afspraken tussen Rijk, provincies en gemeenten om tot afbouw van zogenaamde verontreinigde IBC-nazorg locaties te komen en draagt bij aan de verbinding tussen de werelden van de bodemprofessionals en gebiedsontwikkelaars. Dit onderzoeksvoorstel helpt publieke professionals (gemeenten en provincies) om concrete ontwikkeling op verontreinigde locaties beter mogelijk te maken, en daarmee bij te dragen aan de duurzame energietransitie, klimaatadaptatie en woningbouw.
