Dit onderzoek is een aanzet tot het expliciteren en verder ontwikkelen van het handelingsrepertoire van de ondersteuners in zelfbeheer. Het onderzoek is gericht op kennis- en praktijkontwikkeling en levert een bijdrage aan de ontwikkeling van praktijktheorie over de nieuwe sociale professional als ondersteuner van zelfsturing van mensen in kwetsbare situaties. Binnen het beroepsonderwijs levert dit onderzoek input voor twee van de met de WMO-werkplaats beoogde producten: de handreiking zelfbeheer en samensturing en een bijdrage voor een verbeterde versie van de onderwijsmodule herstelgericht outreachend werken.
Senior co-housing communities offer an in-between solution for older people who do not want to live in an institutional setting but prefer the company of their age peers. Residents of co-housing communities live in their own apartments but undertake activities together and support one another. This paper adds to the literature by scrutinizing the benefits and drawbacks of senior co-housing, with special focus on the forms and limits of social support and the implications for the experience of loneliness. Qualitative fieldwork was conducted in eight co-housing communities in the Netherlands, consisting of document analysis, interviews, focus groups, and observations. The research shows that co-housing communities offer social contacts, social control, and instrumental and emotional support. Residents set boundaries regarding the frequency and intensity of support. The provided support partly relieves residents’ adult children from caregiving duties but does not substitute formal and informal care. Due to their access to contacts and support, few residents experience social loneliness. Co-housing communities can potentially also alleviate emotional loneliness, but currently, this happens to a limited degree. The paper concludes with practical recommendations for enhancing the benefits and reducing the drawbacks of senior co-housing. Original article at MDPI; DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph16193776
MULTIFILE
Veel ouderen willen zelfstandig blijven wonen. Het liefst doen ze dit in nabijheid van gelijkgestemden in een woning en omgeving die past bij hun levensfase en behoeften. Nieuwe woonvormen ontwikkelen die voorzien in deze wensen is makkelijker gezegd dan gedaan. Initiatiefnemers lopen vaak aan tegen niet-passende regels, stroperige procedures en doorgeslagen hokjesdenken. Die tegenwerking zorgt voor frustratie en moedeloosheid, maar wakkert ook het vuur aan bij initiatiefnemers. Ze willen laten zien dat het anders moet en anders kán. Ze doen dit door de gebaande paden te verlaten, door rebels hun eigen weg te kiezen. Deze uitgave is tot stand gekomen door een bijdrage van het Regieorgaan SIA in het kader van het project Naar Verantwoorde Rebellie: Governance en Inspraak bij Collectieve Woonvormen voor Ouderen (SIA-project nummer RAAK.MKB09.002).
MULTIFILE
Collectief wonen biedt een mogelijk antwoord op een aantal prangede maatschappelijk uitdagingen zoals eenzaamheid en sociale achteruitgang in buurten en betaalbaar, duurzaam en zorgzaam wonen (Van Duren en Westenend, 2024). Ontevreden over het tempo waarin collectieve woonvormen op dit moment tot wasdom komen is in Gelderland de beweging van de Collectieve Huisvesters (CHV) gestart: een netwerk van private bedrijven, organisaties in het maatschappelijke middenveld zoals woningcorporaties en zorgpartijen, overheden en bestaande wooncollectieven. De missie van de CHV is om in 2033 20% van alle woningen deel van een collectief te laten zijn. Dat wil zij doen door slim bestaande kennis, kunde en netwerk te bundelen en daarmee bewonersinitiatieven in elk fase – initiëren, ontwikkelen, realiseren, beheren, en beëindigen - structureel te ondersteunen en, waar mogelijk, te versnellen. In dit onderzoek richten we ons op de eerste fase, initiëren: begeleiding naar formalisering om robuuste groepsvorming (kwaliteit) en erkenning (succes) door professionele partijen te versnellen. Ontwerptools, formats en modellen zijn in deze startfase cruciaal voor het ondersteunen van groepsvorming, onderbouwd keuzes maken, elkaar “zakelijk” vinden, aannames te testen en risico’s te mitigeren door keuze van een rechtsvorm om de volgende stap, financiering of projectontwikkeling mogelijk te maken. Welke ontwerptools en modellen daarin in de praktijk gebruikt worden, wat daarin daadwerkelijk (versnellend) werkt, wat dat vraagt van procesbegeleiders in het CHV netwerk, en welke kansen dit biedt voor creatieve professionals – als ontwerpers van modellen, tools en formats - is echter onduidelijk. We onderzoeken daarom de wijze waarop procesbegeleiders de verschillende soorten initiatiefnemers in de eerste fase van hun woonreis effectief ondersteunen, hoe kwaliteit en succes in deze fase kan worden vergroot, alsook welke kansen deze fase biedt voor CHV en creatieve professionals in het bijzonder.
Er is een toenemende behoefte aan collectieve woonvormen voor ouderen die tussen zelfstandig wonen en verpleegzorg in zitten. Maar het stichten van nieuwe woonvormen voor ouderen stuit bij ondernemers op problemen: de hoeveelheid aan te betrekken partijen en de landelijke en eigen, interne regelgeving worden als belemmering ervaren voor de ruimte om te ondernemen. Daarnaast blijkt dat het betrekken van (toekomstige) bewoners lastig is, hetgeen juist van groot belang is om het aanbod goed op hun wensen, de marktvraag, aan te laten sluiten. Als gevolg van deze belemmeringen komen initiatieven onbevredigend van de grond en is het huidige aanbod beperkt en/of onvoldoende passend bij de woonwensen van ouderen. Veel ouderen dreigen nu tussen wal en schip te raken. De roep om zelfstandige woonvormen met zorgvoorzieningen vanuit het veld wordt steeds groter. Om (succesvol) nieuwe woonvormen op te kunnen zetten, is het voor ondernemers primair van belang dat de governance op het gebied van regelruimte en inspraak verbeterd wordt. Het doel van dit onderzoek is het beantwoorden van de volgende onderzoeksvraag: ● Hoe kunnen belemmeringen die ondernemers ervaren in de governance van woonvormen worden weggenomen, in het bijzonder op het gebied van het organiseren van inspraak en het omgaan met regelgeving? Verantwoorde rebellie is hierbij het uitgangspunt: ruimte voor ondernemende partijen om het binnen de geldende wet- en regelgeving weloverwogen anders te doen, onder de voorwaarde van het leveren van kwalitatief goede woonruimte waar welzijnsdiensten en zorg mogelijk zijn, met aandacht voor empowerment en zelfstandigheid. De uitkomsten van dit onderzoek bieden ondernemers praktische tools bij het opzetten van nieuwe woonvormen voor ouderen en levert de volgende producten op: ● Handreiking Regels, Regelruimte en Besluitvorming. ● Adviesrapport Inspraak: hoe regel je dat? ● Infographic met betrekking tot het regelen van goed toezicht. ● Manifest Woonzorgvoorziening van de Toekomst voor een succesvolle governance.
