Om tot een circulaire economie te komen, ontstaan er nieuwe initiatieven om organisch afval decentraal/ lokaal te verwerken tot compost. Deze initiatieven maken gebruik van nieuwe meetsystemen, die procesdata genereren om de verwerking van afval tot grondstof beter te kunnen besturen. De huidige sensoren of mogelijkheden om composteerprocessen te meten (bijv. via het lab) zijn te kostbaar, te traag of minder geschikt in gebruik voor de beoogde toepassing.In het KIEM VANG project “Laagdrempelig meetsysteem voor compostering” is daarom geprobeerd een antwoord te vinden op de volgende onderzoeksvraag: “Hoe kan nieuwe sensortechnologie effectief toegepast worden, zodat hiermee eigenschappen van biotische reststromen laagdrempelig zichtbaar gemaakt kunnen worden?”In het project zijn nieuwe sensoren ontwikkeld, waarmee metingen te verrichten zijn op een aantal cruciale variabelen in het composteringsproces. De sensoren kunnen tijdens het composteringsproces in de te composteren materie blijven. Ze geven daarbij niet zozeer een absolute waarde van de variabelen, maar laten zien hoe de variabelen zich in de tijd ontwikkelen. Indien onverwachte of ongewenste veranderingen optreden, kan op basis van de metingen vervolgens het proces bijgestuurd worden. Het meetsysteem is naar verwachting goedkoper dan huidige meetmethoden, zowel materieel (productiekosten) als in het gebruik (operationele kosten).De eerste experimenten zijn veelbelovend. Met de sensoren zijn bij benadering de fluctuatie in temperatuur, geleiding, pH, en Total Dissolved Solids te meten. Tevens lijkt het dat groepen van ionen te herkennen zijn. Hiermee zouden zaken zoals Kalium of Fosfaat te meten zijn. Er is meer onderzoek nodig en er zijn meer experimenten nodig voordat het meetsysteem in de praktijk toegepast kan worden.
MULTIFILE
![[Project] Laagdrempelig meetsysteem voor compostering](https://publinova-harvester-content-prod.s3.amazonaws.com/thumbnails/files/previews/pdf/20250619195835107600.rmulier_eindrapportage_KIEM_VANG_Laagdrempelige_Meetsyst-thumbnail-400x300.png)
Bokashi is gefermenteerd organisch materiaal dat ingezet kan worden als bodemverbeteraar in de landbouw. Bokashi kan lokaal bij de boer of in de gemeente gemaakt worden en kan daardoor een goede bijdrage aan een meer circulaire economie geven. Mede daarom vindt bokashi steeds meer zijn intrede in Nederland. Tegelijkertijd denkt men nog heel verschillend over kwaliteit, bijdrage aan circulariteit en toepassing van bokashi als bodemverbeteraar. In 2024 hebben studenten en onderzoekers van de HAS green academy interviews gehouden bij o.a. boeren, gemeenten, coöperaties, composteerders, onderzoeksinstituten en waterschappen. Dit was een brede doelgroep waarin de ervaring van de geïnterviewden met bokashi uiteenliep van nauwelijks ervaring tot jarenlange ervaring. De 16 interviews gaven inzicht in de visie van de geïnterviewden over circulariteit, kwaliteit en toepassing van bokashi, in vergelijking met andere manieren van het verwerken van organisch materiaal zoals bijvoorbeeld compostering.
MULTIFILE
Bokashi is gefermenteerd organisch materiaal dat ingezet kan worden als bodemverbeteraar in de landbouw. Bokashi kan lokaal bij de boer of in de gemeente gemaakt worden en kan daardoor een goede bijdrage aan een meer circulaire economie geven. Mede daarom vindt bokashi steeds meer zijn intrede in Nederland. Tegelijkertijd denkt men nog heel verschillend over kwaliteit, bijdrage aan circulariteit en toepassing van bokashi als bodemverbeteraar. In 2024 hebben studenten en onderzoekers van de HAS green academy interviews gehouden bij o.a. boeren, gemeenten, coöperaties, composteerders, onderzoeksinstituten en waterschappen. Dit was een brede doelgroep waarin de ervaring van de geïnterviewden met bokashi uiteenliep van nauwelijks ervaring tot jarenlange ervaring. De 16 interviews gaven inzicht in de visie van de geïnterviewden over circulariteit, kwaliteit en toepassing van bokashi, in vergelijking met andere manieren van het verwerken van organisch materiaal zoals bijvoorbeeld compostering.
MULTIFILE
In een opleiding als lerende organisatie verbeteren opleidingsteams hun onderwijs op een onderbouwde en duurzame manier. Deze aanbevelingen ondersteunen het toewerken naar of versterken van een lerende organisatie.
MULTIFILE
It is of utmost importance to collect organic waste from households as a separate waste stream. If collected separately, it could be used optimally to produce compost and biogas, it would not pollute fractions of materials that can be recovered from residual waste streams and it would not deteriorate the quality of some materials in residual waste (e.g. paper). In rural areas with separate organic waste collection systems, large quantities of organic waste are recovered. However, in the larger cities, only a small fraction of organic waste is recovered. In general, citizens dot not have space to store organic waste without nuisances of smell and/or flies. As this has been the cause of low organic waste collection rates, collection schemes have been cut, which created a further negative impact. Hence, additional efforts are required. There are some options to improve the organic waste recovery within the current system. Collection schemes might be improved, waste containers might be adapted to better suit the needs, and additional underground organic waste containers might be installed in residential neighbourhoods. There are persistent stories that separate organic waste collection makes no sense as the collectors just mix all municipal solid waste after collection, and incinerate it. Such stories might be fuelled by the practice that batches of contaminated organic waste are indeed incinerated. Trust in the system is important. Food waste is often regarded as unrein. Users might hate to store food waste in their kitchen that could attract insects, or the household pets. Hence, there is a challenge for socio-psychological research. This might also be supported by technology, e.g. organic waste storage devices and measures to improve waste separation in apartment buildings, such as separate chutes for waste fractions. Several cities have experimented with systems that collect organic wastes by the sewage system. By using a grinder, kitchen waste can be flushed into the sewage system, which in general produces biogas by the fermentation of sewage sludge. This is only a good option if the sewage is separated from the city drainage system, otherwise it might create water pollution. Another option might be to use grinders, that store the organic waste in a tank. This tank could be emptied regularly by a collection truck. Clearly, the preferred option depends on local conditions and culture. Besides, the density of the area, the type of sewage system and its biogas production, and the facilities that are already in place for organic waste collection are important parameters. In the paper, we will discuss the costs and benefits of future organic waste options and by discussing The Hague as an example.
DOCUMENT
Deze posters horen bij het project de Haagse aanpak Gelijke stagekansen en zijn gemaakt door mbo- en hbo-studenten voor de Haagse aanpak. Samen met onderwijsinstellingen, onderwijsprofessionals, studenten en organisaties ontwerpen wij nieuwe werkwijzen om stagediscriminatie tegen te gaan. Het beoogde doel van dit onderzoek is het creëren van gelijke stagekansen voor alle Haagse studenten, versnelling en verbinding door een gezamenlijke aanpak en het verstevigen en verduurzamen van het netwerk rondom gelijke onderwijs- en arbeidsmarktkansen in Den Haag.
DOCUMENT
Een poster van Kenniswerkplaats Zorgvuldig Data Delen (Hogeschool Utrecht). Nederlandse versie.
MULTIFILE
Deze brochure richt zich op praktijkervaringen met het lokaal maken en toepassen van bokashi. De praktijkervaringen zijn geïnventariseerd aan de hand van interviews met betrokkenen in de bokashi-productieketen. Het aantal jaar ervaring met bokashi varieerde per geïnterviewde.
MULTIFILE
Onderzoeker Philip Marcel Karré bespreekt twee recente rapporten die sociale innovatie in de stadslandbouw belichten. De auteurs beschrijven en analyseren Rotterdamse projecten vanuit twee resp. invalshoeken: als burgerinitiatief in de buitenruimte en als sociale onderneming, en schetsen zo een beeld van de stand van zaken in de praktijk.
LINK
De gemeenten Boekel, Mill & St. Hubert, Sint Anthonis, Landerd, Uden en het waterschap Aa en Maas werken samen in de Agro As de Peel gebiedsopgave. Dit agrarische productiegebied staat op de regionale agenda als proeftuin voor de transitie van de primaire landbouw sector. Samen met de Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (ZLTO), de Brabantse Milieufederatie (BMF) en HAS Hogeschool werd in dit project onderzocht welke lokaal beschikbare niet-eetbare organische reststromen konden worden ingezet voor het verhogen van het bodemorganische stof gehalte. Een vitale, levende bodem is van essentieel belang voor het duurzaam voortbestaan van de agrarische sector in Agro As de Peel.
MULTIFILE
