In deze publicate worden strategieën voor bedrijven benoemd welke helpen bij het omgaan met de hoge dynamiek en complexiteit van ketens en netwerken.
Het is ongelooflijk hoe de samenleving de afgelopen 20 jaar is veranderd. De maatschappelijke uitdagingen in de zorg en het onderwijs, rondom duurzaamheid en veiligheid, in de stedelijke omgeving en op het platteland zijn enorm en ingewikkeld geworden. De maatschappij verandert dusdanig dat traditionele modellen en werkwijzen niet meer afdoende blijken te werken. Het hoger beroepsonderwijs speelt een belangrijke rol in het aangaan van deze uitdagingen; door het opleiden van hbo-professionals die in staat zijn om te handelen in moeilijke situaties en door het uitvoeren van praktijkgericht onderzoek dat daadwerkelijk een bijdrage levert aan het oplossen van maatschappelijke problemen.
Dit boek Complexiteit en gebiedsontwikkeling vertelt het verhaal over hoe docenten en studenten in het onderwijs en het onderzoek van Hogeschool Van Hall Larenstein omgaan met complexiteit en gebiedsontwikkeling. Het is bedoeld voor iedereen die bij complexe projecten betrokken is, maar vooral voor huidige en toekomstige studenten van de hogeschool die zullen worden opgeleid voor de omgang met complexe projecten.
MULTIFILE
Het postdoc-onderzoek Building Adaptive Tourism Areas beoogt om een bijdrage te leveren aan het vergroten van de adaptiviteit van toeristische bestemmingen. Adaptiviteit is een essentiële eigenschap in de huidige dynamische netwerk samenleving en globaliserende economie. Toeristisch-recreatieve bestemming moeten meebewegen met zaken als toenemende concurrentie en professionalisering, veranderend consumentengedrag, nieuwe technologieën die nieuwe kansen en uitdagingen met zich mee brengen, de maatschappelijke roep om duurzaamheid, kortere levenscycli van concepten, de vraag om bestemmingen in balans als gevolg van ‘overtourism’ en zo meer. In dit onderzoek nemen we het perspectief dat bestemmingen complexe, open systemen zijn die de potentie hebben om adaptief te zijn. Complexe systemen omdat een veelheid aan actoren en factoren de ontwikkelingsrichting van bestemmingen beïnvloeden. Open systemen omdat vele invloeden van buitenaf komen die op vrijwel autonome wijze ontwikkelingsrichtingen van bestemmingen beïnvloeden. Adaptiviteit is het vermogen om mee te bewegen met dergelijke dynamiek door middel van series van stapsgewijze aanpassingen. Het onderzoek Building Adaptive Tourism Areas focust specifiek op het beter begrijpen van wat de ambitie van het vergroten van het adaptieve vermogen in de praktijk betekent. De studie bestaat uit drie stappen: 1.) duiden van “key conditions” voor adaptiviteit: de elementen die noodzakelijk zijn voor adaptief vermogen, en deze vertalen naar de context van het toerisme; 2.) identificeren van ‘traps’: condities voor adaptiviteit komen met implicaties en daarmee samenhangende praktische beperkingen 3.) uiteenzetten van ‘practicable strategies: acties die helpen om te bouwen aan adaptieve bestemmingen. De output van het project zijn diverse artikelen en academische journals en professionele tijdschriften. De bevindingen worden (direct) ingebracht in de opleidingen van de Academy of Leisure & Tourism van NHL Stenden Hogeschool en verder ontplooid binnen het European Tourism Futures Institute (ETFI – www.etfi.eu).
Om de zorg betaalbaar, uitvoerbaar en kwalitatief goed te houden, hebben in veel organisaties voor ouderenzorg change agents (ook wel innovatiemanagers, projectmanagers, aandachtsvelders genoemd) de taak gekregen ehealth te implementeren. Vaak zijn change agents echter onvoldoende toegerust om de complexe veranderprocessen waar het om gaat bij duurzame implementatie van zorgtechnologie in de dynamische praktijk van de ouderenzorg, vorm te geven. Vanwege deze weerbarstige en kwetsbare praktijk schieten bestaande modellen en stappenplannen tekort, en is experimenteren en het leren van de benodigde vaardigheden lastig. Simulatieleren biedt deze mogelijkheden wel en is een veelbelovende aanpak in het voorkomen dat de inzet van zorgtechnologie stokt na de pilot-fase. In het project “Train de change agent: S(t)imulatie van implementatie van digitale technologie in de ouderenzorg” ontwikkelen we een simulatie-leeromgeving die zodanig opgezet, ingericht en ingezet kan worden dat change agents de vaardigheden kunnen trainen die nodig zijn om in de complexe veranderprocessen rondom duurzame implementatie van technologie in de ouderenzorg beter in staat te zijn effectieve strategieën te bepalen en zo nodig bij te stellen. De simulatie-leeromgeving wordt samen met change agents en overige experts uit kennisinstellingen, ouderenzorgorganisaties en MKB in een iteratief proces ontwikkeld. Ontwerpgerichte onderzoeks- en werkmethoden worden ingezet om te komen tot authentieke casuïstiek, technische en inhoudelijke vereisten van de leeromgeving, effectevaluatie en implementatie. Het doel is om een simulatie-leeromgeving te ontwikkelen die recht doet aan de complexiteit van implementatie van digitale technologie in de werkprocessen binnen de ouderenzorg, die diepgaand leren van change agents via reflection-on-action en reflection-in-action mogelijk maakt, getest is op validiteit en effectiviteit, en die duurzaam ingezet kan worden bij zorgorganisaties.
Om de zorg goed, betaalbaar en toegankelijk te houden moet de norm worden: zelf als het kan, thuis als het kan en digitaal als het kan. In de praktijk van de ouderenzorg wordt de potentie van ‘digitaal’ herkend en hebben in veel organisaties change agents (ook wel innovatiemanagers, projectmanagers, aandachtsvelders genoemd) de taak gekregen ehealth te implementeren. Duurzame implementatie - het daadwerkelijk landen in de 'normale' werkprocessen en organisatie - van dergelijke technologieën is echter complex en stokt vaak na de pilot-fase. Change agents geven aan dat bestaande modellen en stappenplannen voor implementatie de weerbarstigheid van de daadwerkelijke praktijk onvoldoende omvatten en dat inzetten van iets nieuws terwijl de kwaliteit van zorg geborgd moet blijven niet goed samen gaat. Voor innovatie moet je kunnen experimenteren en moet het ook fout mogen gaan, en dat kan niet met de kwetsbare doelgroep waar de woonzorgorganisaties voor ouderen mee te maken hebben. Het project “Train de change agent: S(t)imulatie van implementatie van digitale technologie in de ouderenzorg” richt zich op het voorkomen van die handelingsverlegenheid van change agents in de complexe veranderprocessen waar het bij de implementatie van digitale technologie in deze context om gaat. Samen met kennisinstellingen, ouderenzorgorganisaties en MKB willen we een simulatie-leeromgeving voor change agents ontwikkelen waarin zij op basis van authentieke casuïstiek op een veilige manier de vaardigheden kunnen leren voor het duurzaam implementeren van ehealth. Gebaseerd op behoeftepeilingen in de zorg, zal in “Train de change agent” de focus liggen op ehealth tools / digitale technologie die de zelfredzaamheid en kwaliteit van leven van cliënten vergroot en zo bijdraagt aan reablement, of arbeidsbesparing voor professionals realiseert. De vraag die in dit project centraal staat is “Hoe kunnen we doormiddel van simulatie change agents beter toerusten op het bepalen en bijstellen van strategieën voor implementatie van digitale zorgtechnologie in de dynamische en hoog complexe contexten waarbinnen zorg wordt geleverd?” De simulatie-leeromgeving zal zo ingericht worden dat deze recht doet aan de complexiteit van duurzame implementatie van deze technologie, en dat diep leren via reflection-on-action en reflection-in-action mogelijk is. De vorm en inhoud van de leeromgeving wordt van begin af aan samen ontwikkeld met change agents in de ouderenzorg. Er zal gewerkt worden in en aan een learning community, om het van en met elkaar leren in het project een goede plek te geven, en tevens de randvoorwaarden te scheppen voor duurzame implementatie van de te ontwikkelen leeromgeving. In een iteratief proces zal bij experts en change agents respectievelijk de kaders en de casuïstiek worden opgehaald, de technische eisen voor de leeromgeving worden bepaald en de inhoud van de simulatie en andere benodigde materialen worden ontwikkeld, met tussentijds steeds testmomenten met de eindgebruikers (= change agents). Het project zal een looptijd hebben van 2 jaar
