Het doel van dit paper is om antwoord te geven op de vraag of het mogelijk is om met gerichte interventies te bevorderen dat burgers gezonder financieel gedrag gaan vertonen. Deze vraag is universeel, maar wordt in een Nederlandse context gesteld. Om de vraag in die context te plaatsen wordt in hoofdstuk 1 geschetst hoe het gesteld is met het financiële positie van de Nederlandse huishoudens en met hun financieel gedrag. Vervolgens wordt in hoofdstuk 2 uitgewerkt wat gezond financieel gedrag inhoudt en waar interventies in moeten voorzien als het bevorderen van gezond financieel gedrag het doel is. In de hoofdstukken 3 en 4 wordt vervolgens uitgewerkt wat er bekend is over de effectiviteit van interventies in respectievelijk het buitenland en Nederland. In deze hoofdstukken wordt uitgewerkt dat de inzet van de bestaande interventies nauwelijks effect blijkt te hebben. 8 duurzame verbetering van gezond financieel gedrag. droom of werkelijkheid? De vraag of dit ook betekent dat het niet mogelijk is om gezonder financieel gedrag te bevorderen met interventies, wordt vervolgens in hoofdstuk 5 beantwoord. In hoofdstuk 6 wordt ten slotte de centrale vraag in dit paper beantwoord.
DOCUMENT
De schuldenproblematiek in Nederland is nog steeds groeiende. De impact op de schuldenaar, maar ook op de samenleving, is groot. Financiële problemen zijn voor een groot deel een gedragsvraagstuk. In deze dissertatie staat het gedrag van de groep consumenten met een financiële achterstand centraal. Uit de analyses blijkt dat het niet één specifieke gedraging is die leidt tot financiële problemen, maar een combinatie van verschillende gedragingen die het risico op financiële problemen vergroten. Zo spelen niet bijhouden van de administratie, post en niet vooruit plannen een rol. Analyses naar de oorzaken van deze gedragingen laten bovendien zien dat er verschillende factoren en processen zijn die samenhang vertonen met het financiële gedrag. Onder meer de rol van self-efficacy, self-control en sociale steun, is onderzocht en blijken een samenhang te hebben. Financiële problemen kennen een eigen dynamiek. Eenmaal geconfronteerd met financiële problemen, verandert het gedrag van de consument. Deze verandering wordt deels veroorzaakt, doordat hij zich moet aanpassen en bijvoorbeeld meer gaat bezuinigen. Maar de verandering van gedrag is ook het gevolg van processen zoals schaarste en een veranderende houding ten opzichte van schulden.
DOCUMENT
Inleiding van de bundel Hulp bij armoede waarin opgenomen een overzicht van de stand van denken en ontwikkelingen rondom armoede en schulden in Nederland
DOCUMENT
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat jongeren regelmatig schulden of betalingsachterstanden hebben. In hoeverre heeft financiële opvoeding invloed op hun financiële gedrag? Voor de gemeente Rotterdam is het aanpakken van schulden en het voorkomen van betalingsproblemen bij jongeren een belangrijk speerpunt. Daarom vroeg de gemeente de onderzoekers van Dynamiek van de Stad om hier onderzoek naar te doen, onder én door studenten. De bevindingen uit het onderzoek bieden goede aanknopingspunten voor beleid, de gemeente neemt de aanbevelingen dan ook graag over.
MULTIFILE
In dit artikel nemen wij u mee in de kennis rondom financieel gedrag, de invloed van stress en irrationeel handelen. Er wordt een beeld gegeven van de psychologische processen die een rol spelen. In de afgelopen paar jaar is er veel meer bekend geworden over de doorwerking van stress. Zo wordt er in verschillende gemeenten geëxperimenteerd met stress-sensitieve dienstverlening en loopt er een onderzoek waarin klanten bevraagd worden op de beleving van publieke dienstverlening. De eerste interviews leveren een beeld op waarin mensen beschrijven hoe stressvol het gebruik van publieke dienstverlening kan zijn. Deze beelden kunnen dienstverleners helpen om de stress die zij - soms onvermijdelijk - toevoegen zoveel mogelijk te reduceren. Armoede en schulden werken in veel gezinnen via de band van stress ontregelend door op diverse levensterreinen. Stress-sensitieve dienstverlening is daarmee niet alleen een opgave voor schuldhulpverleners maar voor iedereen die met deze gezinnen in aanraking komt. Tot slot dan ook deze vraag aan u: wat kunt u doen om de stress te verminderen?
DOCUMENT
Rapport Effectieve Schuldpreventie voor jongeren. Onderzoek laat zien dat veel jongeren moeite hebben om goed met geld om te gaan. De stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) heeft daarom drie interventies ontwikkeld gericht op het voorkomen van schulden: Bright about Money (voor havo/vwo leerlingen), Moneymatters (voor vmbo leerlingen) en het Financieel studieplan (voor studenten van het mbo, hbo en wo). Regioplan en het lectoraal Schulden en Incasso van de hogeschool Utrecht hebben impactonderzoek gedaan naar deze interventies. De resultaten laten een beperkte impact zien van Bright about Money en Moneymatters, maar een positieve impact van het Financieel Studieplan wat betreft het vermogen van jongeren om hun inkomen zodanig te besteden dat de financiën in balans zijn
DOCUMENT
In deze rede willen we helder krijgen welke ontwikkelingen in het bedrijfsleven van invloed zijn op ondernemingen en het financieel management van deze ondernemingen. Met name het streven naar een circulaire economie wordt als een ontwikkeling van betekenis gezien.
DOCUMENT
Het opzetten van een preventieproject vraagt planning en tijd. Hoe dat te doen? En welke wetenschappelijke inzichten over financieel gedrag zijn daarbij te gebruiken? Dit artikel bevat een stappenplan om te zorgen dat het preventieproject alle elementen bevat die nodig zijn om het te laten slagen. Daarnaast geven inzichten uit de gedragswetenschappen bruikbare informatie. Niet alleen voor nieuwe projecten, maar juist ook om bestaande projecten te verbeteren of de effecten meer inzichtelijk te maken.
DOCUMENT
Mensen met schulden worden vaak als één groep bestempeld. Uit mijn promotieonderzoek ‘Op weg naar een schuldenvrij leven’ blijkt echter dat er juist veel verschillen zijn tussen mensen met achterstanden. Verschillen zijn er zowel te zien tussen mensen met lichte en ernstige schulden, als in de oorzaken van de schuldsituatie. Sommige groepen hebben moeite om de administratie op orde te krijgen, andere juist met vooruit plannen. Wat wel voor alle groepen geldt, is dat hoe eerder zij ondersteuning ontvangen, des te meer er nog mogelijk is. Mijn promotie-onderzoek kan daarom ook opgevat worden als een pleidooi om meer aandacht te besteden aan niet-problematische schulden. Deze handreiking is een praktische uitwerking van mijn proefschrift. Hierin vinden professionals concrete aanbevelingen die zij in hun werkveld kunnen toepassen (zie h. 3 tm 7). Hoofdstuk 1 van deze handreiking bevat een schets van de huidige situatie en aandachtspunten; het tweede hoofdstuk beschrijft de methodiek van mijn onderzoek.
DOCUMENT
De schuldenproblematiek is een beklemmend aspect van de leefsituatie van veel mensen in armoede. In dit essay wordt betoogd dat de gemeentelijke hulpverlening effectiever kan zijn, als de focus wordt verlegd van schuldsanering naar gedragsbeïnvloeding. Het doel moet niet zijn om zoveel mogelijk schulden af te bouwen, maar om zoveel mogelijk schuldenaren ander financieel gedrag aan te leren. Het werken aan hun motivatie is daarbij het belangrijkste.
DOCUMENT
