Op basis van een literatuurstudie biedt dit rapport een overzicht van sleutelvariabelen voor de transitie naar Natuur-inclusieve Landbouw (NIL) vanuit een multi-level en multi-dimensionaal systeemperspectief. Het doel van de literatuurstudie is om te analyseren welke succes- en faalfactoren in de literatuur genoemd worden om de transitie naar een natuurinclusieve landbouw mogelijk te maken dan wel te versnellen. Deze studie geeft daarmee handen en voeten aan een handelingsperspectief voor NIL. Dit handelingsperspectief vergt maatwerk per gebied, en kan verschillen afhankelijk van het schaalniveau waarop geacteerd wordt, en is afhankelijk van de mate waarin sleutelfactoren en betrokken actoren elkaar versterken of beperken.
DOCUMENT
In het project ‘Landbouw in Klimaatrobuuste Beeklandschappen’ (SIA PVG.DZ21.03.004) zijn het bodem- en watersysteem, het agrarisch perspectief, de verdienmogelijkheden binnen dit landschap en de rol van governance uitgewerkt. De methodieken zijn aan de hand van drie verschillende casusgebieden opgesteld, getest en repliceerbaar gemaakt en hebben verschillende producten en rapportages opgeleverd. De gebruikte casusgebieden zijn het Koningsdiep (FR), de Buulder Aa (NB) en het Vechtdal (OV), drie verschillende maar wel vergelijkbare gebieden op zandgronden waar de aanwezigheid van lokale laagtes en hoogtes voor complexe dynamiek zorgen op het gebied van droogte en wateroverlast. Dit deelbestand is onderdeel van het grotere geheel. Houd er rekening mee dat deze informatie is gepubliceerd op 28-02-2025 en onderhevig kan zijn aan wijzigingen.
DOCUMENT
Dit rapport verkent hoe de nog onduidelijk gedefinieerde term regeneratieve landbouw zich verhoudt tot bredere discussies over duurzame landbouw. Het schetst spanningsvelden rond definities (proces - versus resultaatgericht), discours (regeneratief ↔ industrieel-productivistisch) en sociaal-economische context. Centraal staat het streven naar voortdurende vernieuwing van landbouwsystemen door herstel van bodemgezondheid, versterking van biodiversiteit en verbetering van ecosysteemdiensten, vaak gezien als 'een stap verder dan duurzame landbouw'. Daarnaast laat het document zien dat uiteenlopende stakeholders – van onderwijsinstellingen tot multinationals – verschillende accenten en belangen hebben, wat kan leiden tot verwarring, maar ook tot kansen voor dialoog in praktijk en onderwijs.
DOCUMENT
Het meeste vlees dat Nederlanders eten wordt niet duurzaam geproduceerd. Veel productie leidt tot overbemesting, kost veel water en gaat ten koste van de biodiversiteit en het landschap, terwijl dierenwelzijn niet per se is geborgd. Hogeschool Van Hall Larenstein participeerde binnen het onderzoek ‘Dierzaam’ van de Hogeschool Utrecht. Het project zocht naar marketingstrategieën die consumenten verleiden om over te stappen naar meer duurzaam geproduceerd vlees. In dit whitepaper beschouwt Van Hall Larenstein (VHL) de kansen in de keten vanuit het perspectief van de boer. Hiervoor bestudeerden onderzoekers literatuur en inspirerende voorbeelden. Meer aandacht voor dierenwelzijn zal leiden tot extensivering van de veehouderij. De milieubelasting van vlees wordt bepaald op veel criteria, de uitkomsten verschillen per diersoort en voor traditioneel of organische houderijsystemen. Over het algemeen zijn kip- en varkensvlees minder milieu belastend dan rundvlees. Echter, varkens en kippen eten weer meer granen die wereldwijd voor mensen belangrijk zijn en rundvee kan daarentegen op grasland leven. Voor de omschakeling naar duurzame vleesvee houderij is een systeemverandering nodig waar álle partijen een rol in hebben. De boer moet voldoen aan de vele normen en heeft deskundigheid nodig. Sociale media kunnen een transparante communicatie tussen boer en consument ondersteunen. De supermarkt en de slager kunnen het eigen assortiment kiezen en meer communiceren en informeren en de consument maakt uiteindelijk de keuze in de winkel. De overheid moet zich actiever opstellen in markt- en prijsbeleid. Boeren staan onder druk door enerzijds maatschappelijke eisen en aan de andere kant de kostprijs van duurzame productie. Een eerlijk en duurzaam verdienmodel voor de boer vereist een hogere vleesprijs, gecombineerd met betalingen van de boer voor maatschappelijke (ecosysteem)diensten.
DOCUMENT
PowerPointpresentatie gebruikt bij een voordracht door lector Astrid Manhoudt van het lectoraat Weidevogels van hogeschool Van Hall Larenstein, tijdens een 2-daags congres over natuurinclusieve landbouw op 27 en 28 november 2019 te Kamerik.
DOCUMENT
Het doel van deze handleiding is om studenten kennis te laten maken met de Waterwijzer Landbouw en de Waterwijzer Natuur. De WWN en WWL zijn ontwikkeld door Wageningen University & Research (WUR) en Onderzoeksinstituut KWR. Met behulp van de WWL en WWN kan worden onderzocht hoe groot het verschil is tussen de optimale grondwaterdynamiek en de actuele grondwaterdynamiek voor landbouw en natuur. (STOWA, 2018). Gebruikers leren in deze handleiding wat het effect is van de waterhuishouding op natuur en gewasopbrengst. Ook kan met behulp van de Water Wijzers de effecten op gewasopbrengst in de landbouw en de doelrealisatie van grondwaterafhankelijke natuur inzichtelijk worden gemaakt. Landbouw en natuur vraagt immers specifieke eisen als het gaat om de waterhuishouding, zoals de grondwaterstand, kwel/infiltratie, bodem en klimatologische omstandigheden. Deze parameters worden voor beide software als input gebruikt. Kwel/infiltratie alleen bij Waterwijzer Natuur. De benodigde input parameters worden in Hoofdstuk 2.2 bij de Waterwijzer Landbouw en Hoofdstuk 3.2 bij de Waterwijzer Natuur toegelicht.
DOCUMENT
Wil je inzicht krijgen in kansen voor natuurinclusieve landbouw in jouw gebied? Dit Gebiedsvenster geeft overzicht en inzicht voor wie betrokken is bij een gebiedsproces. De praatplaat brengt specifieke kansen en belemmeringen in kaart. Het overzicht aan tools kan ondersteuning bieden om belemmeringen te overwinnen en kansen te benutten. Haal daarnaast inspiratie uit casusgebieden in heel Nederland.
DOCUMENT
Wil je inzicht krijgen in kansen voor natuurinclusieve landbouw in jouw gebied? Dit Gebiedsvenster geeft overzicht en inzicht voor wie betrokken is bij een gebiedsproces. De praatplaat brengt specifieke kansen en belemmeringen in kaart. Het overzicht aan tools kan ondersteuning bieden om belemmeringen te overwinnen en kansen te benutten. Haal daarnaast inspiratie uit casusgebieden in heel Nederland.
DOCUMENT
Wil je inzicht krijgen in kansen voor natuurinclusieve landbouw in jouw gebied? Dit Gebiedsvenster geeft overzicht en inzicht voor wie betrokken is bij een gebiedsproces. De praatplaat brengt specifieke kansen en belemmeringen in kaart. Het overzicht aan tools kan ondersteuning bieden om belemmeringen te overwinnen en kansen te benutten. Haal daarnaast inspiratie uit casusgebieden in heel Nederland.
DOCUMENT
Momenteel is in het Fries Museum in Leeuwarden de expositie ‘Veenweide Atelier: ontwerpen voor een gezonken moeras’ te zien. De expositie toont onder meer een zijden én een linnendoek die met pigmentproducerende bacteriën zijn gekleurd door Jeroen Siebring, senior onderzoeker binnen het lectoraat Bioconversion & Fermentation Technology, in samenwerking met Ioana Man, Design Lead bij Faber Futures.
LINK
