Nederlandstalige publieksamenvatting van de resultaten Promotieonderzoek Werk na kanker, Interviews met managers en professionals.
Op basis van desk research en interviews met 15 stakeholders (7 professionele zorgverleners, 5 managers/experts in de thuiszorg en 3 cliënten) is inzicht verkregen in zowel de oorzaken van de medicatieproblematiek als ontwerpkansen. Alle inzichten en kansen die in dit document worden gepresenteerd zijn gebaseerd op onderzoek dat is uitgevoerd door ontwerpstudio Moorgen in de periodeseptember tot en met december 2012. De medicatieproblematiek in de thuiszorg blijkt te worden veroorzaakt door factoren op twee gebieden: zorgnetwerk en clientwoning. Het zorgnetwerk slaat op het grote, complexe net werk van zorgverleners rondom een thuiszorgcliënt die elk hun eigen taak hebben in de zorgverlening en hierover met elkaar moeten communiceren. Naast de professionele zorgverleners en mantelzorgers zijn de huiisarts, thuiszorgorganisatie, specialisten in het ziekenhuis, de ziekenhuisapotheek, de “reguliere” apotheek, en eventueel nog andere partijen ( zoals een huishoudelijke hulp) onderdeel van dit netwerk. Het tweede gebied –cliëntwoning- heeft betrekking op fouten die ontstaan op het moment dat een zorgverlener daadwerkelijk bij de cliënt thuis is om zorg te verlenen.
Over het mislukken van sociale innovatie wordt nauwelijks geschreven. Het leren van mislukte projecten kan net zo waardevol zijn als het leren van succesvolle projecten. Dit artikel behandelt sociale innovatie in een zorginstelling. Aan de hand van twee casusbeschrijvingen worden de uitdagingen en belemmeringen hiervan geschetst. Het artikel bevat belangrijke lessen voor (HR)Managers die zelf sociale innovatie in hun organisatie willen toepassen.
3D-print-technologieën bieden revalidatieprofessionals interessante kansen om hulpmiddelen op maat te maken voor en samen met hun cliënten ter ondersteuning van dagelijkse activiteiten. In het recent afgeronde RAAK-Publiek-project ‘Ergotherapie en Do-it-Yourself-Technology’ werd een proof-of-concept ontwikkeld, bestaande uit een procesbeschrijving voor het ontwerpen en vervaardigen van 3D-geprinte hulpmiddelen en een ondersteunende toolbox met diverse instrumenten voor ergotherapeuten, cliënten, ontwerpers en technici. Ondanks de veelbelovende resultaten van dit project gaven de betrokken revalidatieprofessionals (inclusief innovatiemanagers) na afloop aan dat ze zich nog onvoldoende in staat achten om 3D-printen een structurele plek te geven in hun dagelijkse zorgverlening. Het gaat hierbij niet alleen om de implementatie van de procesbeschrijving en toolbox zelf maar ook om het realiseren van structurele veranderingen in de dagelijkse praktijk. Samen met revalidatieprofessionals (zorgprofessionals, revalidatietechnici en innovatiemanagers) en cliënten werd via een uitgebreide vraagarticulatie de volgende praktijkvraag geformuleerd: ‘Hoe kunnen revalidatieprofessionals het 3D-printen van hulpmiddelen op maat ter ondersteuning van dagelijkse activiteiten op structurele, duurzame en toekomstbestendige wijze integreren in hun dagelijkse zorgverlening?’ Door middel van actieonderzoek wordt in dit project op iteratieve wijze een implementatieprocedure ontwikkeld en gevalideerd (werkpakket 1). Dit onderzoek vindt plaats via implementatieteams binnen vier revalidatiecentra. In werkpakketten 2 t/m 5 worden inhoudelijke thema’s onderzocht om tools te ontwikkelen die revalidatieprofessionals helpen om te voldoen aan wet- en regelgeving, en om het 3D-printen van hulpmiddelen op een financiële levensvatbare, duurzame, en toekomstbestendighe wijze te implementeren. De kennisinstellingen en revalidatiecentra werken hierbij samen met ondernemers, beroeps- en brancheverenigingen, cliëntvertegenwoordigers, en een zorgverzekeraar. Naast een implementatieprocedure, die na afloop ook door andere revalidatiecentra kan worden gebruikt, levert het project kennis op die wordt ingezet in de opleidingen van zorgprofessionals (bv. ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten), technici (bv. revalidatietechnici en ingenieurs gespecialiseerd in zorgtechnologie) ontwerpers (bv. productontwerpers), innovatiemanagers (bv. via de HBO-master Gezondheidsinnovatie) en materiaalkundigen.
Om de zorg betaalbaar, uitvoerbaar en kwalitatief goed te houden, hebben in veel organisaties voor ouderenzorg change agents (ook wel innovatiemanagers, projectmanagers, aandachtsvelders genoemd) de taak gekregen ehealth te implementeren. Vaak zijn change agents echter onvoldoende toegerust om de complexe veranderprocessen waar het om gaat bij duurzame implementatie van zorgtechnologie in de dynamische praktijk van de ouderenzorg, vorm te geven. Vanwege deze weerbarstige en kwetsbare praktijk schieten bestaande modellen en stappenplannen tekort, en is experimenteren en het leren van de benodigde vaardigheden lastig. Simulatieleren biedt deze mogelijkheden wel en is een veelbelovende aanpak in het voorkomen dat de inzet van zorgtechnologie stokt na de pilot-fase. In het project “Train de change agent: S(t)imulatie van implementatie van digitale technologie in de ouderenzorg” ontwikkelen we een simulatie-leeromgeving die zodanig opgezet, ingericht en ingezet kan worden dat change agents de vaardigheden kunnen trainen die nodig zijn om in de complexe veranderprocessen rondom duurzame implementatie van technologie in de ouderenzorg beter in staat te zijn effectieve strategieën te bepalen en zo nodig bij te stellen. De simulatie-leeromgeving wordt samen met change agents en overige experts uit kennisinstellingen, ouderenzorgorganisaties en MKB in een iteratief proces ontwikkeld. Ontwerpgerichte onderzoeks- en werkmethoden worden ingezet om te komen tot authentieke casuïstiek, technische en inhoudelijke vereisten van de leeromgeving, effectevaluatie en implementatie. Het doel is om een simulatie-leeromgeving te ontwikkelen die recht doet aan de complexiteit van implementatie van digitale technologie in de werkprocessen binnen de ouderenzorg, die diepgaand leren van change agents via reflection-on-action en reflection-in-action mogelijk maakt, getest is op validiteit en effectiviteit, en die duurzaam ingezet kan worden bij zorgorganisaties.
