In november 2017 stelde het lectoraat Image in Context van Academie Minerva te Groningen in zijn jaarlijkse tentoonstelling en symposium onder de noemer Artistic Research in the North de wijze van publiekelijk maken van onderzoek centraal. Als tentoonstellen een geëigende vorm is voor het presenteren van kunst, is het dan ook een geschikt format voor het presenteren van artistiek onderzoek? Beide zijn tenslotte deels discursieve en deels beeldende en ruimtelijke praktijken. Drie onderzoekers (twee kunstlectoren en een hoogleraar) werden uitgenodigd hierover een reflectie te bieden. Sara Strandvad (RUG) ziet in de tentoonstelling vooral een mogelijkheid om het beeldende van het artistieke onderzoek naar de voorgrond te halen. Peter Sonderen (ArtEZ) brengt de noodzaak van het present zijn van het onderzoekproces als overdrachtsvorm onder de aandacht. Ruth Benschop (Hogeschool Zuyd) vraagt zich af hoe een tentoonstelling van artistiek onderzoek een andere toeschouwer kan produceren dan een tentoonstelling van kunst. De reflecties maken duidelijk dat de transformatie van kunst-tentoonstelling naar kunstonderzoek-tentoonstelling ingewikkeld is. Curator Anke Coumans licht in een inleiding het opzet toe.
LINK
Drie onderzoekers (twee kunstlectoren en een hoogleraar) werden uitgenodigd een reflectie te bieden op de tentoonstelling Dwell, act, transform van het lectoraat Image in Context van Academie Minerva. Peter Sonderen (ArtEZ) brengt de noodzaak van het present zijn van het onderzoekproces als overdrachtsvorm onder de aandacht. Sara Strandvad (RUG) ziet in de tentoonstelling vooral een mogelijkheid om het beeldende van het artistieke onderzoek naar de voorgrond te halen. Ruth Benschop (Hogeschool Zuyd) vraagt zich af hoe een tentoonstelling van artistiek onderzoek een andere toeschouwer kan produceren dan een tentoonstelling van kunst.De reflecties maken duidelijk dat de transformatie van kunsttentoonstelling naar kunstonderzoek-tentoonstelling ingewikkeld is. Deels omdat de tentoonstelling van de bezoeker onmiddellijk een reeds gecodeerde reactie oproept die in de praktijk van het kijken zelf gedeconstrueerd zal moeten worden. Deels omdat we nieuwe concepten nodig hebben om tot nieuwe tentoonstellingspraktijken te komen, waarbij een heroriënteren op de diversiteit van bestaande tentoonstellingspraktijken noodzakelijk zal zijn. En deels omdat we nog niet genoeg weten hoe we via beelden processen kunnen communiceren zonder aanvullende tekstuele uitleg.De belangrijkste vraag voor ons als curatoren van de tentoonstelling is daarbij de vraag naar de relatie tussen de onderzoeker en zijn publiek. Hoe kan een tentoonstelling zelf een middel worden waarmee de onderzoeker in gesprek komt met zijn omgeving? En welke complementaire performatieve overdrachtsvormen kunnen daarbij behulpzaam zijn?
DOCUMENT
A presentation that provides insights into a visual mode of narrative research connected to my PhD research
MULTIFILE
For the past decade I have, as an artist/researcher, investigated the uses of photographic pictures in East African country Uganda. The relation between photographic pictures and memory have been well researched and argued. But this is often done from a rather one sided Eurocentric perspective on photographic pictures. Over the past decades its universality has been questioned.A rather hybrid artistic practice, in which my role shifts from maker to curator to analyst and back again, provides the method to enter correspondences [Ingold, 2012] on (photographic) pictures with their Ugandan makers and users. Together we explore the continuously changing situated knowledge [harraway, 1988] embedded in photographic pictures in Uganda.One of the case studies in my PhD research is the cultural biography of one of the first photographs made in the kingdom of Buganda. Explorer Henry Morton Stanley produced it in 1875. Three vintage prints of this picture, depicting the Kabaka (King) and some of his chiefs are part of a collection of material related to the colonial past of Belgium. The photograph was hardly known in Uganda when I started showing it around. Interpretations of it were known, but not connected to their source. Together with Ugandan artists I explored and commented on the past that was, is and could remembered through the availability of the photograph and both its historical and newly made interpretations. Visuals and spoken word have equal weight and are woven into an argument in the proposed presentation.
DOCUMENT
Sense Ecology is een duurzaam en praktijkgericht kunst-onderzoeksproject . Het project ontwikkelt alternatieve manieren om het landschap en de 'other- than-human-world' te ervaren.Het onderzoekt nieuwe methoden en hulpmiddelen voor biodiversiteitsonderzoek, en vernieuwende toepassingen voor sensortechnologie endataverwerking.
DOCUMENT
Deze publicatie beschrijft het eerste deel van het Subjectieve Cartografie-project. Dit is onderdeel van het onderzoeksproject Sense Ecology. Subjectieve cartografie wordt hierin als artistieke onderzoeks- en onderwijsmethode ontwikkeld en getest. Dit vindt plaats binnen het onderwijs op Academie Minerva.
DOCUMENT
Kunst ≈ Onderzoek is een samenwerkingsverband van kunstlectoraten in Nederland om onderzoek in de kunsten op de kaart te zetten en samenwerking te stimuleren. Kunst en ontwerpende disciplines hebben het vermogen om nieuwe ontwikkelingen in gang zetten in cultuur, politiek, economie, onderwijs en wetenschap. Om ons toekomstige werelden voor te kunnen stellen is het noodzakelijk om het onderzoekspotentieel van de kunsten te verkennen, te articuleren en te mobiliseren. Hiervoor is het belangrijk dat er meer aandacht komt voor onderzoek in de kunsten. Kunst ≈ Onderzoek fungeert als spreekbuis en denktank voor kunstlectoraten in actuele debatten over kunst, onderzoek en kunstonderwijs. Via dit platform wordt er kennis gedeeld en formuleren we gemeenschappelijke standpunten. Kunst ≈ Onderzoek richt zich de komende periode op: - een verdieping van het inhoudelijke debat op het gebied van onderzoek in de kunsten - duurzame samenwerking tussen kunstlectoren onderling en tussen kunst, onderwijs en onderzoek - verstevigen van de relatie tussen kunstonderzoek en kunstonderwijs - versterking van kwalitatieve onderzoeksgroepen aan kunsthogescholen door te werken aan manieren waarop je onderzoek inricht en organiseert - de derde cyclus in de kunsten in Nederland (zowel PD als PhD of andere trajecten) - aansluiting en kritische input op, en bijdrage aan beleidsagenda's op het gebied van praktijkgericht onderzoek, wetenschap en kunsten - planontwikkeling voor een nationale onderzoeksomgeving, waaronder het bouwen aan een landelijke community van praktijkgericht onderzoek in de kunst In de nieuwe periode wil het platform naast onderzoekers vanuit de kunstdisciplines, ook nadrukkelijk lectoraten en onderzoekers uitnodigen die zich bezighouden met de meer exploratieve, experimentele en kritische dimensie van de esthetische praktijk bv. vanuit de vakgebieden design, mode, beeldcultuur en technologie. Ook worden initiatieven en activiteiten ontwikkeld om de culturele sector en de kunstpraktijk zelf nog meer en beter te verbinden aan het praktijkgericht onderzoek in de kunsten.
Dit betreft een verkennend onderzoek, met als doel een eerste indruk te geven van hoe doorwerking bij praktijkgericht onderzoek eruit kan zien en hoe het tot stand komt. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van, en gefinancierd door, Regieorgaan SIA met het uitdrukkelijke doel dat het regieorgaan zelf ook kan leren van het onderzoek en input krijgt voor onder andere de ontwikkeling van de rapportagesystematiek.
DOCUMENT
Steeds vaker worden de effecten van kunst op welzijn en gezondheid benoemd. In onderzoeken komt naar voren dat het deelnemen aan kunstactiviteiten, actief, receptief of reflectief bijdraagt aan het welbevinden van mensen en het versterken van de samenleving (LKCA, 2021 en 2023; Movisie, 2021; Fancourt & Finn, 2019; Daykin, 2020). De laatste twintig jaar zijn er veel projecten en onderzoeken gestart waarin de relatie wordt onderzocht tussen gezondheid en de impact die de kunsten daarop kunnen hebben. In deze crossovers is er niet alleen kennis opgedaan, maar zijn ook verschillende perspectieven bij elkaar gebracht, zoals die van kunstprofessionals en zorgprofessionals, onderzoekers en beleidsmedewerkers die werken vanuit de beleidsterreinen kunst en cultuur, zorg en welzijn. Het verbinden van zorg en kunst krijgt heden ten dage meer en meer aandacht en de meerwaarde wordt gezien. In die verbinding worden potentiële oplossingen voor demografische en sociale problemen gevonden die leiden tot ervaringen op het gebied van gezondheid en ziekte (Daykin, 2020). Kortom, dat de kunsten een bijdrage kunnen leveren, wordt door veel onderzoeken bevestigd, maar hoe die bijdrage precies tot stand komt, is moeilijker vast te stellen. Er lijkt geen blauwdruk of kant-en-klaar recept te bestaan. Zo zien organisaties in zorg en welzijn zoals Careyn, Buurtzorg en DOCK in Utrecht West de meerwaarde van kunst, maar hebben geen praktische handvatten, kennis en vaardigheden. Wijkcultuurhuis Het Wilde Westen wil op dat gebied graag een bijdrage leveren om, meer specifiek, bij te dragen aan het welzijn en de positieve gezondheid van wijkbewoners. In de praktijk blijkt het nog lastig om elkaar te vinden, omdat iedere partij vanuit zijn eigen opdracht met bijpassende, vastgelegde geldstromen werkt. Het maken van crossovers is niet vanzelfsprekend en een lastige opgave. Daarom is in samenwerking met Het Wilde Westen, Buurtzorg, Careyn en DOCK dit onderzoek naar kunst en positieve gezondheid gestart, waarin verkennend onderzoek is gedaan naar het gezamenlijk inzetten van kunst ter bevordering van welzijn en positieve gezondheid. We onderzochten de samenwerking tussen de verschillende partners om te kijken wat voor hen nodig is om met bewoners vorm te geven aan kunstbeleving en de betekenis van de term ‘positieve gezondheid’. Dit onderzoek is financieel mogelijk gemaakt door regieorgaan SIA (Kiem GoCI). 1.1 Onderzoeksvraag In het voortraject is gezamenlijk gekomen tot de volgende onderzoeksvraag: Hoe kan kunst community-based vanuit een wijkperspectief door kunst-, welzijns- en zorgprofessionals ingezet worden om een bijdrage te leveren aan de positieve gezondheid in Utrecht West? In deze onderzoeksvraag is, vanuit de wens uit de praktijk, de term ‘positieve gezondheid’ als uitgangspunt genomen. Reden hiervoor is dat dit begrip ruimte geeft voor een holistische blik op gezondheid en een ruimte geeft aan bewoners om zelf betekenis te geven aan het begrip gezondheid (Huber et al., 2011). Steeds duidelijker wordt dat de toegang tot gezondheidszorg maar een kleine invloed heeft op het ervaren van gezondheid en welzijn. De meeste uitdagingen op het gebied van gezondheid blijken meer en meer te maken te hebben met demografische en sociale trends. Ook zijn er veel ziekten waarvoor de bestaande gezondheidszorg niet als enige een oplossing kan bieden, denk bijvoorbeeld aan dementie en chronische ziekten (Daykin, 2020). Het werken vanuit het concept positieve gezondheid kan, doordat zij zich richt op de mens als geheel, bijdragen aan een meer holistische kijk op gezondheid (Huber, 2011). Daarbij is het belangrijk om op te merken dat positieve gezondheid geen onomstreden concept is. Zo wordt gewaarschuwd dat de beleidsmatige vertaling ervan kan leiden tot het terugtrekken van de overheid en bovendien normerend en te individualistisch kan worden ingezet (Cardol et al., 2017). In het onderzoek is positieve gezondheid gekozen als startpunt omdat een aantal consortiumpartners actief met dit concept werken. In het onderzoek wordt bewust gekeken naar hoe het begrip wordt ingezet en wat de discussiepunten ervan zijn. Bijvoorbeeld omdat er in Utrecht West gewerkt wordt vanuit het concept positieve gezondheid vanuit een wijkbenadering waarin het collectieve bewonersperspectief van belang is en niet enkel het individuele belang.
MULTIFILE
