Theorieën die betrekking hebben op de kwaliteit van producten, processen, systemen en organisaties (systeemtechnische aspecten) geven geen of onvoldoende antwoord op vragen en problemen die betrekking hebben op de rol van de ‘factor mens’ in kwaliteitsmanagement. Omdat daar wel behoefte aan is, zijn de afgelopen jaren nieuwe theorieën ontwikkeld die wel oplossingsstrategieën bieden. Dit zijn kwaliteitsparadigma’s (beheersing en betrokkenheid), kwaliteitsscholen (empirische, normatieve en reflectieve school) en de drie kwaliteitsdimensies (professionele, organisatorische en relationele kwaliteit). In alle drie concepten zijn systeemtechnische (object/proces/norm) en sociaaldynamische (mens) aspecten gecombineerd. Betrokkenheid, reflectieve school en relationele kwaliteit zullen bepalend zijn voor het toekomstige kwaliteitsmanagement waarin de human factor een steeds belangrijker plaats gaat innemen.
De diversiteit en pluriformiteit binnen schoolteams is over het algemeen klein. En dan heb ik het niet zozeer over culturele of sexe verschillen, maar over pluriformiteit in taken, rollen en expertises, over het erkennen van die pluriformiteit als verrijking van een school, en over het benutten daarvan.Dat het niet vanzelfsprekend is, kom niet omdat leraren en schoolleiders dat niet willen, maar omdat structuren en mentale modellen rond het beroep van leraren ze vaak in de weg zitten. Als scholen, schoolleiders en leraren echt het stimuleren van ontwikkeling en het erkennen van verschillen ook willen toepassen op het niveau van leraren, dan is daar heel bewust aandacht voor nodig, want dat gaat niet vanzelf.In dit hoofdstuk wil ik eerst stilstaan bij de culturen en mentale modellen die ons in de weg zitten om vervolgens te schetsen welke mogelijkheden er eigenlijk zijn voor ontwikkeling van leraren en voor het erkennen van verschillen tussen leraren. Tenslotte ga ik in op wat dat vraagt van leraren en schoolleiders en -bestuurders.
Deze bijdrage aan "Smart Humanity" (red. W. Bronsgeest en S. de Waart 2020) schetst een beeld van modellen die richting geven aan processen, organisatorische inrichting, en informatievoorziening. AI-toepassingen worden hierbij gezien als onderdeel van de informatievoorziening.
