In deze adviestekst heeft het Algemeen Secretariaat van de Taalunie de uitdagingen in kaart gebracht die gepaard gaan met de doorstroom van nieuwkomersleerlingen naar het vervolgonderwijs. Er worden zes aanbevelingen gedaan voor een kwalitatieve doorstroom en verdere begeleiding van nieuwkomersleerlingen. De tekst kwam tot stand in samenwerking met een groep van Vlaamse en Nederlandse experts en werd gevoed door ervaringen uit diverse schoolbezoeken en interviews in Nederland en Vlaanderen.
DOCUMENT
Het Nederlandse schoolsysteem is voor velen nog altijd een emancipatiemachine. Een groep die maximaal van deze waarde wil kunnen profiteren, zijn nieuwkomers. Het systeem werkt echter niet altijd mee; ons onderwijssysteem is maar matig ingericht op het opnemen van kinderen die op latere leeftijd naar Nederland komen. Wat kunnen schoolleiders en bestuurders doen om nieuwkomersleerlingen te laten doorstromen op een manier die recht doet aan hun capaciteiten? En specifieker: hoe kunnen internationale schakelklassen en het voortgezet onderwijs optimaal aansluiten om ook voor nieuwkomersleerlingen gelijke kansen te creëren? In dit artikel benoemen we een aantal mogelijkheden.
DOCUMENT
Nieuwkomerskinderen worden zelden betrokken bij het vormgeven van hun onderwijs, ook niet als het over zaken gaat die voor henzelf van belang zijn, zoals het inzetten van hun thuistaal bij het leren. Deze handreiking is gebaseerd op gesprekken met drie Syrische kinderen in het primair nieuwkomersonderwijs en observaties van hun gedrag tijdens formeel leren in de klas en informeel leren bij een museumbezoek. De gesprekken en observaties zijn (uit)gevoerd door een onderzoeker van Syrische afkomst en tevens de eerste auteur van deze handreiking. Ze kent de cultuur en taal van de kinderen door en door, en gebruikte deze kennis in haar interpretaties. De gesprekken over de thuistaal zijn dan ook in de thuistaal gevoerd. Wij presenteren deze handreiking als een denkkader om jou als onderwijsprofessional te helpen reflecteren op je eigen praktijk en om je inzicht te geven in normen, waarden en gedragscodes uit verschillende culturen. Hiermee hopen wij bij te dragen aan het verminderen en voorkomen van misverstanden tussen leerkrachten en ouders, én tussen leerkrachten en leerlingen. Tot slot presenteren wij suggesties van de participerende nieuwkomerskinderen over het gebruik van de thuistaal in het Nederlandse onderwijs.
LINK
Samenwerking tussen leraren en ouders ondersteunt de ontwikkeling van kinderen. Leraren zetten daarom in op educatief partnerschap. Samenwerking met ouders in het nieuwkomersonderwijs brengt echter specifieke uitdagingen met zich mee, zoals verschillen in talen, schoolsystemen en rolpercepties. Dit project onderzoekt hoe educatief partnerschap er in die praktijk uitziet.
Leerlingen brengen vele talen de school in, hoe sluit je daar goed op aan? Dat vergt samenwerking tussen diverse professionals en schoolvormen. Bijvoorbeeld omdat schoolse taalvaardigheid een jarenlange begeleiding vergt en taalsteun door alle vakken heen nodig is. Steeds meer scholen staan daarbij open voor functionele inzet van meer (moeder-)talen, bijvoorbeeld voor nieuwkomers. Daarmee voelen meer leerlingen zich thuis, zonder dat het leren van een tweede of derde taal gehinderd wordt. Maar is het altijd wijs?
