© 2025 SURF
Een lespakket ontwikkeld voor leerlingen op de middelbare school. Hierin krijgen ze in een aantal weken tijd uitleg over wat klimaatverandering en -adaptatie betekent en gaan ze er via verschillende opdrachten zelf mee aan de slag
Het is al vaker gezegd: een crisis kan een bron zijn van innovatie. Hoewel demografische ontwikkelingen al decennia lang wijzen in de richting van een onbetaalbaar zorgstelsel, bood de financiële crisis de argumenten om daadwerkelijk hervormingen door te voeren. De ideologische onderbouwing werd geformuleerd als het streven naar een participatiesamenleving waarin iedereen mee doet en waarin zorg voor elkaar een wezenlijke waarde is.
De volksgezondheid is het belangrijkste doel van de riolering. Door de afvoer en zuivering van ons afvalwater is de sterfte aan infectieziektes en epidemieën, zoals cholera, dysenterie en andere dodelijke infectieziekten, verleden tijd geworden. Om dat zo te houden dienen we de mogelijke risico's te kennen, nieuwe (inter)nationale ontwikkelingen als 'van groen naar grijs' kritisch te bekijken en indien nodig ons waterbeheer en ons gedrag aan te passen.
IMAGE
Nowadays, Nature-Based Solutions (NBSs) are developing as innovative multifunctional tools to maximize urban ecosystem services such as storm water preservation, reduction of runoff and flood protection, groundwater pollution prevention, biodiversity enhancement, and microclimate control. Gdańsk is one of the first Polish cities to widely introduce rain gardens (one example of an NBS) in different areas such as parks, city center, main crossroads, and car parks. They involve different technical innovations individually tailored to local architecture, including historic buildings and spaces. Gdańskie Wody, which is responsible for storm water management in the city, adopted a pioneering strategy and started the construction of the first rain garden in 2018. Currently, there are a dozen rain gardens in the city, and this organisation's policy stipulates the construction of NBSs in new housing estates without building rainwater drainage.Various types of rain gardens can be created depending on location characteristics such as geo-hydrology, as well as local conditions and needs. Furthermore, each of them might be equipped with specific technical solutions to improve the rain garden's function – for example, an oil separator or setter can be included to absorb the initial, most polluted runoff. During winter, the large amount of sodium chloride usually used to grit the roads may pose the greatest threat to biodiversity and plants. These installations have been included in a large rain garden in Gdańsk, located in the central reservation of the main streets in the city center.This work presents various technical considerations and their impact on ecosystem functions, and the urban circularity challenges provided by rain gardens operating in different technologies and surroundings. The precipitation quantity and the following infiltration rate were estimated by installing pressure transducers. Furthermore, mitigation of the urban heat island was analysed based on remote sensing images.
Kunnen wadi’s en raingardens overal? Hoe regel je het beheer? Wat is de ecologische waarde van een wadi of raingarden? Hoe overtuig ik de gemeente? In sneltreinvaart toont Floris Boogaard (Hanzehogeschool Groningen en Deltares) honderden inspirerende voorbeelden. Hij geeft daarmee antwoord op de meest gestelde vragen over wadi’s en raingardens: het kan (bijna) overal en de woonomgeving wordt er leefbaarder van.
LINK
AANLEIDING - Gemeenten en waterschappen hebben de taak om te zorgen voor een klimaatbestendige inrichting van de gebouwde omgeving om schade door hevige neerslag, hitte en droogte zoveel mogelijk te voorkomen. Om die reden zijn en worden zogenaamde groenblauwe oplossingen aangelegd, zoalsinfiltrerende stadsparken, wadi's en raingardens. Er zijn echter veel vragen over het functioneren en de risico’s van deze maatregelen. Inzicht in de kansen en risico’s ontbreekt om het adequaat lange termijn functioneren van groenblauwe oplossingen te garanderen. DOELEN - Professionals van gemeenten en waterschappen hebben behoefte aan meer inzicht in groenblauwe oplossingen, zoals: 1. kansen en risico’s 2. kennis over het lange termijn functioneren; 3. interdisciplinaire samenwerking van organisaties binnen de disciplines water, bodem en groen en 4. actuele richtlijnen voor ontwerp, aanleg en beheer. Op basis hiervan is de volgende onderzoeksvraag geformuleerd voor dit onderzoek: wat zijn de kansen en risico’s bij het lange termijn functioneren van groenblauwe klimaatadaptieve oplossingen?AANPAK - Om dit te onderzoeken hebben we op meer dan zestig locaties metingen gedaan naar het functioneren van groenblauwe oplossingen. Om te voorkomen dat appels met peren werden vergeleken is daarin de focus aangebracht op de wadi als de meest populaire en langst lopende groenblauwe oplossing in Nederland. Deze werden onderzocht op hydraulisch en milieutechnisch functioneren, maar ook op eigenschappen, beleving door omwonenden en beplanting. In zogenaamde ClimateCafés werden verschillende onderzoekinstrumenten en -methodes samen met studenten, onderzoekers en professionals toegepast. De data die daarin werd opgehaald wordt vertaald naar praktische richtlijnen, gevoed met ervaringen en lessen uit interviews met professionals van publieke en private partijen (met verschillende disciplines als water, bodem, groen en stedenbouw).SAMENWERKING - Het consortium dat aan dit onderzoek werkte bestond uit een multidisciplinaire samenwerking tussen hogescholen, gemeenten, waterschappen en provincies met diverse organisaties en bedrijven vanuit het hele land. Het consortium is ontstaan uit het Lectorenplatform Delta en Water en verstevigt de strategische samenwerking tussen praktijk professionals, onderzoek en onderwijs.UITKOMSTEN - In dit onderzoek is naar een aantal eindproducten toegewerkt. Allereerst een open source database op over groenblauwe oplossingen voor inspiratie en onderzoek: Climatescan. Hierin zijn voor alle groenblauwe oplossingen die onderdeel waren van dit onderzoek de belangrijkste eigenschappen en meetresultaten gedeeld ter terugkoppeling aan de praktijk. Ten tweede een opensource database met alle onderzochte locaties en de belangrijkste analyses. Tot slot is naar een inspiratieboek toegewerkt met illustraties van goede en slechte voorbeelden uit de praktijk.
Onderzoek in Arnhem leert dat de infiltratiecapaciteiten van doorlatende verharding en regenwatertuinen voldoende is om forse buien te verwerken maar verschillen in tijd en ruimte. Bij goed ontwerp, aanleg en beheer kunnen deze regenwatervoorzieningen een goede bijdrage leveren aan het vasthouden, bergen en afvoeren van regenwater in het stedelijk gebied.
LINK
Natuurvriendelijke wadi’s, regenwatertuinen en infiltrerende verhardingen zijn in trek bij gemeenten en waterschappen die zich bezighouden met klimaatbestendig maken van steden, wijken en dorpen. Dat blijkt uit de Top 21 die is samengesteld op basis van de clicks van bezoekers van de website Climatescan.nl. Verdwenen uit de top 10: waterpleinen en holle rotondes.
LINK
