Een op de vijf huishoudens heeft risicovolle of problematische schulden1. Voor een deel van deze huishoudens geldt dat ze geen idee hebben hoe ze de omstandigheden die ze tegenkomen moeten aanpakken. Ze maken daarbij keuzen die hen eerder verder in de problemen helpen dan weer op de rit (zie ook de werkwijzer ‘impact, hoe beïnvloeden schulden het gedrag van mensen’). Schuldenproblematiek beïnvloedt tal van levensdomeinen. Mensen met schulden zijn vaker ziek, maken gemiddeld genomen langer gebruik van een uitkering en de opvoeding van kinderen komt vaak ook onder druk te staan. De problemen op de andere levensdomeinen kunnen deze huishoudens in contact brengen met professionals voor wie de aanpak van schuldenproblematiek niet behoort tot hun core business. Denk in dat kader aan jobcoaches, arbo-artsen, reclasseringswerkers, jeugdhulpverlening en vele anderen. Vanuit hun betrokkenheid bij andere levensdomeinen hebben voornoemde professionals behoefte aan praktische kennis die meer of minder diepgaand is. Om hen daarin te voorzien is deze vierde werkwijzer geschreven
Bijna één op de vijf Nederlandse huishoudens heeft problematische schulden of een risico daarop (Westhof, De Ruig & Kerckhaert 2015). Het aantal huishoudens met financiële problemen is sinds het begin van de economische crisis steeds verder gegroeid. In 2017 lijkt deze groei te stoppen. Maar doordat actuele en betrouwbare cijfers over alle schulden tezamen ontbreken, kunnen geen harde uitspraken gedaan worden over het aantal huishoudens dat op dit moment in de schulden zit. Het lijkt erop dat het aantal huishoudens met financiële problematiek niet meer stijgt (BKR 2017; NVVK 2017), maar het is nog te vroeg om echt een trendbreuk te kunnen constateren. Duidelijk is dat de problematiek nog steeds zeer actueel is en vele Nederlanders direct en indirect treft.
Overheden en huishoudens steken zich massaal in de schulden. Ruim 2 miljoen huishoudens hebben een betalingsachterstand. Het aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening verdubbelde vorig jaar sinds het begin van de crisis tot 89.000. Steeds meer mensen komen er niet meer uit. We zijn gewend door een financiële bril naar schulden te kijken en zien dan: de 3-procentsnorm, het toepassen van renteregels, de protocollen van de schuldhulpverlening. De schuldproblematiek is er niet minder om geworden en aan de diepere oorzaken gebeurt zo weinig. Zijn er ook andere manieren te bedenken om met schulden om te gaan dan aflossen, boetes en schuldsanering? Wat zien we als we door een morele bril kijken? Hoe haalbaar is kwijtschelding? Hoe kunnen schuldenaren met een digitaal platform weer greep op hun leven krijgen? En waarom is meer gelijkwaardigheid tussen schuldenaar en schuldeiser geen illusie?
LINK
