Sinds jaar en dag wordt in de orthopedische technologie voor het nemen van de “maat”, gebruik gemaakt van gipszwachtels. Het toepassen van “grepen” die in het gips de juiste afsteunplaatsen kunnen accentueren in de koker voor een prothese, of de gewenste correcties voor de schoenleest kunnen vastleggen bij bijvoorbeeld een voet in spitsstand, is een sinds jaar en dag toegepaste techniek. Het gevoel van de OT-er speelt hierbij een belangrijke rol. Immers de druk die met de “eigen” handen wordt uitgeoefend op het uithardende gips geeft via het gevoel, dus tactiel, terug wat je als OT-er doet (Holtkamp 2000, 2010). Deze vorm van feedback is een uitermate unieke en tegelijkertijd ook zeer belangrijke in het vastleggen van de geometrische vorm van het hulpmiddel. Meerdere doelstellingen moeten tijdens dit vastleggen tegelijkertijd worden bereikt, zoals het vastleggen van de pasvorm maar ook de plaats, richting en mate van correctie die gewenst is.
Wie goed kijkt ziet in Amsterdamse wijken een web van laagdrempelige activiteiten,voorzieningen en ontmoetingsruimten. Denk bijvoorbeeld aan wandelclubs, culturele voorzieningen, sportgelegenheden, buurtbarbecues, bibliotheken en Huizen van de Wijk. De gemeente Amsterdam wil stimuleren dat deze wijkgerichte voorzieningen en activiteiten samen door bewoners, vrijwilligers en professionals in de ‘sociale basis’ worden opgezet en onderhouden. Met name laagdrempelige activiteiten en diensten in wijken die het gevoel van onderlinge verbondenheid en betrokkenheid tussen bewoners versterken, komen in aanmerking voor subsidie van de gemeente. Verbondenheid en betrokkenheid tussen bewoners gelden daarbij als een belangrijk doel in zichzelf, maar ook bijvoorbeeld als voorwaarde voor ‘samenredzaamheid’ (collectieve vormen van informele ondersteuning).
De quickscan ‘Bouwen aan een thuis’ die in opdracht van de U161 is uitgevoerd door het Kenniscentrum Sociale Innovatie (KSI) van Hogeschool Utrecht (HU) in samenwerking met Movisie. Doel van deze quickscan was om bij een aantal projecten geleerde lessen op te halen ter ondersteuning van de ontwikkeling waarbij mensen uit beschermd wonen en maatschappelijke opvangvoorzieningen doorstromen naar een eigen huis in de wijk.
Aanleiding Er zijn in ons land ruim 65.000 verpleeghuisbewoners, die in verpleeghuizen goede zorg en onderdak ontvangen. Het thuisgevoel van deze bewoners hangt af van factoren als autonomie, afhankelijkheid en geborgenheid. Maar goede zorg en een echt thuisgevoel staan soms op gespannen voet met elkaar. Zorgprofessionals en bestuurders van verpleeghuizen geven aan dat de grote uitdaging van de huidige verpleeghuiszorg bestaat uit het anticiperen op andere bewoners met zwaardere zorgvragen en andere ideeën over de kwaliteit van leven in verpleeghuizen. Doelstelling De onderzoeksvraag in dit project luidt: hoe kunnen ouderen die intensieve zorg ontvangen in bestaande verpleeghuizen een optimaal thuisgevoel ervaren? Het doel van dit project is enerzijds om een breed gedragen verandering in de 'thuisbeleving' teweeg te brengen binnen bestaande (deel)locaties van verschillende verpleeghuizen. Anderzijds beoogt het project daaruit kennis en onderwijs te genereren voor toekomstige generaties professionals die werkzaam zijn in verpleeghuizen. Het onderzoek zal worden uitgevoerd in de vorm van informatieve sessies en workshopsessies. Beoogde resultaten Het resultaat van dit project bestaat uit trainingsinstrumenten voor primaire scholing en nascholing: o.a. een werkboek en uitgewerkte scenario's, een 3D-demoruimte, een LEGO toolbox en een meetinstrument voor evaluatie van het thuisgevoel. Studenten profiteren door deelname aan de workshops en doordat de resultaten tevens zullen worden vertaald naar onderwijsmateriaal waarin concrete handvatten staan voor (fysieke en sociale) transities in een verpleeghuissetting. Hierin staat persoonsgericht werken (concreet uitgewerkt) centraal. Doordat meerdere verpleeghuisinstellingen deelnemen, kunnen do's en don'ts als basis dienen en worden gebruikt voor directe kennisuitwisseling tussen de instellingen onderling. Verdere kennisdeling vindt plaats via wetenschappelijke artikelen, een website en een symposium.
Vraag aan een zaal met mensen wie een naaste heeft die in het verpleeghuis woont en vele handen gaan omhoog. Vraag je vervolgens wie het een fijne plek vindt om op bezoek te gaan, dan gaan ze naar beneden. Het verpleeghuis heeft geen positief imago in onze maatschappij. Het is een plek waar je vooral niet terecht wilt komen. Dit, terwijl er tienduizenden mensen in Nederland op verpleeghuiszorg aangewezen zijn. Zij doen hun best om ook dat laatste stukje van hun leven betekenis te geven in een omgeving die niet altijd op hun wensen is afgestemd. Wij willen laten zien dat het verpleeghuis wél een plek kan zijn waar het fijn wonen en werken is. Een plek waar je gezien mag worden en mensen graag langs komen. Hoe je dit kunt bereiken, is door een multidisciplinair team onderzocht in het RAAK-publiek project Het verpleeghuis van de toekomst is een thuis. Door middel van een literatuuronderzoek en een grootschalige veldstudie is het fenomeen thuisgevoel in een verpleeghuis nader bestudeerd. Aan dit onderzoek hebben vier verpleeghuizen (BrabantZorg, Vitalis WoonZorgGroep, Savant Zorg, en Archipel ZorgGroep) meegewerkt, waar 78 bewoners, medewerkers en familieleden zijn geïnterviewd. Omdat de woonomgeving van mensen vaak als vanzelfsprekend wordt gezien, hebben we mensen eerst fototoestelletjes gegeven, waarmee foto’s zijn gemaakt van wat eenieder opviel. Mensen, situaties, objecten, die hen een thuisgevoel gaven (of juist niet) zijn vastgelegd. Daarna zijn we in gesprek gegaan. Zo spraken mensen over de foto’s van familieleden aan de wand, maar ook over samen eten en doen wat je graag wilt doen. Het onderzoek heeft geresulteerd in twee modellen die inzicht gevent in de belevingswereld van bewoners in een verpleeghuis. Daarnaast zijn de resultaten vertaald naar een lespakket voor mbo, hbo en het werkveld in de vorm van een werkboek met 35 werkvormen. Om de resultaten tastbaar te maken, is bij partner Vitalis WoonZorgGroep een thuisgevoelappartement ingericht (zie afbeelding pagina 5), waar mensen kunnen zien hoe het anders kan!
