Deze publicatie maakt deel uit van het RAAK project Who Knows?! De inzet van ervaringsdeskundigheid in de beroepspraktijk van geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke opvang.
In de uitnodiging voor deze les wordt de vraag opgeworpen wat kwartiermaken betekent voor de opleiding tot sociale professional in tijden van materiële en morele onzekerheid. Zygmunt Bauman (2011) spreekt over vloeibare tijden waarin zowel instituties als het individuele leven vloeibaar, dat wil zeggen onzeker zijn. Dat leidt tot enerzijds desintegratie van het sociale leven en een teloorgang van bestaande instituties van collectief handelen. Van de mens wordt gevraagd flexibel te zijn en zich aan te passen aan de snelheid waarmee het bestaande vervloeit. Daarmee creëren deze vloeibare tijden hun eigen vreemdelingen; hun eigen harde grenzen tussen binnenstaanders en buitenstaanders (Schinkel, 2011). In het slothoofdstuk Utopia in een tijd van onzekerheid geeft Bauman ons als het ware de opdracht mee om te identificeren wie en wat die harde grenzen doen voortbestaan en om ruimte te geven aan tegenkrachten: de vreemdelingen en buitenstaanders en hun bondgenoten. Om hen te helpen om de druk om te aanvaarden zoals het is, te weerstaan. Na een persoonlijke inleiding introduceer ik in het navolgende kwartiermaken als een praktijk waarin wordt geprobeerd maatschappelijke contexten van bedoelde en onbedoelde uitsluiting te beïnvloeden. Voor het werken aan gastvrijheid voor vreemdheid zijn filosofische reflecties behulpzaam gebleken. Dat laat ik zien in het tweede hoofdstuk. Het derde hoofdstuk geeft weer hoe ik aankijk tegen onderzoek en welke thema’s ik bij de kop wil vatten. In het vierde hoofdstuk besluit ik met de opdracht die ik zie voor het onderwijs in deze vloeibare tijden. Tussendoor komt een drietal kwartiermakers aan bod.
This article describes a European project which was aimed at improving the situation of persons with psychiatric or learning disabilities with regard to social participation and citizenship. The project took place in three countries (Estonia, Hungary and the Netherlands) and four cities (Tallinn, Budapest, Amersfoort and Maastricht). The project included research and actions at the policy level, the organizational level and the practice level. At the policy level, the framework of the United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities (United Nations, 2006) and the European Disability Strategy (European Commission, 2010) were used to look at national and local policies, at the reality of the lives of those with disabilities and at the support that professional services offer with regard to participation and inclusion. The project generated a number of insights, recommendations and methods by which to improve the quality of services and increase the number of opportunities for community engagement. In this article, we present some of the lessons learned from the meta-analysis. Although the circumstances in each country are quite different with regard to policy, culture and service systems, it is remarkable that people with disabilities face many of the same problems. The study shows that in all three countries, access to services could be improved. Barriers include bureaucratic procedures and a lack of services. The research identified that in every country and city there are considerable barriers regarding equal participation in the field of housing, work and leisure activities. In addition to financial barriers, there are the barriers of stigma and self-stigmatization. Marginalization keeps people in an unequal position and hinders their recovery and participation. In all countries, professionals need to develop a stronger focus on supporting the participation of their clients in public life and in the development of different roles pertaining to citizenship
