Liefde is op alle leeftijden aan veranderingen onderhevig. Mensen ontwikkelen zich, hun wensen, behoeften en verlangens veranderen. Maar wat voor impact heeft een allesomvattende crisis op de liefde? In dit artikel gaan Merel van Schravendijk en collega’s in op de ervaringen van naasten van ouderen met dementie tijdens de coronamaatregelen. Aan de hand van drie exemplarische casussen laten ze zien hoe de maatregelen een gevonden balans aantast en de kostbare, beperkte, tijd die hun liefde gegeven is, verstoort.
MULTIFILE
Cliëntgecentreerde zorg vormt binnen de Nederlandse gezondheidszorg een belangrijk thema, dat in de praktijk niet eenvoudig uit te voeren blijkt. Ook het multidisciplinaire pijnteam van Adelante te Hoensbroek wil cliëntgecentreerde zorg verder vorm geven in de dagelijkse praktijk. Bij cliëntgecentreerde zorg bepalen niet de zorgverlener en het beschikbare aanbod de inhoud van de zorg, maar wordt in samenspraak met de cliënt gekeken naar wat de cliënt in zijn situatie en met zijn mogelijkheden nodig heeft. Uit onderzoek in de thuiszorg is naar voren gekomen dat de professionals voor cliëntgecentreerde zorg over een aantal specifieke competenties moeten beschikken, namelijk het zorgproces uitvoeren in dialoog, bevorderen cliëntparticipatie en omgaan met spanningsvelden. Bij de competentie ‘Zorgproces in dialoog’ is samenwerking met de cliënt en gezamenlijke besluitvorming van belang; bij het ‘Bevorderen van cliëntparticipatie’ ondersteunt en motiveert de zorgverlener de cliënt om deel te nemen aan het zorgproces en bij het ‘Omgaan met spanningsvelden’, ten slotte, kan de professional omgaan met organisatorische en persoonlijke grenzen en met ethische dilemma’s.
In dit rapport ziet en leest u wat er in vierenhalf jaar in vier leernetwerken van verschillende zorgorganisaties in Noord-Nederland in het project ‘LeerSaam Noord, samen werken, samen leren’ is gedaan om persoonsgerichte zorg te bevorderen en te versterken. In deze rapportage kunt u zich in hoofdstuk 1 oriënteren op het project via een algemene beschrijving en overzicht van het project. Vervolgens komen in de hoofdstukken 2 en 3 de onderzoeksbevindingen aan bod vanuit een review en de 4 verrichtte deelstudies. In hoofdstuk 4 zijn de verschillende evaluatieve onderdelen van het projectproces beschreven, in hoofdstuk 5 vindt u de beschrijving van de toolbox en tot slot geeft hoofdstuk 6 de conclusie en praktische aanbevelingen en geleerde lessen. In elk hoofdstuk vindt u onder het kopje ‘meer weten en lezen’ links naar relevante documenten, onderzoeksverslagen en publicaties aan. Daar waar publicaties onder review zijn, staat dit eveneens aangegeven. Deze worden bij daadwerkelijke publicatie alsnog toegevoegd. In de tekst staan, daar waar relevant, ook directe links naar websites of verwijzingen naar informatie in de rapportage.
Verschillen in positie, status en communicatievaardigheden kunnen goede samenwerking in de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking in de weg staan. Hoe kan een gelijkwaardige samenwerking tot stand komen in de driehoek van cliënten, professionals en belangrijke mensen uit het netwerk van de cliënt? Doel Het project beoogt de communicatie en samenwerking tussen naasten, cliënten met een verstandelijke beperking en hun ondersteuners te verbeteren. Relevantie en impact Het project ontwikkelt concrete methoden en hulpmiddelen die bijdragen aan dialoog, gedeelde besluitvorming en de vormgeving van persoonlijke toekomstplannen en ondersteuningsplannen. Deze kennis kan zowel in het onderwijs als de beroepspraktijk gebruikt worden. (Beoogde) resultaten Een set van dialogische communicatie- en overlegvormen passend bij de principes van transdisciplinaire samenwerking, om zo de kwaliteit van de zorgrelaties te verbeteren. Hierbij wordt ook gekeken naar ICT-applicaties die hierbij ondersteunend kunnen zijn. Het verfijnen van de methodiek van Steunend Relationeel Handelen en de methode van persoonlijke toekomst- en ondersteuningsplanning zodat deze gebruikt kan worden als een middel voor co-creatie van zorg en ondersteuning, gericht op kwaliteit van (samen)leven. Een training die implementatie van beide producten in onderwijs en praktijk ondersteunt. Prototypes Hoe kunnen mensen met een verstandelijke beperking, naasten die belangrijk voor hen zijn en hun begeleiders beter samenwerken en communiceren? Op 29 september '22 hebben deelnemers van het ZonMw project ‘Inclusieve samenwerking in de zorg rondom mensen met een verstandelijke beperking’ prototypes van tools gepresenteerd die bijdragen aan deze vraag. De vier tools zijn door de deelnemers het afgelopen jaar bedacht en ontwikkeld in zogenaamde ontwikkelwerkplaatsen. Binnen twee ontwikkelwerkplaatsen in Utrecht en Amsterdam werkten mensen met een verstandelijke beperking, naasten en begeleiders met ondersteuning van een ontwerper en docentonderzoekers van de Hogeschool Utrecht aan hulpmiddelen die de samenwerking ondersteunen. De 29e was een eerste testronde. Nu gaan deelnemers met de prototypes de praktijk én het onderwijs in om de tools te testen. Ben je benieuwd naar de prototypes van de tools? Bekijk dan het filmpje van Rosa de Vries, betrokken ontwerper van het lectoraat co-design. Voor meer toelichting en mogelijkheden voor toepassing kun je de conceptbeschrijvingen downloaden. Looptijd 15 december 2020 - 15 juni 2023 Aanpak In 2021 en 2022 zal in twee zogenaamde ontwikkelwerkplaatsen (in Utrecht/Baarn en in Amsterdam) gewerkt worden aan het ontwerpen en uitproberen van werkvormen die bijdragen aan goede communicatie en samenwerking. Een ontwikkelwerkplaats bestaat uit 10 tot 15 mensen, die samen alle actoren en perspectieven vertegenwoordigen. Downloads en links
Adequate gezondheidsvaardigheden van ouders zijn onontbeerlijk voor gezonde groei en ontwikkeling van hun kind en de basis voor stevig ouderschap. Bijna een derde (29%) van de Nederlandse bevolking heeft echter beperkte gezondheidsvaardigheden. Zij hebben moeite met begrijpen en toepassen van informatie van zorgverleners en regie voeren over hun gezondheid. Dit heeft negatieve invloed op gezondheidsgedrag van ouders in de zorg voor de gezondheid van henzelf en hun kinderen. Beperkte gezondheidsvaardigheden zijn complex en lastig te veranderen. Afstemmen van zorgverleners op beperkte gezondheidsvaardigheden is hierin een eerste stap. Verloskundigen en kraamverzorgenden willen beperkte gezondheidsvaardigheden beter herkennen. Tegelijk willen ze aansluitend op elkaar, optimaal afstemmen op beperkte gezondheidsvaardigheden van ouders. Onderzoeksvraag Hoe kunnen geboortezorgverleners effectief worden toegerust met bruikbare werkwijzen voor optimale afstemming op ouders met beperkte gezondheidsvaardigheden? Doelen 1. Breed gedragen en bruikbare gesprekstool om beperkte gezondheidsvaardigheden bij ouders te herkennen: de CHAT-geboortezorg. 2. Ontwerp van werkwijzen voor 3 domeinen die relevant zijn voor afstemmen van geboortezorg op beperkte gezondheidsvaardigheden van ouders: ondersteunende zorgrelaties, bevorderen van ondersteunende persoonlijke relaties van ouders en afstemmen door communicatie-op-maat. 3. Op bruikbaarheid en draagvlak getoetste en doorontwikkelde werkwijzen voor afstemming op beperkte gezondheidsvaardigheden. 4. Duurzame doorwerking en disseminatie van project- en onderzoeksresultaten in de beroepspraktijk, onderwijs en onderzoek. Met extra aandacht voor verbinding met jeugdgezondheidszorg en huisartsgeneeskunde om continuïteit van zorg na de perinatale periode te bevorderen. Methoden • Participatief Actie Onderzoek om werkwijzen te ontwikkelen in co-creatie met ouders en zorgverleners. • Most Significant Change, QQ-10 en MIDI-vragenlijsten voor kwalitatieve en kwantitatieve evaluatie- en effectmetingen. Resultaat Een interprofessioneel pakket werkwijzen voor geboortezorgverleners dat bestaat uit een breed geëvalueerde gesprekstool om beperkte gezondheidsvaardigheden bij ouders te herkennen en uit werkwijzen om de zorgverlening op hen af te stemmen binnen de domeinen (1) ondersteunende relatie met zorgverleners, (2) ondersteunende persoonlijke relaties en (3) informatievoorziening.
