Een kijkje bij een leernetwerk | Reportage

Samen sta je sterker. Dat blijkt wel uit deze bijzonde learning community in Hilversum, waarin verschillende partijen zoals onderwijs, onderzoek, bedrijfsleven en overheid de verbinding zoeken en samen sparren over maatschappelijke vraagstukken. Uit deze mooie samenwerking vloeien praktische oplossingen voort. Een voorbeeld van zo'n leergemeenschap is het Leernetwerk GEZOND&WEL, een initiatief van de Hogeschool Utrecht (HU), samen met zorg- en welzijnsorganisaties en de gemeente. Een reportage.

Het Leernetwerk GEZOND&WEL bereidt studenten beter voor op een baan in hun toekomstige vakgebied. Daarnaast is het voor een praktijkpartner waardevol, vanwege de creatieve en frisse blik op belangrijke thema's, bijvoorbeeld eenzaamheid onder ouderen. Een kijkje in de keuken bij een leernetwerk: welke nieuwe inzichten ontstaan hier? En wat kan er nog verbeteren?

Bruisende en inspirerende omgeving

In een activiteitenruimte van Wijkcentrum St. Joseph in Hilversum bruist het van ideeën en inspiratie. Ruim tien deelnemers zitten er met elkaar om de tafel en bespreken verschillende thema's. Dat doen ze in het Leernetwerk GEZOND&WEL. Leden hiervan zijn: tweede- én vierdejaarsstudenten van de opleidingen verpleegkunde, social work en huidtherapie; twee opbouwwerkers, zorgprofessionals die ondersteunen bij het verbeteren van het woon- en leefklimaat; een wijkregisseur van de gemeente; twee docenten van de HU.

Studenten zijn met uiteenlopende zaken bezig, zoals een eigen onderzoek of een stage. Deelnemen aan dit leernetwerk is voor hen waardevol, want het is dé plek waar theorie en praktijk samenkomen. Zij leren er van professionals en krijgen alvast een realistische inkijk in het werkveld. Er is alle ruimte voor vragen en om te sparren met zowel praktijkpartner als docent.

Nieuwe inzichten

Een goed voorbeeld hiervan is Guido, vierdejaarsstudent social work. Hij kreeg nieuwe inzichten dankzij het leernetwerk en de (zorg)professionals die hij er sprak. Hij vertelt: “We hebben het hier over vraagstukken uit de wijk; zo leer je waar het écht om gaat. Op de opleiding gaat het veel over methoden, maar hier krijg je feeling met de maatschappij en de problematiek in de wijken. Op die manier heb je ook een beter idee van hoe je baan eruitziet later.”

Hij kwam er in het leernetwerk achter dat hij problemen niet alleen kan oplossen. “We hebben elkaar nodig. Ik kan iets signaleren, maar moet vervolgens schakelen met anderen partijen. Voorbeelden zijn de opbouwwerkers of de wijkregisseur.” Bijkomende les: “We denken allemaal vanuit onze eigen functie, ons eigen belang en dus ons eigen perspectief. Het is goed om ook vanuit een ander te leren redeneren, want alleen dan kun je op de beste manier samenwerken. Zo leren we elkaar verstaan.”

Verschillende perspectieven

Mirjam Gademan is docent, onderzoeker en trainer aan de HU en begeleidt het leernetwerk. Zij beaamt: “De studenten leren om breder te kijken, nieuwe perspectieven te begrijpen en samen te werken.” Dat geldt volgens haar niet alleen voor de functies van de praktijkpartners, maar óók voor andere HU-opleidingen. “Zo leren social workers dat ze heel anders naar een situatie kijken dan verpleegkundigen. Door dat van elkaar te weten, begrijpen ze ook waar ze elkaar aanvullen en wanneer ze elkaar het best kunnen inschakelen.”

Leren doorvragen

Levi is tweedejaarsstudent verpleegkunde. Hij kreeg van het leernetwerk praktische tips om meer door te vragen tijdens zijn stage in de wijkverpleging. Zo richtte hij zich meer op het bestrijden van eenzaamheid onder ouderen. “Vaak kwamen de gesprekken pas echt los na de medische handelingen, bijvoorbeeld bij het drinken van een kop koffie. Die tijd nam ik – en mocht ik nemen van mijn stageorganisatie.”

Hij noemt een voorbeeld: “Ik kwam erachter dat een cliënt al nachten niet sliep. Dat merkte ik in eerste instantie niet op, maar wel na doorvragen en in gesprek gaan. Het bleek dat de oorlog tussen Rusland en Oekraïne voor deze cliënt een trigger was voor nare herinneringen aan het eigen oorlogsverleden.”

Dankbaar gebruikmaken van het netwerk

Een netwerk opbouwen is in de zorg lastig, vertellen de studenten. Het kost veel tijd – en daaraan ontbreekt het bij zorgprofessionals. De agenda's zijn ontzettend vol en er is weinig of geen tijd voor het netwerken met studenten, dat desondanks enorm waardevol blijft.

Student Guido: “Omdat de opbouwwerkers Ronnie en Tukkie aan dit leernetwerk deelnemen, hebben we korte lijntjes. Zij hebben contact met bijvoorbeeld huisartsen, bij wie ze onze onderzoeksonderwerpen aankaarten. Of ze vertellen waarmee we überhaupt bezig zijn in het leernetwerk. Vaak hebben huisartsen daar ook iets aan én willen ze meewerken. Dankzij de opbouwwerkers komen we met de juiste mensen in contact.”

Waardevol

Annegreet van de Riet, wijkregisseur bij de gemeente Hilversum, prijst de frisse blik van de studenten. “Soms verzinnen wij iets wat voor ons logisch klinkt, bijvoorbeeld de naam van een loket. Dan blijkt dat die naam toch niet duidelijk genoeg is en niet wordt begrepen. Het leernetwerk is dus een goed klankbord en geeft waardevolle feedback. En het enthousiasme van de studenten is heel fijn.”

Opbouwwerker Tukkie vertelt: “De afgelopen vier à vijf jaren die wij al aan dit leernetwerk deelnamen, leverden ons veel op. Natuurlijk de inzichten en het samenwerken, maar ook zijn al drie studenten bij ons blijven hangen: ze zijn onze collega’s geworden.”

In een learning community – of leernetwerk, zoals het bij Hogeschool Utrecht heet – creëren deelnemers samen een leer- en onderzoeksomgeving met de focus op interprofessioneel samenwerken. Zo leren onderwijs, onderzoek en beroepspraktijk van elkaar: studenten, bedrijfsleven, zorg- en welzijnsinstellingen, organisaties en overheden, zoals gemeente en provincie. Geïnteresseerde deelnemers die een link hebben met het onderwerp sluiten aan per learning community.

Leernetwerk uitbreiden

Volgens HU-docent Mirjam Gademan kan dit leernetwerk nog veel verder uitgebreid worden. Het is nu nog gericht op de opleidingen rond zorg en welzijn, maar dat kan breder: “We komen erachter dat veiligheid ook een groot thema is binnen de zorg. Daarom zouden ook studenten van bijvoorbeeld de opleiding Integrale Veiligheidskunde kunnen aansluiten.”

Uiteindelijk is de wens: een praktijkvraagstuk neerleggen, studenten en praktijkpartners zoeken die daarbij willen aansluiten, en zo samen aan één concreet onderwerp werken. Mirjam: “Aan ons de taak om de vraagstukken in beeld te brengen en te bedenken welke studenten daarbij kunnen aansluiten. Er zijn zoveel mogelijkheden. Dit is nog maar het begin.”