Lectoraat Opvoeden en opleiden naar duurzaam en democratisch samenleven

Het lectoraat opvoeden en opleiden naar duurzaam en democratisch samenleven heeft als doel om het pedagogisch handelen -de wijze waarop leraren opvoeden en ontwikkeling begeleiden- van onderwijsprofessionals opnieuw op de kaart te zetten. Door het thema pedagogisch leiderschap onder de aandacht te brengen beoogt lector José Middendorp een hoopvolle toekomst te creeëren voor toekomstige generaties.

Het huidige onderwijs krijgt een steeds bredere opdracht met betrekking tot de ontwikkeling van kinderen, jongeren en studenten. De school wordt vaak gezien als ‘maatschappij in het klein’, als gemeenschap waarin kinderen, jongeren en studenten levenservaring opdoen en zich ontwikkelen tot kritisch denkend lid van een democratische samenleving. Het onderwijs is de laatste decennia echter te eenzijdig gefocust geraakt op de cognitieve ontwikkeling en het behalen van leerdoelen. Daarmee is de pedagogische rol van docenten onderbelicht. Onderwijs moet zich naast de algemene leerdoelen ook richten op ‘menszijn’, op vorming van de persoon, op het helpen van kinderen, jongeren en studenten om met zelfvertrouwen en veerkracht hun plek in de wereld te zoeken. Een ingewikkelde taak waarbij het lectoraat onderwijsprofessionals wil ondersteunen.

Ook in de lerarenopleidingen is het opnieuw doordenken van de pedagogische basis van het lerarenberoep nodig. Het lectoraat wil antwoord geven op de vraag wat pedagogische professionaliteit is. Waartoe voeden we op? In het onderwijs wordt daaraan de vraag gekoppeld: ‘waartoe onderwijzen we’? Beide vragen vormen het fundament van het lectoraat.

Tot slot richt het lectoraat zich op het professionele handelen van leidinggevenden en bestuurders in het onderwijs. De onderwijssector is steeds meer onderhevig geworden aan verantwoordings- en regeldruk. Vooral voor bestuurders en leidinggevenden heeft dit een directe invloed op hun handelen en keuzes en is de pedagogiek in veel situaties ondergeschikt geraakt. Leidinggevenden en bestuurders zouden een pedagogisch perspectief moeten kiezen om het pedagogisch handelen van de leraar te kunnen faciliteren. Met andere woorden: goed voorbeeld doet goed volgen.