© 2024 SURF
Snelheid is één van de belangrijkste basisrisicofactoren in het verkeer. Hoe sneller er gereden wordt in een auto hoe groter de kans op (zware) ongevallen en hoe hoger de uitstoot van emissies. Het rijhulpsysteem ISA, Intelligente Snelheid Assistent, is één van de technologische oplossingen die kan bijdragen aan het reduceren van de snelheid, met alle positieve gevolgen van dien. ISA kent verschillende verschijningsvormen, van informerend (via slimme technologie wordt de bestuurder geïnformeerd over de geldende maximumsnelheid) tot dwingend (de auto wordt fysiek beperkt om harder te rijden dan de maximumsnelheid). Het goed functioneren van ISA is echter afhankelijk van veel systemen; en die kunnen allemaal falen of incorrecte informatie doorgeven. Dit beïnvloedt de acceptatie van het systeem.
In project ACTI-I hebben wij op basis van interviews met proefpersonen die met het systeem hebben gereden en een uitgebreide literatuurstudie onderzocht welke impact technisch falen heeft op de acceptatie van ISA. Onze belangrijkste conclusie is dat de potentie van ISA voor het verhogen van de verkeersveiligheid groot is omdat het systeem, wanneer het goed functioneert, naar verwachting wel degelijk door een groot deel van de bestuurders zal worden gebruikt. Echter, de technische state-of-the-art is op dit moment niet ver genoeg gevorderd om deze potentie ook te verwerkelijken. Met name de digitale infrastructuren die nodig zijn voor kwalitatief goede data in het systeem zijn niet goed genoeg ontwikkelt en/of op elkaar afgestemd. De bestuurder merkt daar de nadelige en soms zelfs gevaarlijke gevolgen van tijdens het rijden, wat de adoptie van het systeem tegenwerkt. Op basis van de resultaten van ACTI-I stellen wij daarom dat zowel technologieontwikkelaars als beleidsmakers snel(ler) moeten handelen om met name de digitale infrastructuur op orde te krijgen. De fysieke infrastructuur zal daarbij ook moeten worden ‘geüpdatet’ om de integratie van camerabeelden in het systeem te optimaliseren.
3 VERLOOP VAN HET PROJECT
Snelheid is één van de belangrijkste basisrisicofactoren in het verkeer. Hoe sneller er gereden wordt in een auto hoe groter de kans op (zware) ongevallen2 en hoe hoger de uitstoot. Veel verkeersveiligheidsbeleid spitst zich daarom toe op het voorkomen van te hoge snelheden en het voorkomen van te grote snelheidsverschillen. ISA, Intelligente Snelheid Adaptatie, is een van de technologische oplossingen die kan bijdragen aan het voorkomen van te hoge snelheden in auto’s. ISA kent vele verschijningsvormen, van informerend (via slimme technologie wordt de bestuurder geïnformeerd over de geldende maximumsnelheid) tot dwingend (de auto wordt fysiek beperkt om harder te rijden dan de maximumsnelheid).
Inmiddels bestaat voldoende bewijs dat de acceptatiegraad van ISA hoog kan zijn, wanneer het systeem perfect werkt. De praktijk is echter weerbarstig, doordat systemen (soms) technisch kunnen falen of onvoldoende correcte informatie doorgeven aan de bestuurder. Dit staat de acceptatie van ISA in de weg; niet in de laatste plaats omdat onderzoek heeft aangetoond dat bestuurders hogere normen hanteren voor het accepteren van technisch falen in zelfrijdende voertuigen5. Een (rijtaakondersteunend)systeem moet ten alle tijden beter functioneren dan de mens.
In ACTI-I wordt dit spanningsveld onderzocht. De vraag luidt: Welke impact heeft technisch falen op de acceptatie van ISA? Deze vraag wordt beantwoord middels 1) literatuuronderzoek naar falen en acceptatie van technologische systemen; 2) rijsimulator/deelnemersonderzoek naar de waardering voor ISA en of, en zo ja hoe, de waardering verandert al naar gelang het falen van het systeem toeneemt.
We werken hiervoor samen met drie MKB’s die ISA systemen ontwikkelen en verkopen aan particulieren en de overheid. De resultaten van ACTI-I zullen worden gepubliceerd en vormen de basis voor een RAAK-MKB onderzoek naar de relatie tussen technisch falen en de bestuurdersacceptatie van ISA en andere geavanceerde rijhulpsystemen