Bouwen aan een gezonde wijk: samenwerken, leren en verbinden in Cartesius Utrecht

Regio Utrecht kampt net als overig Nederland met een enorm woningtekort. Daarom komen er tot 2040 in de provincie Utrecht 100.000 woningen bij, en binnen de gemeente Utrecht ongeveer 60.000, veelal binnen de gemeentegrenzen. Om te zorgen dat mensen gezond en gelukkig kunnen (samen)leven op deze compact gebouwde plekken, is het belangrijk dat deze aspecten vanaf het begin worden meegenomen in gebiedsontwikkeling. Dit gebeurt in de Utrechtse gebiedsontwikkeling Cartesius. Daar worden tot 2028 circa 3000 woningen gebouwd, van sociale huur tot duurdere koopwoningen. Het ruimtelijk ontwerp van deze gebiedsontwikkeling is geïnspireerd door Blue Zones, gebieden in de wereld waar mensen aantoonbaar langer gezond en gelukkig leven. Er is nadrukkelijk aandacht voor gemeenschapsontwikkeling (‘community development’), met als doel de diversiteit aan mensen prettig te laten samenleven op een klein oppervlak. Het is echter nog onduidelijk in hoeverre de gekozen insteek in Cartesius ertoe zal leiden dat mensen daar ook echt gezond en gelukkig (samen) leven. Wat werkt wel en wat werkt niet, en voor wie? Dit project richt zich op deze praktijkvraag.

Cartesius is een living lab waarbinnen we samen met (toekomstige) bewoners, praktijk- en kennispartners leren. We ontwikkelen een reflexief monitoringsysteem waarmee we de gebiedsontwikkeling, (determinanten van) gezondheid en welzijn van bewoners, de gemeenschapsontwikkeling en de samenwerking in het gebied volgen. We brengen het gebruik, beleving en behoefte van de diversiteit aan bewoners ten aanzien van het gebied in kaart; en leveren geleerde lessen en handelingsperspectieven op met praktische handvatten voor gezonde gebiedsontwikkeling.

Dit project wordt uitgevoerd door een consortium bestaande uit Hogeschool Utrecht, Universiteit Utrecht, Universitair Medisch Centrum Utrecht, gemeente Utrecht, provincie Utrecht, projectontwikkelaars Ballast Nedam Development, MRP, zorgorganisatie De Tussenvoorziening en woningcorporatie Portaal. Het bouwt voort op de activiteiten en samenwerking vanuit een bestaand samenwerkingsconvenant ‘Bouwen aan een Gezonde Wijk’ waaraan de meeste consortiumpartners momenteel al aan deelnemen.