© 2024 SURF
In dit project is onderzoek uitgevoerd op het gebied van circulair inkopen en aanbesteden. We hebben getracht om kritische succesfactoren in circulair inkopen en aanbesteden in kaart te brengen, zodat die door partijen in de praktijk benut kunnen worden.
We hebben enerzijds bestaande literatuur bestudeerd en anderzijds hebben we mensen bevraagd die in de praktijk met circulair inkopen en aanbesteden te maken hebben. We hebben ons in onze zoektocht gericht op ‘kritische succesfactoren’: wat moet je vooral wél doen? Aanvullend hebben we gekeken naar de inzet van publiek-private Learning Communities (LC’s) als middel om de samenwerking tussen partijen die bij inkoop en aanbesteden betrokken zijn, te verbeteren. Het gaat in LC’s niet alleen om het realiseren van een betere afstemming tussen de betrokken partijen, maar om daadwerkelijk samen aan de slag te gaan om tot betere producten en/of processen te komen.
Na het bestuderen van de literatuur hebben we in drie focusgroepbijeenkomsten (met ondernemers en aanbestedende diensten separaat én met beide partijen gezamenlijk) uitgevraagd wat in de praktijk als kritische succesfactoren wordt gezien. Uit de focusgroepen kwamen soortgelijke punten naar voren als uit de literatuur.
Belangrijkste aanbevelingen (voornamelijk gericht aan aanbestedende diensten) zijn: (1) investeer in kennisontwikkeling over circulariteit in het algemeen en circulair aanbesteden in het bijzonder; (2) trek gezamenlijk op in het vinden van goede circulaire (inkoop)oplossingen, heb geen schroom contact te leggen tussen overheid en markt; (3) toon je als aanbestedende dienst een ‘goed opdrachtgever’ die inschrijvingen integraal beoordeelt, dus niet alleen op prijs; (4) veranker circulariteit helder in het inkoopbeleid; (5) kies voor een functionele uitvraag waarin groeidoelstellingen zijn opgenomen; (6) zorg voor goede monitoring van circulaire KPI’s.
Een LC is een goede manier om gezamenlijk op te trekken en van elkaar te leren op het gebied van circulair aanbesteden Ons onderzoek biedt handvatten voor het inrichten van een dergelijke LC.
De overheid speelt als opdrachtgever en inkoper een belangrijke rol in het circulair maken van de Nederlandse economie. Circulaire inkoop door de overheid komt echter maar langzaam van de grond en vormt nog steeds slechts een klein deel van de totale inkopen van de overheid.
Uit gesprekken met circulaire MKB-bedrijven en een uitgevoerde enquête blijkt dat er verschillende barrières zijn om als circulaire ondernemer met succes in te schrijven op aanbestedingen van de overheid. Niettemin zijn er ook succesvolle inschrijvingen van circulaire ondernemers. Als eerste stap in het realiseren van méér circulair aanbesteden en het daartoe verbeteren van de match tussen mkb en overheid, is het doel van onderhavig onderzoek om in kaart te brengen wat de kritische succesfactoren zijn ten aanzien van circulair aanbesteden én van het inrichten van een learning community rond dit thema. Na deze inventarisatie zal vervolgonderzoek nodig zijn voor het verder vormgeven van de learning community en het verzamelen van best practices.
Het ultieme doel van de onderzoekslijn is om te komen tot een ontwerp van een raamwerk voor circulair aanbesteden in de regio, dat handvatten en ‘best practices’ bevat, zodat een werkbare aansluiting kan ontstaan tussen het circulaire mkb en de aanbestedingspraktijk van decentrale overheden, zowel inhoudelijk als in het proces. Dit zal resulteren in méér circulair aanbesteden, wat bijdraagt aan het bereiken van de doelstellingen zoals beoogd door de overheid in ‘Nederland circulair in 2050’.