© 2024 SURF
Bij het begeleiden van mensen met autisme naar meer zelfstandigheid kan Person Driven Planning (PDP) – een methodiek waarmee de jongere met zijn/haar sociale netwerk tot een persoonlijk toekomstplan komt – een belangrijk ondersteuningsmiddel zijn (Wijdeven, 2013). In een pilot (E-Xperience, 2015) bleek dat PDP succesvol is bij de doorstroom van jongeren van het Dr. Leo Kannerhuis naar een Regionale Instelling voor Beschermd Wonen (RIBW Arnhem en Veluwe Vallei). Een knelpunt dat de uitvoerders van deze methodiek signaleerden was het ontbreken van een expertteam, dat als aanspreekpunt en vraagbaak kan dienen voor alle betrokken partijen, en ook praktisch kan ondersteunen in de uitvoering. In dit Top-up project heeft het expertteam vorm gekregen bij het Workhome, een woon-werkvoorziening van het Dr Leo Kannerhuis: taken en samenstelling zijn expliciet gemaakt en een verbinding van onderwijs, onderzoek en beroepspraktijk is gerealiseerd.
Om dit te bereiken is gewerkt vanuit Appreciative Inquiry (AI) principes (define, discover, dream, design en deliver). Vanuit ‘wat werkt’ in de bestaande situatie (discover) werd met AI via een beschrijving en verbeelding van een ideaal functionerend expertteam (dream) toegewerkt naar een richtlijn met voorwaarden en werkwijze waarmee het team daadwerkelijk aan de slag gaat (design). Het expertteam faciliteert in scholing, traint de medewerkers, organiseert intervisie en regelt randvoorwaardelijke zaken (zoals tijd). Aan het eind van het project bestond het team uit een gedragswetenschapper en een teamleider van het Workhome, de lector en een kenniskringlid van het Lectoraat Levensloopbegeleiding bij Autisme, afstudeerstudenten van de HAN, en een externe PDP-expert (deliver). Vanaf september zal het expertteam uitgebreid worden met een medewerker van het Workhome die ervaren is met de methode en zal de structurele betrokkenheid van studenten verder worden ingebed. De samenstelling van het team, de taken en werkwijze staan beschreven in een PDP-handleiding voor de teamleden en medewerkers van het Workhome.
Eén van de centrale producten die het project ‘ICT en Domotica bij Transitieplanning voor mensen met autisme’ heeft opgeleverd is een transitieplan voor het begeleiden van jongeren met autisme naar meer zelfstandigheid op de domeinen wonen, leren en werken (van de Wijdeven, 2013; zie: http://www.han.nl/onderzoek/werkveld/onderwerpen/zelfredzamer-door-ict). Het transitieplan diende als basis voor de inzet van de ICT-middelen. De kernvisie was dat men ICT-middelen niet per betrokken organisatie moet inzetten, maar dat de ICT-middelen ondersteunend moeten zijn voor het persoonlijk plan van de jongeren met autisme. Vanuit deze visie is een methodiek ingezet waarmee de jongere met zijn/haar sociale netwerk tot een plan komt dat leidend zou moeten zijn voor de behandel- en ondersteuningsplannen van de betrokken organisaties: Person Driven Planning (PDP). Als uitvloeisel van dit plan is een aansluitende pilot uitgevoerd waarin de visie en methodiek van PDP succesvol is toegepast bij de doorstroom van jongeren van het behandelcentrum Dr. Leo Kannerhuis (LKH) naar het RIBW Arnhem en Veluwe Vallei. In een HAN-lectoraatonderzoek onder medewerkers die met deze nieuwe werkwijze aan de slag gingen kwamen een aantal aanbevelingen naar voren die de PDP-toepassing aanzienlijk zouden verbeteren. Een belangrijk knelpunt was dat medewerkers een aanspreekpunt miste voor de toepassing van de methodiek. Hierover volgde in het eindrapport van de pilot het volgende advies:
Kennis en ervaring bundelen en concentreren in een Expertteam van “naturals en learners” uit de betrokken organisaties, met praktische en inhoudelijke ondersteuning van docenten, studenten en onderzoekers van de HAN binnen het concept van de Leerwerkplaats. Het Expertteam dient als vraagbaak en aanspreekpunt voor de medewerkers van LKH en RIBW.
Het Expertteam monitort de ondersteunende instrumenten (GAS, ORS & SRS, Quli), ondersteunt medewerkers in het gebruik en ontwikkelt waar nodig. Het Expertteam heeft een trekkersrol vanuit eenzelfde visie op netwerkzorg, toegepast door alle medewerkers van beide organisaties.
Het lectoraat Levensloopbegeleiding bij Autisme is betrokken, niet alleen vanuit onderwijsoogpunt, maar ook m.b.t. onderzoek en innovatie.
Tevens wordt aanbevolen om de werkwijze uit te breiden naar 1) andere afdelingen binnen de jongerenlijn van het LKH, en 2) andere uitstroompartners van het LKH (zoals Siza, Plurijn, Zorgburo de Liemers, Woonzorgnet, School de Brouwerij, Kristallis school, gemeenten).
Voordat dit mogelijk is moet het Expertteam daadwerkelijk worden geformeerd met medewerkers uit de organisaties en docenten, studenten en onderzoekers van de HAN. Er moet tot een gezamenlijke werkwijze van het Expertteam worden gekomen die wordt beschreven in een handleiding, die vervolgens kan worden toegepast bij toetreding van nieuwe netwerkpartners, of in contexten waarin ook met de PDP-methodiek in een zorgnetwerk wordt gewerkt (ook met andere doelgroepen).